Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Republic of Liberia

Vlag van Liberia

Waope van Liberia

Lokasie van Liberia

Basisgegaevens
Officieel taal Ingels
Huidsjtad Monrovia
Sjtaotsvörm Rippubliek
Sjtaotshoof George Weah (sinds 2018)
Vice-president Jewel Taylor
[[{{{titelhoofregering1}}}]] {{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]] {{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]] {{{naomhoofregering3}}}
Religie {{{religie}}}
Opperflaakde
– % water
111.369 km²
13,5%
Inwoeners
Deechde:
3.955.000 (2009)
35,5/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid Liberiaansen dollar (LRD)
Tiedzaone UTC 0
Nationale fiesdaag 26 juli
Vouksleed All Hail, Liberia, Hail!
Web | Code | Tel. .lb | LBR | +231
Keertsje vaan Nigeria
Keertsje vaan Nigeria

Liberia is e land in Wes-Afrika, aon d'n Atlantischen Oceaan, grenzend aon Sierra Leone, Guinee en de Ivoorkös. Hoofstad is Monrovia. Liberia is in de negentienden iew gestiech door Amerikaanse negers die nao hun oontslaag es slaof nao Afrika wouwe trökkiere. De naom is aofgeleid vaan 't Latiens liber, "vrij".

Bestuurleke indeiling bewirk

Liberij; is verdeild in 15 counties.

Demografie bewirk

De oorsprunkeleke bewoeners bestoon oet 16 versjèllende stamme, boevaan de Kpelle de groetste zien. De mach weurt evels veurnaomelek gehawwe door de Amerikaanse negers, die naoventrint 5% vaan de bevolking oetmake en Ingels spreke. Ingels is nog ummertouw de einege officieel taol vaan Liberia. Wijer woent dao 'n aonzeenlek aontal Libaneze en Indiërs. Umtot 't gein Europese kolonie waor en door de börgeroorlog woene dao wieneg blaanke.

Historie bewirk

In 1461 landde de Portugeze hei en ze zouwe later e paar handelsposte vestege, meh wie in d'n Tachtegjaoregen Oorlog de Nederlanders conflicte mèt Portugal kraoge en de Goudkös ('t modern Ghana) confisqueerde verweusde ze de poste in 't gebeed vaan 't huieg Liberia, wat tot in de negentienden iew oonbezat zouw blieve. In 1822 vestegde de Vereinegde Staote hei 'n kolonie, die ze leet kolonisere mèt vrijgelaote slaove, meh in 1847 splitsde de koloniste ziech aof; daomèt woort Liberia es ierste Afrikaans land oonaofhenkelek. Allewel tot Liberia op ideologische grun gevörmp waor es "natie vaan vrij gekleurde lui" waor 't zeker gei "zwart Israël": de koloniste voolte ziech Amerikane en riechde 't land ouch nao Amerikaans model in. De umringende groetmachte Groet-Brittannië en Fraankriek perbeerde 't land te kolonisere, en door mismanagement kaom 't land herhaoldelek in financieel probleme. Vaanaof 1877 waor 't 'n dictatuur. In de twintegsten iew kaom Liberia get oet zien isolemint, oonder aandere door investeringe oet de VS en steun aon de Geallieerde in d'n Twiede Wereldoorlog.

In 1980 pleegde d'n inlandse sergeant Samuel Kanyon Doe 'ne coup, boemèt 'n ind kaom aon oonderhaaf iew Americo-Liberiaanse regering. In 1989 begóste de Americo-Liberiane trök te vechte, boemèt de Liberiaanse Börgeroorlog begós. Wie dee in 1996 eindegde organiseerde me verkezinge en sjreef me 'n nui constitutie (de veurige, vaan 1847, waor in 1984 door Doe aofgesjaf). Charles Taylor woort in 't jaor dao-op tot president gekoze. In 1999 begós 'ne nuie börgeroorlog, wat Taylor oeteindelek in 2003 dwong nao Nigeria oet te wieke.

Lenj in Afrika
Algerieë · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Repebliek · Comore · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal Guinee · Eritrea · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkös · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · São Tomé en Príncipe · Senegal · Seychelle · Sierra Leone · (Noord-)Soedan · Somalië · Swazilandj · Tanzania · Togo · Tsjaad · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuud-Afrika · Zuud-Soedan
Betwis en neet-erkèndj: Somalilandj · Westelike Sahara
Aafhenkelike gebejer: Azore · Canarische eilenj · Ceuta · Madeira · Mayotte · Melilla · Réunion · Sint-Helena
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Liberia&oldid=447812"