1964

1961 - 1962 - 1963 - 1964 - 1965 - 1966 - 1967

1964 (MCMLXIV) waor e sjrikkeljaor wat op 'ne goonsdag begós op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

jannewarie

De Federatie vaan Rhodesië en Nyasaland weurt oontmanteld, mèt de bedoeling 't gebeed te dekolonisere.
4 - 't Nederlands satirisch program Zo is het toevallig ook nog eens een keer deit 'n oetzending euver 'Beeldreligie'. Nao aonleiing daovaan koume oetgebreide proteste; presentatries Mies Bouwman weurt zelfs bedreig.
5 - Paus Paulus VI en patriarch Athenagoras I vaan Constantinopel treffe ziech in Jeruzalem en doen ziech oonderein oet de ban.
8 - In zienen ierste State of the Union reup president Lyndon B. Johnson vaan de Vereinegde Staote d'n "Oorlog tege d'n Ermooj" oet.
11 - D'n Amerikaanse chirurg-ginneraol Luther Terry waarsjouwt tot rouke slech veur de gezoondheid is. 't Is veur 't iers tot 'nen Amerikaansen euverheidfunctionair dit touwgief; in dit land mèt zien sterke touwbaksindustrie ligk dit geveuleg.
12 - De euverwegend Arabische regering vaan Zanzibar weurt door inheims-Afrikaanse revolutionaire umveergegoejd.
13 - In Calcutta breke antimoslimrelle oet, mèt hoonderd doeje tot gevolg.
15 - De rock-'n-rollclub Whisky a Go Go geit ope aon de Sunset Strip in Hollywood.
22 - Kenneth Kaunda weurt beëideg es d'n ierste premier vaan Noord-Rhodesië.
27 - Fraankriek en de Volksrippubliek China kundege aon diplomatieke relaties te goon slete.
29 - 9 fibberwarie - In Innsbruck (Oosteriek) weure de Olympische Winterspeule gehawwe.
30 - De Zuid-Vietnamese ginneraol Nguyễn Khánh zèt Dương Văn Minh in 'ne bloodloeze coup aof es premier.

fibberwarie

1 - De Beatles koume mèt "I want to hold your hand" op de ierste plaots vaan de Amerikaanse hitparaad. Heimèt begint de Britse Invasie in 't land.
4 - De regering vaan de Vereinegde Staote nump 't 24e Amendemint op de Groondwèt aon, boemèt 't verboje weurt veur belasting te lufte op stummers. Zoe'n maotregele hele veural zwarte in de zuieleke staote oet 't stumhökske.
5 - India brik zien belofte umtrint e rifferendum in Kasjmir. De VN had dit aongeboje naotot in 1948 de kwestie aon de internationaol gemeinsjap waor veurgelag.
9 - De Beatles versjijne in de Ed Sullivan Show veur 't iers op de Amerikaanse tv. Zoe'n 73 mieljoen lui zien en hure ze speule.
11 - In Limassol breke relle tösse Griekse en Turkse Cypriote oet.
25 - Cassius Clay versleit Sonny Liston en weurt oetgerope tot de wereldkampioen zwoergewiech.

miert

6 - Bókser Cassius Clay kundeg aon tot heer ziene naom heet veraanderd in Muhammad Ali.
6 - Constantijn II weurt keuning vaan Griekeland. Heer volg ziene gestorve pa Paul op.
9 - De Londese Vèsserijconventie weurt gevörmp. De oonderteikeneers kriege 't rech um oonderein in de territoriaol waters te vèsse.
19 - De Amerikaanse Geraldine Jerrie Mock vluig es ierste vrouw solo um de wereld.
27 - Alaska weurt geraak door de Gojevriedageerdsjok, mèt 9,2 op de Memint-Magnitudesjaol d'n twiede zwuursten eersjók oets gemete. 123 lui koume um, de stad Anchorage raak zwoer versjendeleerd.
31 - 't Braziliaans leger zèt president João Goulart in 'ne coup aof. De militair dictatuur zal 21 jaor dore.

april

4 - De Beatles bezètte de ierste vief posities vaan d'n Amerikaansen Top 40, 'n oongekinde prestatie.
11 - De VARA zent veur de lèste kier 't showorkes The Ramblers oet.
13 - Sidney Poitier wint es ierste zwarten acteur 'nen Oscar veur Bèsten Acteur. Heer wint deze pries veur zien hoofrol in Lilies of the field.
16 - De Rolling Stones bringe hun titelloes debuutalbum oet.
20 - Lydon B. Johnson en Nikita Chroesjtsjov make tegeliek bekind de productie vaan kernwaopes te vermindere.
26 - Tanganyika en Zanzibar fusere tot de nui rippubliek Tanzania.
29 - Prinses Irene trouwt mèt Carlos Hugo vaan Bourbon-Parma. Vaan teväöre waor ze veur dit houwelek katheliek gewore; hei-um maakde ze al gei deil mie oet vaan 't Keuningshoes.

mei

1 - John George Kemeny en Thomas Eugene Kurtz compileren 't ierste computerprogram in BASIC.
2 - De Vietcong bringk 't Amerikaans vleegdèksjeep USNS Card in de have vaan Saigon tot zinke.
2 - Op Times Square in New York koume hoonderde studente op straot. Dit is de ierste demonstratie vaan beteikenis tege de Vietnamoorlog.
7 - Vlöch 773 Pacific Air Lines stort neer bij San Ramon (CF, Vereinegde Staote). Alle 44 inzittende koume um; de pilote blieke neergesjote door 'ne suïcidaole passegeer.
12 - Twelf jong manslui in New York verbrenne hun opreup tot militairen deens; dit is d'n ierste protesactie vaan dit typ.
24 - Nao 'ne voetbalmatch tösse Peru en Argentinië breke in Lima relle oet boebij 319 lui umkoume en 'rs nog ins 500 gewoond rake.

juni

11 - Walter Seifert vèlt 'n lieger sjaol in Kölle mèt 'ne vlammewerper aon; 10 lui koume um, 21 raken 'rs gewoond.
12 - Nelson Mandela en zeve aandere weure tot leveslaank veroerdeild.
21 - Drei minserechteactiviste weure door de Ku Klux Klan oontveurd en vermaord bij Philadelphia (Mississippi).

juli

2 - President Johnson teikent de Börgerrechtewèt. Heimèt kump officieel 'n ind aon segregatie in de Vereinegde Staote.
6 - Malawi weurt oonaofhenkelek vaan 't Vereineg Keuninkriek.
21 - In Singapore breke rasserelle oet tösse etnische Chineze en Malays.
27 - De Vereinegde Staote sjikke nog ins 5.000 maander nao Vietnam, wat 't totaol aon Amerikaanse militair personeel op 21.000 brink.

augustus

7 - 't Congres vaan de Vereinegde Staote nump de Tonkinresolutie aon, die de regering de vrij hand gief um Noord-Vietnamese tróppe te bevechte.
8 - E konzèr vaan de Rolling Stones in Scheveningen löp hendeg oet de hand wienie 't pebliek begint te relle en de pelitie 'n ind aon 't optrejje maak.
13 - De maordenere Gwynne Owen Evans en Peter Anthony Allen zien de lèste twie lui in 't Vereineg Keuninkriek die weure geëxecuteerd.
15 - Zendpiraot REM, e jaor daoveur al begós mèt radio vaanaof de Noordzie, begint mèt tv-oetzendinge.
16 - Generaol Nguyễn Khánh zèt Dương Văn Minh aof es staotshoof vaan Zuid-Vietnam en kundeg 'n nui groondwèt aof.
22 - Derek Foster, de 15-jaorege keeper vaan Sunderland FC, weurt de joonkste speuler oets op 't hoegste niveau vaan 't Ingels voetbal.

september

6 - De Nederlander Jan Janssen weurt wereldkampioen fietsrenne.
21 - Malta weurt oonaofhenkelek vaan 't Vereineg Keuninkriek.
25 - In Mozambique begint de Mozambikaansen Oonaofhenkelekheidsoorlog.

oktober

Robert Moog presenteert 't prototyp vaan de Moogsynthesizer.
1 - De Shinkansen, de ierste hoegsnelheidslijn op de wereld, opent tösse Tokio en Osaka.
3 - De Twentsche Bank en de Nederlandsche Handel-Maatschappij fusere tot de Algemene Bank Nederland (ABN).
5 - 54 lui oontsnappe via 'nen tunnel oonder de Berlijnse Moer nao Wes-Berlien.
10-24 - In Tokio weure de Olympische Zomerspeule gehawwe.
12 - De Sovjet-Unie lanceert de Voschod-1, 't ierste ruimtesjeep wat plaots aon miejer passegere beujt en boe me zoonder ruimtepak in kin.
15 - De Arbeierspartij wint de verkezinge veur 't Liegerhoes in 't Vereineg Keuninkriek. Heimèt kump 'n ind aon vieftien jaor regering door de Conservatieve. Harold Wilson weurt de nuie premier.
16 - In Xinjiang deit de Volksrippubliek China häören iersten atoomproof.
24 - Noord-Rhodesië weurt oonaofhenkelek vaan 't Vereineg Keuninkriek oonder de nuie naom Zambia.
26 - Maordeneer Eric Edgar Cooke weurt es lèste persoen in Australië geëxecuteerd.
27 - De Congolese rebelleleier Christopher Gbenye oontveurt 800 Belzje en 60 Amerikaone.
31 - In 'n campagnetouwspraok in Madison Garden (New York) kundeg de zittende president Johnson zien planne veur de Great Society aon.

november

1 - Noord-Vietnamees morteervuur op d'n Amerikaanse lochmachbasis Bien Hoa zörg veur veer doeje, diverse gewoonde en groete materieel sjaoj.
3 - De zittenden Amerikaanse president Johnson versleit ziene Rippublikeinsen oetdager Barry Goldwater mèt 'ne groete veursprunk.
9 - 't Brits Liegerhoes stump veur aofsjaffing vaan de doedstraof.
24 - Belzje perrechutiste beïndege in Stanleystad de giezeling vaan Gbenye. Bij de gevechte koume diverse giezelere um.
28 - Mariner 4 weurt gelanceerd. 't Tuig zal in 1965 Mars bereike en dao foto's vaan de planeet trèkke.

december

7 - 't Zwolle-IJsselkenaal geit officieel ope.
11 - Che Guevara sprik de plenair vergaodering vaan de Vereinegde Naties in New York touw.
12 - Kenia, tot daan e keuninkriek in personeel unie mèt 't Vereineg Keuninkriek, weurt 'n rippubliek mèt Jomo Kenyatta es d'n ierste president.
22 - D'n Amerikaanse kemik Lenny Bruce weurt nao e perces vaan zès maond veroerdeild tot veer maond gevaangenisstraof um zedesjènnis.
22 - 'ne Cycloon tröf 't Indiaas dörp Dhanushkodi. 1.800 lui koume um; 't dörp weurt noets mie opgebouwd.

zoonder datum

De kosmische achtergroondstraoling weurt veur 't iers woergenome.
Van Kooten en De Bie debutere op de radio es De Klisjeemannetjes.

Nobelprieze

Natuurkunde: Nikolaj Basov, Alexander Pochorov en Charles H. Townes "veur hun fundamenteel werk op 't gebeed vaan kwantumelektronica, wat heet geveurd tot de fabricaasj vaan oscillatore en versterkers gebaseerd op 't maser-laserprinciep."
Sjemie: Dorothy Hodgkin "um häör bepaolinge door röntgentechnieke vaan de structuur vaan belaankrieke biosjemische stoffe."
Geneeskunde: Konrad Bloch en Feodor Lynen "um hun oontdèkkinge umtrint 't mechanisme en de regulering vaan 't cholesterol- en vetzoermetabolisme."
Literatuur: Jean-Paul Sartre "veur zie werk, riek aon ideeë en vol vaan de vrijheidsgeis en zeuktoch nao de woerheid, wat 'ne wiedgoonden invlood op euzen tied heet gehad" (geweigerd).
Vrei: Martin Luther King jr., "ierste mins in de westerse wereld dee tuinde tot 'ne strijd zoonder geweld kin weure gelieverd."

Maan vaan 't Jaor

Lyndon B. Johnson

Gebore

2 jannewarie - Peter Whitaker, Amerikaanse bókser (gestorve 2019)
7 jannewarie - Nicholas Cage, Amerikaansen acteur
12 jannewarie - Jeff Bezos, Amerikaansen oondernummer
17 jannewarie - Michelle Obama, Amerikaanse presidentsvrouw
23 jannewarie - Bharrat Jagdeo, Guyanese politicus
4 fibberwarie - Steven Vanackere, Belzje politicus
11 fibberwarie - Sarah Palin, Amerikaanse politica
16 fibberwarie - Bebeto, Braziliaanse voetballer
19 fibberwarie - Patrick Mühren, Nederlandse popmuzikant
10 miert - Prins Edward vaan 't Vereineg Keuninkriek
18 miert - Bonnie Blair, Amerikaanse sjaatsster
24 miert - Twan Huys, Nederlands-Limbörgse journalis
30 miert - Tracy Chapman, Amerikaanse zengeres
31 miert - Caroline Tensen, Nederlandse tv-presentatries
1 aprèl - Erik Breukink, Nederlandse fietsrenner
3 aprèl - Nigel Farage, Britse politicus
3 aprèl - Bjarne Riis, Deense fietsrenner
17 aprèl - Kluun, Nederlandse sjriever
29 aprèl - Gert Jakobs, Nederlandse fietsrenner
1 mei - Yvonne van Gennip, Nederlandse sjaatsster
4 mei - Gary Holt, Amerikaanse metalgitaris
5 mei - Anya Niewierra, Nederlands-Limbörgse sjriefster
6 mei - Ludo Hoogmartens, Belsj-Limbörgsen acteur
12 mei - Bart Somers, Belzje politicus
13 mei - Stephen Colbert, Amerikaanse kemik
16 mei - Walter Baele, Belzje cabaretier
16 mei - Mark Retera, Nederlandse stripteikeneer
17 mei - Alfons Groenendijk, Nederlandse voetballer en voetbaltrainer
19 mei - Gitanas Nausėda, polletieker, ikkenemis en prizzedent vaan Litouwe
30 mei - Tom Morello, Amerikaanse metalzenger
6 juni - Nelli Cooman, Nederlandse hardluipster
15 juni - Michael Laudrup, Deense voetballer
18 juni - Oedai Hoessein, Iraakse politieke figuur (gestorve 2003)
19 juni - Boris Johnson, Britse politicus
19 juni - Peter Rehwinkel, Nederlandse politicus
8 juli - Linda de Mol, Nederlandse presentatries
16 juli - Miguel Indurain, Spaonse fietsrenner
20 juli - Chris Cornell, Amerikaanse grungezenger (gestorve 2017)
23 juli - Nick Menza, Duits-Amerikaanse metaldrummer (gestorve 2016)
26 juli - Sandra Bullock, Amerikaanse actries
26 juli - Anne Provoost, Belzje sjriefster
30 juli - Jürgen Klinsmann, Duitse voetballer en voetbaltrainer
3 augustus - Abhisit Vejjajiva, Thaise politicus
5 augustus - Adam Yauch, Amerikaanse rapper (gestorve 2012)
8 augustus - Giuseppe Conte, Italiaanse politicus
23 augustus - Johan Bruyneel, Belzje fietsrenner en plogeleier
1 september - Petr Fiala, Tsjechische premier
2 september - Jimmy Banks, Amerikaanse voetballer (gestorve 2019)
2 september - Keanu Reeves, Canadesen acteur
3 september - Adam Curry, Amerikaans-Nederlandse tv-prizzentator en oondernummer
15 september - Robert Fico, Slowaakse politicus
19 september - Trisha Yearwoord, Amerikaanse countryzengeres
21 september - Danny Hoekman, Nederlandse voetballer en trainer
22 september - Jort Kelder, Nederlandse journalis en prizzentator
22 september - Benoît Poelvoorde, Belzjen acteur
28 september - Andrea Croonenberghs, Belsj-Limbörgse actries
30 september - Monica Bellucci, Italiaanse actries en model
1 oktober - Tom Nijssen, Nederlands-Limbörgsen tennisser
4 oktober - Tom Claassen, Nederlands-Limbörgse beeldhouwer
20 oktober - Kamala Harris, Amerikaanse politica
25 oktober - Nicole, Duitse schlagerzengeres
29 oktober - Judith Pollmann, Nederlandse academica
31 oktober - Marco van Basten, Nederlandse voetballer
5 november - Famke Janssen, Nederlandse actries
6 november - Greg Graffin, Amerikaanse punkmuzikant
12 november - Michael Kremer, Amerikaansen econoom, Nobelpries in de Economie 2019
14 november - Rev Run, Amerikaanse rapper
25 november - Bert van Vlaanderen, Nederlandse luiper
1 december - Stijn Meuris, Belsj-Limbörgse popmuzikant
4 december - Sertab Erener, Turkse zengeres
9 december - Paul Landers, Duitse metalmuzikant
10 december - Stef Blok, Nederlandse politicus (VVD)
13 december - Arturs Krišjānis Kariņš, premier vaan Lètland
21 december - Kris Wauters, Belzje popmuzikant

Gestorve

1 jannewarie - Rika Hopper, Nederlandse actries (86)
4 jannewarie - Jan Blok, Nederlandsen acteur (69)
8 jannewarie - Julius Raab, Oosteriekse politicus (72)
11 jannewarie - Bechara El Khoury, Libanese politicus (73)
21 jannewarie - Joseph Baumgartner, Duitse politicus (59)
29 jannewarie - Adolfo Díaz, Nicaraguaanse politicus (88)
12 fibberwarie - Gerald Gardner, Britse stiechter vaan de Wicca (79)
1 miert - Davíð Stefánsson, Ieslandsen diechter (69)
6 miert - Paul, keuning vaan Griekeland (62)
27 miert - Roger Motz, Belzje politicus (59)
29 miert - Willem Andriessen, Nederlandse componis (76)
12 aprèl - Lydia Winkel, Nederlandse historica (50)
13 aprèl - Veit Harlan, Duitse rezjisseur (64)
14 aprèl - Tatjana Afanas'jeva, Russische wiskundege (77)
24 aprèl - Gerhard Domagk, Duitse patholoog, Nobelpries in de Geneeskunde 1939 (68)
26 aprèl - E.J. Pratt, Canadesen diechter (82)
29 aprèl - Albert Saverys, Belzje sjèlder (77)
21 mei - James Franck, Duitse natuurkundege, Nobelpries in de Natuurkunde 1925 (81)
27 mei - Jawaharlal Nehru, Indiase politicus (74)
3 juni - Frans Eemil Sillanpää, Finse sjriever, Nobelpries in de Literatuur 1939 (75)
8 juni - Carlos Quintanilla, Boliviaanse politicus (76)
10 juni - Nelly de Rooij, Nederlandse zoöloge (80)
18 juni - Henk Asperslagh, Nederlandse glazeneer (57)
22 juni - Jan Mertens, Belzje fietsrenner (60)
25 juni - Gerrit Rietveld, Nederlandsen arsjitek en oontwerper (76)
29 juni - Eric Dolphy, Amerikaanse jazzsaxofonis (36)
1 juli - Pierre Monteux, Fransen dirizjènt (89)
7 augustus - Aleksander Zawadzki, Poolse politicus (64)
12 augustus - Ian Fleming, Britse sjriever (56)
16 augustus - Wilhelmus Mutsaerts, Nederlandse geisteleke (75)
11 september - Willem van Hoogstraten, Nederlandse violis en dirizjènt (81)
17 september - John Flanders, Belzje sjriever (77)
29 september - Edgard Blancquaert, Belzjen taolkundege en politicus (70)
1 oktober - Ernst Toch, Oosteriekse componis (76)
9 oktober - Maurits Van Hemelrijck, Belzje politicus (63)
15 oktober - Cole Porter, Amerikaanse componis en tekssjriever (73)
20 oktober - Herbert Hoover, Amerikaanse politicus (90)
11 november - Dick Greiner, Nederlandsen arsjitek (73)
26 november - Joseph Wittebols, Belzje geisteleke (52)
29 november - Anne de Vries, Nederlandse sjriever (60)
11 december - Sam Cooke, Amerikaanse zenger (33)
11 december - Alma Schindler, Oosteriekse salonfiguur (85)
31 december - Ólafur Thors, Ieslandse politicus (72)