1887
1887 (MDCCCLXXXVII) waor e gewoen jaor wat begós op 'ne zaoterdag op de Gregoriaanse kalender.
GebäörtenisseBewirk
De boew van de Eiffeltaore sjtart in 1887
- 26 jannewarie - Sjlaag biej Dogali: 't Abessiense leger versjleit 't Italiaanse.
- 28 jannewarie - De boew van de Eiffeltaore begint.
- 1 mei - De zjwaogersj Willem Vroom en Anton Dreesmann, allebei winkeleer in Amsterdam, beginne dao veur gezamelikke raekening eine winkel aan de Weespersjtraot. Biezunjerheid in die daag: de artikele höbbe eine vaste verkouppries, wo-euver neet vilt te marchandere.
- 8 mei - 't Leger des Heils sjtart zien evangelisatiewerk in Nederlandj mèt de eësjte aopebare biejeinkóms in Amsterdam.
- 8 mei - In Sint-Petersburg waere Aleksandr Oeljanov en ènnige anger samezjwaerdersj taenge 't laeve van de Tsaar aller Russe ter doad gebrach.
- 7 juni - Oprichting van 't Lètste Nuujs.
- 18 juni - Duutsjlandj en Ruslandj sjlete 't Rückversicherungsvertrag: In geval van aorlog zulle allebei de lenj zich ten opzichte vanein neutraal opsjtèlle.
- 7 juli - Ferdinand wirt prins van Bulgarije.
- 26 juli - Lejzer Zamenhof publiceert de kunstaal Esperanto.
- 4 september - Es eine vors wirt Ferdinand Domela Nieuwenhuis door de Amsterdamse arbeidersj ingehaold. Vief daag eërder is de socialistische leijer óntsjlage oet de gevangenis in Utrech, wo hae ein sjtraof haet oetgezaete waeges majesjteitsjènnis.
- 27 september - Door euvervlojige raengeval in China treujt ’t sjtroumgebeed van de Gael Revier boete zien oeversj. De ramp kènt zien weerga neet in de gesjiedenis en d'r valle 900.000 doaje.
- 17 oktober - Frankriek vereinigt ein aantal kolonië/protectorate (Tonkin, Annam, Cochin China en Cambodja) tot de Unie van Indochina.
- 13 november - Bloody Sunday: Ein demonsjtratie in Londe taenge 't Britse beleid in Ierlandj löp oet op ein blojige confrontatie mèt de peliesie.
- 19 november - 't Passageerssjeep W.A. Scholten zink nao ein aanvaring; 132 opvarende kómme óm.
- 2 december - De Franse president Jules Grévy mót aaftraeje óm ein sjandaal mèt de verleëning van hoag óngersjeijinge.
- datum ónbekènd
- De oprichting van de forte róndj Luuk wirt besjlaote.
- De Nederlandsch-Zuud-Afrikaansche Sjpaorwaeg Maatsjappiej wirt opgerich mèt es doel de boew van ein verbènjing van Johannesburg mèt Lourenço Marques (Maputo).
- Ruslandj verleët de Driekeizersbóndj.
- Afghanistan kump mèt toesjtömming van 't Verenigd Keuninkriek in de Russische invloodssfeer.
- Xhieng Khuang wirt (weer) ein vazalsjtaot van Siam.
- Henry Morton Stanley maak zien lètste reis, óm Emin Pasha oet Afrika truk te haole.
- Eësjte immigratiegolf van Russische joade in Palestina.
- André Antoine äöpent in Paries 't Theatre libre.
- 't Museum Mesdag wirt opgerich.
- Op de Groate Mert in Brugge kump ein beeldegroep van de leijers van de opsjtenj in de 14e eëuw: Jan Breydel, Pieter de Coninck en Jan Heem.
- 't Michelson-Morley-experimènt wirt oetgeveurd.
- Augustus Desiré Waller óntdèk de elektrische sjtroame van 't hart.
- Harry Govier Seely verdeilt de dinosauriërs in Saurischia en Ornithischia.
- In de Verenigde Sjtate waere de National Institutes of Health gesjtich.
- Oprichting van 't tiedsjrif Zeitschrift für physikalische Chemie door Van 't Hoff en Oswald.
- Yale College wirt herneump tot Yale University.
- Heinrich Hertz besjrief de kènmerke van de elektromagnetische golve.
- Oprichting Nederlandse Vereniging veur Obstetrie en Gynaecologie (NVOG).
- Albert Heijn wirt opgerich.
- De Haagse Tramwaeg-Maatsjappiej wirt opgerich.
- Thomas Stevens is de eësjte man dae op de fits de waereld róndjgeit.
- 't US Open haet veur 't eësj ein vrouwetoernooj.
GeboreBewirk
_2_cropped.jpg)
- 1 jannewarie - Wilhelm Canaris, Duutsje militair (gesjtórve 1945)
- 3 jannewarie - August Macke, Duutsje kunssjilder (gesjtórve 1914)
- 14 jannewarie - Hugo Steinhaus, Poolse wiskundige (gesjtórve 1972)
- 16 jannewarie - Johan Furstner, Nederlandse politicus (gesjtórve 1970)
- 21 jannewarie - Wolfgang Köhler, Duutsje psycholoog (gesjtórve 1967)
- 21 jannewarie - Maude Farris-Luse, Amerikaanse awtste persoan (gesjtórve 2002)
- 27 jannewarie - Carl Blegen, Amerikaanse archeoloog (gesjtórve 1971)
- 28 jannewarie - Arthur Rubinstein, Pools-Amerikaanse pianist (gesjtórve 1982)
- 2 fibberwarie - Pat Sullivan, Australische filmregisseur en animator (gesjtórve 1933)
- 6 fibberwarie - Joseph Frings, aartsbisjop van Kölle (gesjtórve 1978)
- 9 fibberwarie - Vital Celen, Vlaamse sjriever (gesjtórve 1956)
- 11 fibberwarie - Ernst Hanfstängl Duutsj-Amerikaanse pianis en politicus (gesjtórve 1975)
- 11 fibberwarie - John van Melle, Zuud-Afrikaanse auteur (gesjtórve 1953)
- 22 fibberwarie - Sawielly Tartakower, Russisch-Oasteriekse sjaker (gesjtórve 1956)
- 28 fibberwarie - William Zorach, Litouws-Amerikaanse sjilder (gesjtórve 1966)
- 3 mieërt - Albert Termote, Vlaams-Nederlandse beeldhawwer (gesjtórve 1978)
- 5 mieërt - Heitor Villa-Lobos, Braziliaanse componis (gesjtórve 1959)
- 13 mieërt - Juan Gris, Sjpaanse kunssjilder (gesjtórve 1927)
- 21 mieërt - Lodewijk Filips van Portugal, kroanprins van Portugal (gesjtórve 1908)
- 22 mieërt - Chico Marx, Amerikaanse comediant (gesjtórve 1961)
- 23 mieërt - Anthony van Hoboken, Nederlandse musicoloog (gesjtórve 1983)
- 29 miërt - Phahol Pholphayuhasena, premier van Thailand (1933-1938) (gesjtórve 1947)
- 22 april - Harald Bohr, Deense wiskundige (gesjtórve 1951)
- 10 mei - J.C. Bloem, Nederlandse dichter (gesjtórve 1966)
- 11 mei - Paul Wittgenstein, Oasteriekse pianis en componis (gesjtórve 1961)
- 16 mei - Jakob van Hoddis, Duutsje expressionistische dichter (gesjtórve 1942)
- 16 mei - Laura Wheeler Waring, Amerikaanse sjilderes (gesjtórve 1948)
- 28 mei - Jim Thorpe, Amerikaanse atleet en olympisch kampioen (gesjtórve 1953)
- 31 mei - Philip van Praag sr., Nederlandse kunstenaer (gesjtórve 1942)
- 13 juni - Bruno Frank, Duutsje sjriever (gesjtórve 1945)
- 20 juni - Kurt Schwitters, Duutsje sjilder en sjriever, sjtichter van 't dadaïsme (gesjtórve 1948)
- 7 juli - Marc Chagall, Russische sjilder (gesjtórve 1985)
- 14 juli - Willem Winkelman, Nederlandse atleet (gesjtórve 1990)
- 22 juli - Gustav Hertz, Duutsje natuurkundige (gesjtórve 1975)
- 24 juli - Gerard Bosch van Drakestein, Nederlandse fitserenner (gesjtórve 1972)
- 28 juli - Tetsu Katayama, premier van Japan (1947-1948) (gesjtórve 1978)
- 28 juli - Marcel Duchamp, Franse sjilder (gesjtórve 1968)
- 29 juli - Sigmund Romberg, Amerikaanse componis (gesjtórve 1951)
- 3 augustus - Rupert Brooke, Èngelsje dichter (gesjtórve 1915)
- 5 augustus - Hendrik Voordewind, commissaris van peliesie in Amsterdam (gesjtórve 1972)
- 12 augustus - Erwin Schrödinger, Oasteriekse natuurkundige (gesjtórve 1961)
- 17 augustus - Karel I, keizer van Oasteriek-Hongarije (1916-1918) (gesjtórve 1922)
- 22 augustus - Lutz Schwerin von Krosigk, Duutsje politicus (gesjtórve 1977)
- 16 september - Kamato Hongo, Japanse langlaevende persoan (gesjtórve 2003)
- 16 september - Nadia Boulanger, Franse dirigente, organiste en docente compositie (gesjtórve 1979)
- 25 september - Marguerite Zorach, Amerikaanse sjilderes (gesjtórve 1968)
- 27 september - Jef Toune, Belzje kunstenaer (gesjtórve 1940)
- 28 september - Avery Brundage, Amerikaanse sjportbesjtuurder (gesjtórve 1975)
- 1 oktober - Pieter Nicolaas van Eyck, Nederlandse dichter en criticus (gesjtórve 1954)
- 6 oktober - Le Corbusier, Zjwitserse architec (gesjtórve 1965)
- 8 oktober - Huntley Gordon, Amerikaanse acteur (gesjtórve 1956)
- 24 oktober - Victoria Eugénie van Battenberg, Keuningin van Sjpanje (gesjtórve 1969)
- 25 oktober - Willem Andriessen, Nederlandse componis (gesjtórve 1964)
- 7 november - Aaron Nimzowitsch, Russische sjaker (gesjtórve 1935)
- 15 november - Georgia O'Keeffe, Amerikaanse sjilderes (gesjtórve 1986)
- 17 november - Bernard Montgomery, Britse veldmaarsjalk in de Tweëde Waereldaorlog (gesjtórve 1976)
- 20 november - Catharina van Dam-Groeneveld, Nederlandse langlaevende persoan (gesjtórve 2001)
- 21 november - Hein ter Poorten, Lt-Generaal KNIL biej aanvank van de Tweëde Waereldaorlog (gesjtórve 1968)
- 23 november - Boris Karloff, Britse acteur (gesjtórve 1969)
- 23 november - Henry Moseley, Britse natuurkundige (gesjtórve 1915)
- 28 november - Jacobo Palm, Curaçaos componis en musicus (gesjtórve 1982)
- 28 november - Ernst Röhm, Duutsje Nazi-politicus (gesjtórve 1934)
- 3 december - Naruhiko Higashikuni, premier van Japan (gesjtórve 1990)
- 6 december - Lynn Fontanne, Amerikaanse actrice (gesjtórve 1983)
- 15 december - Pieter Geyl, Nederlands historicus (gesjtórve 1966)
GesjtórveBewirk
- 14 jannewarie - Peerke Donders (77), Nederlandse preester
- 15 jannewarie - Friedrich von Amerling (83), Oasteriekse sjilder
- 8 fibberwarie - Nicolaas Kamperdijk (71), Nederlandse architec
- 10 fibberwarie - Mrs. Henry Wood, Èngelsje sjriefster
- 19 fibberwarie - Multatuli (66), Nederlandse sjriever
- 27 fibberwarie - Aleksander Borodin (53), Russische componis
- 8 mieërt - James B. Eads (66), Amerikaanse ingenieur en oetvènjer
- 5 mei of 8 mei - Aleksandr Oeljanov (21), broor van Lenin, Russische revolutionair
- 14 juli - Alfred Krupp (75), Duutsje indusjtriejeel
- 17 oktober - Gustav Kirchhoff (63), Duutsje natuurkundige
- 22 oktober - Josef Groll (74), Duutsje beerbroewer, oetvènjer van 't pils
- 3 december - Albertus Jacobus Duymaer van Twist (78), Nederlandse politicus en Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië
- datum ónbekènd
- Eugène Pottier, sjriever van de teks van de Internationale
- Louis Robbe (81), Belzje sjilder
MeziekBewirk
- Johann Strauss jr. sjrief de operette Simplizius
- Giuseppe Verdi sjrief de opera Otello
- Camille Saint-Saëns compeneert 't Carnaval der dieren
- Johannes Brahms compeneert zien Döbbelconcert in a kl. t. Opus 102
- Gabriel Fauré compneert Pavane, Opus 50
LiteratuurBewirk
- Eline Vere van Louis Couperus versjient.
- De kleine Johannes van Frederik van Eeden versjient in bookvörm.
- Arthur Conan Doyle sjrief A Study in Scarlet, 't eësjte Sherlock Holmes-verhaol.
Beeldende kunsBewirk
Zelfportrèt, Vincent van Gogh
Cleopatra (1887) Alexandre Cabanel, KMSK
Bucht von Langland (1887) Alfred Sisley
BoewkunsBewirk
't Keuninklik Theater Carré kump gereid nao óntwerp van de architecten J.P.F. van Rossem en W.J. Vuyk en wirt op 3 december geäöpend door de opdrachtgaever de Duutsje circusdirecteur Oscar Carré.
