Stumhöbbendjen alveolaire fricatief

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

De stumhöbbendjen alveolaire fricatief of stumhöbbendje alveolair wriefklank is 'ne mitklinker dae in sómmige gespraoke tale veurkump. 't Symboeal det bie 't Internationaal Fonetisch Alfabet gebroek wuuertj is [ɹ̝]. De stumhöbbendjen alveolaire fricatief haet feitelik twieë variantje (zuuch bie kènmirke).

Kènmirke

Kènmirke vanne stumhöbbendjen alveolaire fricatief zeen:

• De meneer van oetspraok is fricatief, det mèntj det ze wuuertj gemaak dore lóchstroum door e smaal kenaal oppe oetspraokplaats te paerse, wodoor turbulens óntsteit;
• 't Guuef twieë oetspraokplaatse:
  1. Waor alveolair, [ɹ̝͇], det inhèltj det t'r wuuertj oetgespraoke mit of d'n tóngspits of 't tóngblaad taenge d'n tandjwal (apicaal taenge laminaal);
  2. Pósalveolair, [ɹ̝̺], det inhèltj det t'r wuuertj oetgespraoke mit of d'n tóngspits of 't tóngblaad achteren tandjwal (apicaal taenge laminaal);
• De artikulaasje is stumhöbbendj, waat mèntj det de stumbenj trille bieje oetspraok;
• Ze is 'nen orale mitklinker, waat mèntj det de lóch allein dore móndj eweg kan kómme;
• Ómdet dees klank neet wuuertj gemaak door lóchstroum euvere tóng, geldj de dichotomie van centraal taenge lateraal mitklinkers neet;
• 't Lóchstroummechanisme is pulmonisch, det mèntj det de klank wuuertj gemaak door lóch die allein dore lónge en 't middereef wuuertj geduujdj, wie bieje meiste klenk.

Limbörgs

In 't Limbörgs is dit 'n meugelike oetspraok veure <r>; den wusseltj t'r döks aaf mitte stumloeazen alveolaire fricatief wen d'r in 'ne stumloeaze kónteks steit. Döks wuuertj t'r ouch aafgewusseldj mitten alveolairen tik of tril; de litste staon den ummer inne beginposiesje vanne littergreep, dewiel d'n alveolaire fricatief allein veurkump in ènjclusters.

Anger meugelike oetspraoke veure <r> zeen:

• [ɾ]: d'n alveolairen tik
• [r]: d'n alveolairen tril
• [ʁ̞]: d'n uvulairen approximant
• [ʀ]: d'n uvulairen tril
• [ʁ]: de stumhöbbendjen uvulaire fricatief

Zuuch ouch

• Stumhöbbendjen alveolaire sibilant