9 december

9 december is de 343ste daag van 't jaor (344ste in ein sjrikkeljaor) in de Gregoriaanse kalender. Nog 22 daag pes 't eindj van 't jaor.

Gebäörtenisse

• 1425 - De Katholieke Universiteit Leuve wirt gesjtich.
• 1793 - In New York kump American Minerva oet, de eësjte gezèt, opgerich door Noah Webster.
• 1824 - Peru versjleit Sjpanje in de Sjlaag van Ayacucho.
• 1872 - P.B.S. Pinchback wirt de eësjte zjwarte gouverneur van ein Amerikaanse sjtaat.
• 1888 - Herman Hollerith insjtalleert zien raekenmachine biej 't Amerikaans War Department.
• 1917 - De Turke waere door de Britte versjlage. Jeruzalem wirt bevriejd.* 1937 - De Sjlaag óm Nanking begint.
• 1931 - Sjpanje wirt ein repebliek
• 1940 - 't Britse leger vilt Italiaanse troepe in Noord-Afrika aan.
• 1941 - China verklaort de aorlog aan Japan, Duutslandj, en Italië.

Lech Wałęsa,
de eësjte president van Pole.

• 1950 - Harry Gold wirt tot dertig jaor cel veraordeild waeges 't veur de Sovjet-Unie óntvraemde van geheim informatie euver Amerikaanse atoomwaopes.
• 1953 - General Electric kondig aan dat alle communistische medewerkersj zulle waere óntsjlage.
• 1958 - Oprichting van de John Birch Society.
• 1961 - In Israël wirt Adolf Eichmann sjöldig bevónje aan aorlogsmisdade taenge jode in de Tweëde Waereldaorlog.
• 1962 - Tanganyika wirt ónaafhankelik.
• 1963 - Zanzibar wirt ónaafhankelik.
• 1968 - Douglas Engelbart demonsjtreert veur 't eësj eine computer mèt moes.
• 1973 - Autoloze zóndag in Belsj.
• 1987 - Begin van de eësjte intifada in de Gazasjtrook en de Westelike Jordaanoever.
• 1990 - Lech Wałęsa wirt de eësjte direct gekaoze president van Pole.
• 1992 - 't Marine Corps van de Verenigde Sjtate landj in Somalië
• 1992 - De echsjeijing van Prins Charles en Prinses Diana wirt aangekondig.
• 1998 - Ruth Dreifuss wirt de eësjte vrouwelike bóndjspresident van Zjwitserlandj.

Gebore

Douglas Fairbanks,
gebaore op 9 december 1909.

• 1594 - Gustaaf II Adolf van Zjwede, Keuning van Zjwede (gesjtorve 1632)
• 1608 - John Milton, Britse dichter en sjriever (gesjtorve 1674)
• 1717 - Johann Winckelmann, Duutsje kunshistoricus en archeoloog (gesjtorve 1768)
• 1748 - Claude-Louis Berthollet, Franse sjeikundige (gesjtorve 1822)
• 1828 - Joseph Dietzgen, Duutsje filosoof en laerloajer (gesjtorve 1888)
• 1842 - Peter Kropotkin, Russische anarchist (gesjtorve 1921)
• 1855 - Giorgio Gusmini, Italiaanse kardinaal-aartsbisjop van Bologna (gesjtorve 1921)
• 1878 - Géza Révész, Hongaars-Nederlandse psycholoog (gesjtorve 1955)
• 1887 - József Grosz, Hongaarse geistelike (gesjtorve 1961)
• 1889 - Hannes Kolehmainen, Finse atleet (gesjtorve 1966)
• 1901 - Ödön von Horváth, Hongaars-Duutsje sjriever (gesjtorve 1938)
• 1909 - Douglas Fairbanks Jr., Amerikaanse acteur (gesjtorve 2000)
• 1910 - Henry Lee Giclas, Amerikaanse sjterrekundige (gesjtorve 2007)
• 1915 - Elisabeth Schwarzkopf, Duutsj-Britse sopraan en operazangeres (gesjtorve 2006)
• 1916 - Kirk Douglas, Amerikaanse acteur, regisseur en producent (gesjtorve 2020)
• 1920 - Carlo Azeglio Ciampi, tieënde president van Italië (gesjtorve 2016)
• 1923 - Ennio De Concini, Italiaanse scenariosjriever en filmregisseur (gesjtorve 2008)
• 1925 - Ernest Gellner, Britse filosoof, antropoloog en socioloog (gesjtorve 1995)
• 1926 - Henry Kendall, Amerikaanse natuurkundige (gesjtorve 1999)
• 1936 - Ben Pon, Nederlandse motorracer en autocoureur
• 1948 - Jan Lenferink, Nederlandse televisiepresentator
• 1950 - Joan Armatrading, Amerikaans zangeres
• 1954 - Henk ten Cate, Nederlandse voetballer en voetbaltrainer
• 1954 - Jean-Claude Juncker, veurmaolege President vaan de Europees Kemissie en premier vaan Luxembörg
• 1954 - Herman Finkers, Nederlandse cabaretier
• 1967 - Farid Bamouhammad ('Farid le Fou'), Frans-Algerijnse krimmeneel (gestorve 2019)
• 1980 - Nathália Rodrigues, Braziliaanse actries
• 1994 - Giorgos Giakoumakis, Griekse voetballer

Gesjtorve

Anthony van Dyck,
gebaore op 9 december 1641.

• 1550 - Isabel de Moctezuma Tecuichpotzin (40), Azteekse prinses
• 1641 - Antoon van Dyck (42), Vlaamse sjilder
• 1669 - Paus Clemens IX (69)
• 1683 - John Oldham, Èngelsje dichter
• 1806 - Frans van Sakse-Coburg-Saalfeld (56), vader van Leopold I van Belsj
• 1858 - El Lavi (46), Spaans torero
• 1874 - Johannes Bosscha sr. (77), Nederlandse sjtaatsman
• 1924 - Bernard Zweers (70), Nederlandse componist
• 1934 - Manuel Márquez Sterling (62), Cubaanse diplomaat, journalist en politicus
• 1937 - Nils Gustaf Dalén (68), Zjweedse natuurkundige
• 1998 - Steve Miller (49), Britse pianist
• 1999 - Leni Saris (84), Nederlandse auteur

Viering/herdènking

• Roams-katholieke kalender:
  • Heilige Leocadia († c. 304)
  • Heilige Petrus Fourier († 1640)
  • Heilige Syrus (van Pavia) († 4e eeuw?)
  • Heilige Gorgonia († c. 375)
  • Heilige Juan Diego Cuauhtlatoatzin († 1548) - Vrije Gedachtenis
  • Heilige Valeria van Limoges († 3e eeuw)
  • Zalige Liborius Wagner († 1631)