Libië

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Libië
Basisgegaevens
Officieel taal	Arabisch, Tamazight
Huidsjtad	Tripoli
Sjtaotsvörm	republiek
Sjtaotshoof	Mohamed al-Menfi (veurzitter Presidentiële Raod)
premier	Abdul Hamid Dbeibeh
[[{{{titelhoofregering1}}}]]	{{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]]	{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]	{{{naomhoofregering3}}}
Religie	{{{religie}}}
Opperflaakde – % water	1.759.540 km² -%
Inwoeners – Deechde:	6.541.948 (2016) 3,6/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid	Libische dinar (LYD)
Tiedzaone	UTC +2
Nationale fiesdaag	geine
Vouksleed	Libijjah, Libijjah, Libijjah
Web | Code | Tel.	.ly | LBY | +218

Kaart vaan Libië

Libië (Arabisch: ليبيا, lībiyyā) is 'n Arabisch land in Noord-Afrika. 't Land grens in 't weste aon Tunesië en Algerije, in 't ooste aon Egypte, in 't zuie aon Niger en Tsjaad, in 't zuidooste aon Soedan en in 't noorde aon de Middellandse Zie.

Historie

Libische keuninkrieke oonderheelte contacte mèt de Grieke in de aajdheid. In de kösstreek gaof 't versjeie Romeinse stei. In de zevenden iew woort 't land vereuverd door de Arabiere, die d'n Islam mèt ziech mètbrachte. De Ottomane breide hunnen invlood oet in de Middeliewe: 'nen Törkse gouverneur had 't iewelaank veur 't zègke. In 1911 woort Libië inzat vaan 'nen oorlog tösse 't Osmaans Riek en Italië. In 1912 woort mèt 't Verdraag vaan Ouchy Libië Italiaans bezit.

In d'n Twiede Wereldoorlog verdreve de Ingelse de Italiaanse en hun Duitse boondgenote. 't Ooste vaan Libië kaom oonder Ingels militair bestuur, 't weste oonder Frans militair bestuur. Dit doorde tot 1950, mèt e mandaot vaan de VN. Op 24 december 1951 woort Libië 'n oonaofhenkelek federaal keuninkriek mèt keuning Idris I es keuning.

Op 1 september 1969 voont 'ne staotsgreep plaots oonder leiing vaan Moe'ammar al-Qaddhafi. 't Land weurt 'n nationalistische en pan-Arabische dictatuur mèt islamitischen inslaag. Begin 2011 koume, in naovolging vaan Tunesië, Egypte en aander Arabische len, ouch proteste tege Qaddhafi zien regering. Doortot 't rezjiem mèt geweld tröksloog, leep dezen opstand in miert vaan dat jaor oet op 'nen börgeroorlog. Umtot de internationaol gemeinsjap de opstand militair assisteerde, lökden 't de opstendelinge veur Qaddhafi te verdrieve. D'n oorlog indegde in oktober mèt d'n doed vaan Qaddhafi.

De Libische anarchie

Sinds 't ind vaan de börgeroorlog in 2011 verkiert 't land in staot vaan anarchie. In 2014 braok 'ne nuie börgeroorlog oet tösse versjèllende partije die de mach in 't land claime. 't Gief 'n regering in de hoofstad Tripoli, erkind door väöl westerse len en de Europese Unie, en ein in Tobruk, in 't ooste vaan 't land. De lèste regering weurt gesteund door loyaliste vaan Qaddhafi. 'n Derde partij claimt ouch de mach in Tripoli en weurt gesteund door Turkije, Soedan en Qatar. Oondertösse gief 't ouch aander strijende partije, zoewie Islamitische Staot en versjèllende Berbermilities. IS woort ind 2016 oet de belaankriekste stei vaan Oos-Libië verdreve, deils door aander salafistische gróppe, deils door militair ingriepe vaan de VS.

Bestuurleke indeiling

Libië is oonderverdeild in 22 sjabijaat (distrikte):

Arabisch	Transliteratie	Inwoeners (2006)	Nómmer (op kaart)	Kaart
البطنان	Al Butnan	159,536	1
درنة	Darnah	163,351	2
الجبل الاخضر	Al Jabal al Akhdar	203,156	3
المرج	Al Marj	185,848	4
بنغازي	Benghazi	670,797	5
الواحات	Al Wahat	177,047	6
الكفرة	Al Kufrah	50,104	7
سرت	Surt	141,378	8
مرزق	Murzuq	78,621	22
سبها	Sabha	134,162	19
وادي الحياة	Wadi Al Hayaa	76,858	20
مصراتة	Misratah	550,938	9
المرقب	Al Murgub	432,202	10
طرابلس	Tarabulus	1,065,405	11
الجفارة	Al Jfara	453,198	12
الزاوية	Az Zawiyah	290,993	13
النقاط الخمس	An Nuqat al Khams	287,662	14
الجبل الغربي	Al Jabal al Gharbi	304,159	15
نالوت	Nalut	93,224	16
غات	Ghat	23,518	21
الجفرة	Al Jufrah	52,342	17
وادي الشاطئ	Wadi Al Shatii	78,532	18