Angola

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Angola
Basisgegaevens
Officieel taal	Portugees
Huidsjtad	Luanda
Sjtaotsvörm	Rippubliek
Sjtaotshoof (lies)	João Lourenço (sinds 2017)
vicepresident	Bornito de Sousa
[[{{{titelhoofregering1}}}]]	{{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]]	{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]	{{{naomhoofregering3}}}
Religie	{{{religie}}}
Opperflaakde – % water	1.246.700 km² -%
Inwoeners – Deechde:	25.789.024 (2014) 20,7/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid	Kwanza (AOA)
Tiedzaone	UTC +1
Nationale fiesdaag	11 november
Vouksleed	Angola Avante
Web | Code | Tel.	.ao | AGO | +244

Angola is e land in Afrika, aon de Atlantischen Oceaan, grenzend aon Kongo-Kinshasa, Zambia en Namibië, en mèt 'n exclave, Cabinda, tösse Kongo-Kinshasa en Kongo-Brazzaville in. Hoofstad is Luanda, ander stei zien Huambo en Lobito. Angola heet 'n rieke fauna in de natuur, die veurnaomelek e savanne-karakter heet. Angola woort jaorelaank versjäörd door 'ne börgeroorlog, mèt de regering in 't noordweste (en controle euver de olie-industrie) en de rebelle in 't zuidooste (mèt grip op de diamantindustrie). De lèste jaore is 't relatief rösteg in 't laand.

Bestuurleke indeiling

Angola is verdeild in 18 provincies:

1 Bengo 2 Benguela 3 Bié 4 Cabinda 5 Cuando Cubango 6 Cuanza Norte

7 Cuanza Sul 8 Cunene 9 Huambo 10 Huila 11 Luanda 12 Lunda Norte

13 Lunda Sul 14 Malanje 15 Moxico 16 Namibe 17 Uige 18 Zaire

Demografie

De Angolese bevolking besteit veurnaomelek oet drei groete Bantoegrope: de Ovimbundu (37%), de Kimbundu (25%) en de Bakongo (13%). Ander volker/rasse zien de Chokwe's, de Herero's, de kleurlinge (2%) en de blanke (1%). De volksidentiteit is euverigens relatief: de meiste bevolkingsgrópe zien christelek en nao sjatting twie daarde vaan de bevolking sprik 't Portugees al es ierste taol. Dit massaol aofdaanke vaan de inheimse volkstaol ten gunste vaan de cultuurtaol is vrij uniek in Afrika.

D'n oontwikkelingsindex in Angola is nog ummer lieg, en is door de börgeroorlog zeker neet veuroet gegaange.

Historie

De ierste bewoeners waore Khoisanstamme, die door de expansie vaan de Bantoes nao 't zuie, Namibië, gedreve woorte. Bij de aonkoms vaan de Portugeze in 1483 (in dat jaor vestegde ze ziech aon de Kongorevier) waor 't groondgebeed gooddeils bezat door drei keuninkrieke: Kongo, Ndongo en Lunda. In 1575 riechde ze bij 't huieg Luanda 'n handelspos veur slaove in; in de koumenden tied zouwe de Portugeze de ganse kös kolonisere. Tösse 1641 en 1648 heelte de Hollenders Luanda bezat. In 1671 had Portugal 't gans gebeed vaan de rieke Kongo en Ndongo vereuverd, al zouw 't tot in de twintegsten iew dore ietot 't gans binneland oonder controle stoont vaan de koloniste.

In 1951 woort Angola hervörmp tot 'n euverziese provincie. Wie in Portugal 't fascistisch bewind aontrooj woort de dekolonisatie gehinderd, wat tot greujend protes bij de intellectuele en lankzaamaon de ganse bevolking leide. Vaan 1961 tot 1975 veurde Portugal en versjèllende vrijheidsgróperinge 'nen oorlog mèt e sterk guerilla-karakter. Op 11 november 1975 woort 't land oonaofhenkelek. Bekans metein braoke versjèllende conflicte oet tösse de bevolkingsgrópe, die in drei bestande, 1991, 1994 en 2002, tijdelek opgelos woorte. Sins 't lèste bestand liek Angola get te normalisere.