Aopen óngerónjen achterklinker

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


d'n Aopen óngerónjen achterklinker of óngerónjen aopen achterklinker is 'ne klinker dae in väöl gespraoke tale veurkump. 't Symboeal det bie 't Internationaal Fonetisch Alfabet gebroek wuuertj is [ɑ]. In transcripties wuuert döks ouch [a] gebroek, es wiejer óngersjied neet nuuedig is.

Kènmirke

bewirk

Kènmirke vannen aopen óngerónjen achterklinker zeen:

  • De vokaalhuuegdje is aop (of lieëg), det inhèltj det de tóng wied van 't verhieëmeldje aaf zitj;
  • De vokaalposiesje is achter, det inhèltj det de tóng zich zowied wie meugelik nao achter bevindj zónger 'n gans toew vernejjing te make. Óngerónje achterklinkers neige te waere gecentraliseerdj, det mèntj det ze döks feitelik centraal-achterklinkers zeen;
  • De klinker is óngeróndj, det mèntj det de luppen óngesprèdj (neet-verrundj) zeen.

Limbörgs

bewirk

In 't Limbörgs kump d'n aopen óngerónjen achterklinker veur in väöl dialekte. Inne meiste dialekte is t'r de korte "a", meh veur väöl dialekten ouch de lang "aa". Bie de meiste Limbörgse dialekte wuuert de korte "a" lichtelik nao veur oetgespraoken en döks nag waal gecentraliseerd, wie in 't Mestreechs. In Naord-Limbörgs wuuert de korte "a" nag wiejer nao veur oetgespraoke.

In 't Mofers guldj t'r es de standerdoetspraok vanne korte <a>, al wuuert t'r get mieë nao veur getroch veur nasale.

Oetspraok nao toean en lingdje
posiesje IPA spèlling
kort lank
sleiptoean [vɑ́n] van
stoeattoean [mɑ̀ɲ] manj
neutraol [bɑk] bak
aafgekap [jɑˀ] jah

't Haëmets is uniek in det 't e kóntras maak tösse d'n aopen óngerónje veurklinker, d'n aopen óngerónje centrale klinker ennen aopen óngerónjen achterklinker.

 
Internationaal Fonetisch Alfabet
Mitklinkers
Plaats →
Meneer ↓
Labiaal Coronaal Dorsaal Laryngeaal
Bilabiaal Labiodentaal Dentaal Alveolair Postalveolair Retroflex Alveolopalataal Palataal Velair Uvulair Glottaal
Nasaal     •   m     •   ɱ     •   n     •   ɳ     •   ɲ     •   ŋ     •   ɴ
Plosief p   •   b t   •   d ʈ   •   ɖ c   •   ɟ k   •   g q   •   ɢ     •   ʔ
Sibilant s   •   z ʃ   •   ʒ ʂ   •   ʐ ɕ   •   ʑ
Fricatief ɸ   •   β f   •   v θ   •   ð ɹ̝̊   •   ɹ̝ ç   •   ʝ x   •   ɣ χ   •   ʁ h   •   ɦ
Approximant     •   β̞     •   ʋ     •   ɹ     •   ɻ     •   j     •   ɰ     •   ʁ̞
Tik     •   ɾ     •   ɽ
Tril     •   ʙ     •   r     •   ʀ
Lateraal approximant     •   l     •   ɭ     •   ʎ
Lateraal fricatief ɬ   •  ɮ ʎ̥˔•  ʎ̝
Klinkers
Veur Centraal-veur Centraal Centraal-achter Achter
Toe i   •   y ɨ   •   ʉ ɯ   •   u
Bao toe ɪ   •   ʏ ɪ̈   •   ʊ̈ ɯ̽   •   ʊ
Toe-midde e   •   ø ɘ   •   ɵ ɤ   •   o
Midde    •   ø̞ ə ɤ̞   •   
Aop-midde ɛ   •   œ ɜ   •   ɞ ʌ   •   ɔ
Bao aop æ   •     ɐ   •    
Aop a   •   ɶ ä   •   ɒ̈ ɑ   •   ɒ