Stumhöbbendjen uvulaire fricatief

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

De stumhöbbendjen uvulaire fricatief of stumhöbbendje uvulair wriefklank is 'ne mitklinker dae in versjillendje gespraoke tale veurkump. 't Symboeal det bie 't Internationaal Fonetisch Alfabet gebroek wuuertj is [ʁ].

In gein inkel spraok wuuertj de stumhöbbendjen uvulaire fricatief fonematisch óngersjèdj vannen uvulairen approximant. Hieveur höbbe bei klenk 'tzelvendje teike. Wo óngersjied toch nuuedig is kan me de fricatief aangaeve mit [ʁ̝] ennen approximant mit [ʁ̞].

Kènmirke

Kènmirke vanne stumhöbbendjen uvulaire fricatief zeen:

• De meneer van oetspraok is fricatief, det mèntj det ze wuuertj gemaak dore lóchstroum door e smaal kenaal oppe oetspraokplaats te paerse, wodoor turbulens óntsteit;
• De oetspraokplaats is uvulair, det inhèltj det t'r wuuertj oetgespraoke mitte baktóng taenge de huug;
• De artikulaasje is stumhöbbendj, waat mèntj det de stumbenj trille bieje oetspraok;
• Ze is 'nen orale mitklinker, waat mèntj det de lóch allein dore móndj eweg kan kómme;
• Ómdet dees klank neet wuuertj gemaak door lóchstroum euvere tóng, geldj de dichotomie van centraal taenge lateraal mitklinkers neet;
• 't Lóchstroummechanisme is pulmonisch, det mèntj det de klank wuuertj gemaak door lóch die allein dore lónge en 't middereef wuuertj geduujdj, wie bieje meiste klenk.

Limbörgs

In 't Limbörgs is dit 'n meugelike oetspraok veure <r>; den wusseltj t'r döks aaf mitte stumloeazen uvulaire fricatief wen d'r in 'ne stumloeaze kónteks steit. Döks wuuertj t'r ouch aafgewusseldj mitten uvulairen approximant of tril; de litste steit den ummer inne beginposiesje vanne littergreep, dewiel d'n uvulairen approximant meistes intervocalisch of bie 'n ènjcluster veurkump.

Anger meugelike oetspraoke veure <r> zeen:

• [ɾ]: d'n alveolairen tik
• [r]: d'n alveolairen tril
• [ɹ̝]: de stumhöbbendjen alveolaire fricatief
• [ʁ̞]: d'n uvulairen approximant
• [ʀ]: d'n uvulairen tril

Zuuch ouch

• Uvulairen approximant