2002

1999 - 2000 - 2001 - 2002 - 2003 - 2004 - 2005

2002 (MMII) waor e gewoen jaor wat begós op 'nen daensdig op de Gregoriaanse kalender. 't Waor in de Chinese astrologie e Jaor van 't Paerd.

Dit jaor waor 'ne palindroom ('t volgend jaor es palindroom wirt 2112).

Gebäörtenisse

Jannewarie

• 1 - Inveuring van de euro es chartaal geldmiddel in twelf van de vieftièn Europese leng die aangesjlote zint bie de EU - Belsj, Duutsjland, Finland, Frankriek, Griekeland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oasteriek, Portugal en Sjpanje. In 't giraal geldverkièr waor de euro al ingeveurd op 1 jannewarie 1999.
• 17 - De Nyiragongo, 'n vulkaon in Congo (Kinshasa), bers oet.

Fibberwarie

• 2 - De Nederlandse Kroenprins Willem-Alexander van Oranje-Nassau trojt in Amsterdam mèt Máxima Zorreguieta.
• 10 - Begin vaan de Olympische Winterspeule in Salt Lake City (aofgeslote op 24 fibberwarie)
• 18 - Begin vaan 't percès-Pandy tege Andras en Agnes Pandy in 't Belsj
• 28 - De gölle en Belzje frank zien gei wètteg betaolmiddel mie.

Miert

• 6 - Bij gemeinteraodsverkezinge in Nederland winne de lokaol Leefbaar-partije, mèt es paradepeerdsje Leefbaar Rotterdam vaan Pim Fortuyn, en 't CDA sterk en verlere de PvdA en de VVD.

April

• 12 - President Hugo Chávez vaan Venezuela trejt aof nao lang en sterke proteste. Twie daog later trejt 't toch weer aon.
• 14 - Xanana Gusmão weurt gekoze tot d'n ierste president vaan Oos-Timor, wat later dat jaor oonaofhenkelikheid zal verkriege.
• 16 - 't Kabinet-Kok II vèlt.

Mei

• 5 - Bij de twiede runde vaan de Franse presidentsverkezinge versleit de zittende president Jacques Chirac zienen extreem-rechse rivaal Jean-Marie Le Pen.
• 6 - De Nederlandse populistische politicus Pim Fortuyn weurt vermaord in 't Mediapark in Hilversum.
• 6 - D'n Amerikaansen oondernummer Elon Musk riech SpaceX op.
• 15 - Parlemintsverkezinge in Nederland. Winners zien de LPF vaan Pim Fortuyn zaoleger en 't CDA.
• 20 - Oos-Timor weurt officieel oonaofhenkelik vaan Indonesië (wat 't bezèt hoolt) en Portugal (wat nog altied de wèttelike kolonisator waor).
• 24 - De Vereinegde Staote en Rösland oonderteikene 'n oontwaopeningsverdraag.
• 27 - Viktor Orbán verluis de Hongaarse verkiezinge en zal veur ach jaor geine Premier vaan Hongarije zien

Juni

• 13 - Hamid Karzai weurt in Afganistan tot president gekoze.

Juli

• 4 - D'n Amerikaanse zakemaan Steve Fossett lant mèt 'ne lochballon in Australië. Heer is daomèt d'n ierste ballonveurder dee non-stop solo euver de wereld vluig.
• 11 - 't Kabinet-Verhofstadt II weurt ingezwoere.
• 22 - Eerdbeving vaan 5.1 op de Sjaol vaan Richter in 't Belsj.
• 22 - 't Kabinet-Balkenende I trejt aon.

Augustus

In Oosteriek, Tsjechië en Duitsland vinde door hendege regeval euverstruiminge plaots.

• 12 - De Nederlandsen Artse Zónger Grenze-mètwèrker Arjan Erkel weurt in Rösland oontveurd.

September

• 16 - Irak liet de wape-inspecteurs vaan de Vereinegde Naties weer touw op zie groondgebeed.
• 22 - De Boondsdaagsverkezinge in Duitsland weure gewonne door de SPD vaan Gerhard Schröder.
• 26 - 'ne Senegalese veerbot zink veur de kös vaan Gambia. Heibij koume mier es 1000 lui um en de Senegalese regiering trejt hei-op aof.

Oktober

• 12 - Moslim-extremiste plege 'nen aonslaag op e toeristisch doel op Bali. Mier es 200 lui störve heibij.
• 16 - 't Kabinet-Balkenende I vèlt. Nui verkezinge weure veur begin 2003 aofgekundeg.
• 23 - In Moskou numme Tsjetsjeense rebelle e theater in gijzeling. Bij de bevrijingsactie drei daog later zalle 150 lui sterve.

November

• 15 - Hu Jintao weurt de nuie secretair-generaol vaan de Chinese Communistische Partij.

December

• 13 - De EU stump officieel in mèt de oetbreiing vaan de Unie mèt 13 nui len, op 1 jannewarie 2004.

Nobelprieze

• Natuurkunde: Raymond Davis jr. en Masatoshi Koshiba "um baonbrekende bijdrage aon de astrofysica, in 't bezunder veur 't vinde vaan kosmische neutrino's."
• Sjemie: John Fenn en Koichi Tanaka "um de oontwikkeling vaan methodes veur de identificatie en structuuranalyse vaan biologische macromolecule (...) um hun oontwikkeling vaan weike desorptie-ioniseringsmethodes veur massaspectrometrische analyse vaan biosjemische macromolecule."
• Geneeskunde: Sydney Brenner, Robert Horvitz en John Sulston "um hun oontdèkkinge umtrint 'genetische regulering vaan orgaonoontwikkeling en geprogrammeerde celdoed'."
• Literatuur: Imre Kertész "veur sjriefsele die de frazjiel beleving vaan 't individu tege de barbaarse wèllekäöregheid vaan de historie ophawwe."
• Vrei: Jimmy Carter "um zien decennialang oonvermeujbaar inspanninge um vreidzaam oplossinge veur internationaol conflikte te vinde, um democratie en minserechte te bevordere en economische en sociaol oontwikkeling te promote."
• Economie:
  • Daniel Kahneman "um 't integrere vaan inziechte oet psychologisch oonderzeuk in de economische wetensjap, in 't bezunder umtrint minselek oerdeil en besleuitvörming oonder oonzekerheid."
  • Vernon L. Smith "um 't opzètte vaan laboratoriumexperiminte in empirische economische analyse, in 't bezunder in de studie vaan alternatief merretmechanismes."

Persoen vaan 't Jaor

De klokkelojjers (bij naom geneump: Cynthia Cooper, Coleen Rowley en Sherron Watkins)

Films

• Russkiy kovcheg
• Bowling for Columbine
• Cidade de Deus

Gebore

• 11 juli - Thomas van Bommel, Nederlands-Limbörgse voetballer
• 27 september - Jenna Ortega, Amerikaonse actries
• 31 oktober - Ansu Fati, Guinee-Bissaus-Spaonse voetballer

Gesjtorve

• 3 jannewarie - Freddy Heineken, Nederlandse beerbroewer (80)
• 9 jannewarie - Paul Huf, Nederlandse fotograaf (77)
• 11 jannewarie - Gerrit Brokx, Nederlandse politicus (68)
• 17 jannewarie - Camilo José Cela, Sjpaonse sjriever, nobelprieswinner (literatuur, 1989) (85)
• 28 jannewarie - Astrid Lindgren, Zjwaedste sjriefster van kènjerbeuk (94)
• 1 fibberwarie - Hildegard Knef, Duutsje actrice, sjriefster en zangeres (76)
• 21 fibberwarie - Poncke Prinsen, Nederlandse soldaat dae tieëns de Politioneel Acties nao Indonesië euverleep (76)
• 30 miert - Elisabeth Bowes Lyon, keuningin-mojer van 't Vereinig Keuninkriek (101)
• 14 april - Joop Haex, Nederlandse politicus (90)
• 18 april - Thor Heyerdahl, Noorsen antropoloog (87)
• 6 mei - Pim Fortuyn, Nederlandse politicus (54)
• 11 mei - Martin van Amerongen, Nederlandse sjriever en journalis (60)
• 20 mei - Stephen Jay Gould, Amerikaanse bioloog (60)
• 25 mei - Bart de Graaff, Nederlandse televisiemaeker, oprichter van BNN (35)
• 7 juni - Adriaan Morriën, Nederlandsen dichter en criticus (90)
• 9 juni - Hans Janmaat, Nederlandse politicus (67)
• 20 juni - Tinus Osendarp, Nederlandse atleet (86)
• 27 juni - John Entwistle, Britse basgitaris (The Who; 57)
• 17 juli - Joseph Luns, Nederlandse politicus, veurmaolig veurzitter van de NAVO (90)
• 31 augustus - Lionel Hampton, Amerikaanse vibrafonis (94)
• 22 september - Jan de Hartog, Nederlandse sjriever (88)
• 6 oktober - Claus van Amsberg, prins van de Nederlen (76)
• 23 november - Boudewijn Büch, Nederlandse sjriever (53)
• 28 november - Lennaert Nijgh, Nederlandse leedsjessjriever (57)

Jubilea

• 6 fibberwarie - Elizabeth II van 't Vereinig Keuninkriek regiert saer 50 jaor.
• 20 miert - 400-jäörege opriechting vaan de VOC
• 11 juli - 700-jäöreg jublieum van de Göldesjpoeresjlaag