Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Libië

Veendel vaan Libië

Waope vaan Libië

Ligking vaan Libië

Basisgegaevens
Officieel taal Arabisch, Tamazight
Huidsjtad Tripoli
Sjtaotsvörm republiek
Sjtaotshoof Mohamed al-Menfi (veurzitter Presidentiële Raod)
premier Abdul Hamid Dbeibeh
[[{{{titelhoofregering1}}}]] {{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]] {{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]] {{{naomhoofregering3}}}
Religie {{{religie}}}
Opperflaakde
– % water
1.759.540 km²
-%
Inwoeners
Deechde:
6.541.948 (2016)
3,6/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid Libische dinar (LYD)
Tiedzaone UTC +2
Nationale fiesdaag geine
Vouksleed Libijjah, Libijjah, Libijjah
Web | Code | Tel. .ly | LBY | +218
Kaart vaan Libië

Libië (Arabisch: ليبيا, lībiyyā) is 'n Arabisch land in Noord-Afrika. 't Land grens in 't weste aon Tunesië en Algerije, in 't ooste aon Egypte, in 't zuie aon Niger en Tsjaad, in 't zuidooste aon Soedan en in 't noorde aon de Middellandse Zie.

Historie bewirk

Libische keuninkrieke oonderheelte contacte mèt de Grieke in de aajdheid. In de kösstreek gaof 't versjeie Romeinse stei. In de zevenden iew woort 't land vereuverd door de Arabiere, die d'n Islam mèt ziech mètbrachte. De Ottomane breide hunnen invlood oet in de Middeliewe: 'nen Törkse gouverneur had 't iewelaank veur 't zègke. In 1911 woort Libië inzat vaan 'nen oorlog tösse 't Osmaans Riek en Italië. In 1912 woort mèt 't Verdraag vaan Ouchy Libië Italiaans bezit.

In d'n Twiede Wereldoorlog verdreve de Ingelse de Italiaanse en hun Duitse boondgenote. 't Ooste vaan Libië kaom oonder Ingels militair bestuur, 't weste oonder Frans militair bestuur. Dit doorde tot 1950, mèt e mandaot vaan de VN. Op 24 december 1951 woort Libië 'n oonaofhenkelek federaal keuninkriek mèt keuning Idris I es keuning.

Op 1 september 1969 voont 'ne staotsgreep plaots oonder leiing vaan Moe'ammar al-Qaddhafi. 't Land weurt 'n nationalistische en pan-Arabische dictatuur mèt islamitischen inslaag. Begin 2011 koume, in naovolging vaan Tunesië, Egypte en aander Arabische len, ouch proteste tege Qaddhafi zien regering. Doortot 't rezjiem mèt geweld tröksloog, leep dezen opstand in miert vaan dat jaor oet op 'nen börgeroorlog. Umtot de internationaol gemeinsjap de opstand militair assisteerde, lökden 't de opstendelinge veur Qaddhafi te verdrieve. D'n oorlog indegde in oktober mèt d'n doed vaan Qaddhafi.

De Libische anarchie bewirk

Sinds 't ind vaan de börgeroorlog in 2011 verkiert 't land in staot vaan anarchie. In 2014 braok 'ne nuie börgeroorlog oet tösse versjèllende partije die de mach in 't land claime. 't Gief 'n regering in de hoofstad Tripoli, erkind door väöl westerse len en de Europese Unie, en ein in Tobruk, in 't ooste vaan 't land. De lèste regering weurt gesteund door loyaliste vaan Qaddhafi. 'n Derde partij claimt ouch de mach in Tripoli en weurt gesteund door Turkije, Soedan en Qatar. Oondertösse gief 't ouch aander strijende partije, zoewie Islamitische Staot en versjèllende Berbermilities. IS woort ind 2016 oet de belaankriekste stei vaan Oos-Libië verdreve, deils door aander salafistische gróppe, deils door militair ingriepe vaan de VS.

Bestuurleke indeiling bewirk

Libië is oonderverdeild in 22 sjabijaat (distrikte):

Arabisch Transliteratie Inwoeners (2006)[1] Nómmer
(op kaart)
Kaart
البطنان Al Butnan 159,536 1  
درنة Darnah 163,351 2
الجبل الاخضر Al Jabal al Akhdar 203,156 3
المرج Al Marj 185,848 4
بنغازي Benghazi 670,797 5
الواحات Al Wahat 177,047 6
الكفرة Al Kufrah 50,104 7
سرت Surt 141,378 8
مرزق Murzuq 78,621 22
سبها Sabha 134,162 19
وادي الحياة Wadi Al Hayaa 76,858 20
مصراتة Misratah 550,938 9
المرقب Al Murgub 432,202 10
طرابلس Tarabulus 1,065,405 11
الجفارة Al Jfara 453,198 12
الزاوية Az Zawiyah 290,993 13
النقاط الخمس An Nuqat al Khams 287,662 14
الجبل الغربي Al Jabal al Gharbi 304,159 15
نالوت Nalut 93,224 16
غات Ghat 23,518 21
الجفرة Al Jufrah 52,342 17
وادي الشاطئ Wadi Al Shatii 78,532 18

Referenties bewirk

  1. Libyan General Information Authority. Opgevraog 22 juli 2009.
Lenj in Afrika
Algerieë · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Repebliek · Comore · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal Guinee · Eritrea · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkös · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · São Tomé en Príncipe · Senegal · Seychelle · Sierra Leone · (Noord-)Soedan · Somalië · Swazilandj · Tanzania · Togo · Tsjaad · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuud-Afrika · Zuud-Soedan
Betwis en neet-erkèndj: Somalilandj · Westelike Sahara
Aafhenkelike gebejer: Azore · Canarische eilenj · Ceuta · Madeira · Mayotte · Melilla · Réunion · Sint-Helena
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Libië&oldid=455931"