Erasmuspries
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Erasmuspries is 'ne pries dae jäörliks wuuertj toegekèndj aan 'ne miens of 'n instèlling die veur Europa 'n boetegewuuen wichtige biedraag haet geleverdj op cultureel, sociaal of sociaal-weitesjappelik gebied.
Gesjiechte bewirk
De pries is verneump gewaore nao Desiderius Erasmus, 'ne Nederlandjse preeste, augustiener kanunnik, theoloog, filosoof, sjriever en humanis dae laefdje van róndj 1466 toet 1536.
De pries wuuertj saer 1958 jäörliks oetgereik dore Stichting Praemium Erasmanium in 't Keuninklik Pelies oppe Dam in Amsterdam. Dees stifting woort opgerich op 23 juni 1958 door prins Bernhard. Saer dem zie stèrve is keuning Willem-Alexander de regent vanne stifting.
De huuegdje vanne pries bedruueg saer 2012 €150.000. Daonaeve wuuertj saer 1975 'n publikaasje euver 't wirk vanne prieswinner oetgebrach.
Prieswinners bewirk
- 1958 - De Oeasteriekers, veur 't laote herlaeve van Wieëne en Salzburg es Europese cultureel centra
- 1959 - Robert Schuman, Franse gróndjlègker vanne Europese Gemeinsjap veur Kaolen en Staal
- 1959 - Karl Jaspers, Duitse psychiater en filosoof
- 1960 - Marc Chagall, Frans-Wit-Róssische kónssjiljer
- 1960 - Oskar Kokoschka, Tsjechische kónssjiljer, graficus en sjriever
- 1962 - Romano Guardini, Duitsen theoloog en filosoof
- 1963 - Martin Buber, Juudsjen Oeastenrieks-Israëlische godsdeensfilosoof
- 1964 - Union Académique Internationale, federatie aan academies weltwied op 't gebied van humaan en sociaal weitesjappe
- 1965 - Charlie Chaplin, Britse komiek, aktäör, rezjissäör en kómponis
- 1965 - Ingmar Bergman, Zweedsen toneel- en filmrezjissäör
- 1966 - Herbert Read, Britsen dichter, kónsfilosoof en kónskritieker
- 1966 - René Huyghe, Franse conservator, kónshistoricus en -psycholoog en estheticus
- 1967 - Jan Tinbergen, Nederlandjsen ikkenoom en netuurkóndige
- 1968 - Henry Moore, Britse bildhouwer
- 1969 - Gabriel Marcel, Franse filosoof, meziekkritieker en toneelsjriever
- 1969 - Carl Friedrich von Weizsäcker, Duitse netuurkóndige en filosoof
- 1970 - Hans Scharoun, Duitsen arsjitek
- 1971 - Olivier Messiaen, Franse kómpenis, organis en pianis
- 1972 - Jean Piaget, Zwitserse cognitieve kinjerpsycholoog
- 1973 - Claude Lévi-Strauss, Franse culturelen antropoloog
- 1974 - Ninette de Valois, Ierse ballètdanserin en choreografin
- 1974 - Maurice Béjart, Franse choreograaf
- 1975 - Ernst Gombrich, Oeasterieks-Britse kónshistoricus
- 1975 - Willem Sandberg, Nederlandjsen óntwirper, typograaf en direktuuer van 't Stedelijk Museum
- 1976 - Amnesty International, internationaal mienserechtenorganisaasje
- 1976 - René David, Franse zjuris op 't gebied van rechsvergelieking
- 1977 - Werner Kaegi, Zwitserse gesjiedkóndige en biograaf
- 1977 - Jean Monnet, Franse gróndjlègker vanne Europese Economische Gemeinsjap
- 1978 - La Marionettistica Fratelli Napoli, Italiaans póppetheater
- 1978 - Ţăndărică, Roemeens póppetheater, op det memènt ónger leijing van Margareta Niculescu
- 1978 - Yves Joly, Franse póppespeler
- 1978 - Bread and Puppet Theater, Amerikaans póppetheater van Peter Schumann
- 1979 - Die Zeit, Duits liberaal waekblaad
- 1979 - Neue Zürcher Zeitung, Zwitsers liberaal daagblaad
- 1980 - Nikolaus Harnoncourt, Oeastenriekse cellis en dirigent
- 1980 - Gustav Leonhardt, Nederlandjse klavecinis, organis en dirigent
- 1981 - Jean Prouvé, Fransen arsjitek en muibel- en industrieelóntwirper
- 1982 - Edward Schillebeeckx, Belzjen dominicaan, theoloog en hoeaglieërer
- 1983 - Raymond Aron, Franse socioloog en politische filosoof
- 1983 - Isaiah Berlin, Britse liberale filosoof en politicoloog
- 1983 - Leszek Kołakowski, Poolse politische filosoof
- 1983 - Marguerite Yourcenar, Franse sjriever en essayis
- 1984 - Massimo Pallottino, Italiaansen archeoloog, gespecialiseerdj inne spraok enne cultuur vanne Etruske
- 1985 - Paul Delouvrier, Franse stadsóntwikkelieër
- 1986 - Václav Havel, Tsjechische sjriever, dissident en litste president van Tsjecho-Slowakije
- 1987 - Alexander King, Britse pioneer op 't gebied van doerzaam innerzjie
- 1988 - Jacques Ledoux, Belzje fimhistoricus, -conservator en -arsjivaer
- 1989 - Internationaal Commissie van Juriste, gerich op toetse van rechszake inne ganse werreld
- 1990 - John Grahame Douglas Clark, Britsen archeoloog
- 1991 - Bernard Haitink, Nederlandjsen dirigent
- 1992 - Simon Wiesenthal, Juudsjen Oeasteriekse nazi-jaeger
- 1992 - Archivo General de Indias, arsjief veure gesjiechte van 't Spaans Riek
- 1993 - Peter Stein, Duitse rezjissäör en theaterdirektuuer
- 1994 - Sigmar Polke, Duitse kónssjiljer en fotograaf
- 1995 - Renzo Piano, Italiaansen arsjitek en industrieelóntwirper
- 1996 - William Hardy McNeill, Canadese werreldhistoricus
- 1997 - Jacques Delors, Franse veurzitter vanne Europese Unie
- 1998 - Peter Sellars, Amerikaanse rezjissäör van theater en opera's
- 1998 - Mauricio Kagel, Argentiens-Duitse kómpenis, dirigent, librettist en theaterrezjissäör
- 1999 - Mary Robinson, Ierse president en Hoeage Commissaris veure Mienserechte
- 2000 - Hans van Manen, Nederlandjse ballètdanser, choreograaf en fotograaf
- 2001 - Claudio Magris, Italiaanse sjriever van romans, toneelstökker, novelles en essays
- 2001 - Adam Michnik, Poolse publicis, essayis, sjriever, historicus en politischen aktivis
- 2002 - Bernd en Hilla Becher, Duitse kónsfotografe
- 2003 - Alan Davidson, Britse cultuurhistoricus op 't gebied vanne aetesgesjiechte
- 2004 - Sadiq Jalal al-Azm, Syrische filosoof
- 2004 - Fatima Mernissi, Marokkaanse sociologe
- 2004 - Abdulkarim Soroush, Iraanse filosoof
- 2005 - Steven Shapin, Amerikaanse weitesjapshistoricus en -socioloog
- 2005 - Simon Schaffer, Britse weitesjapshistoricus
- 2006 - Pierre Bernard, Franse grafische kónstenieër en óntwirper
- 2007 - Péter Forgács, Hongaarse fotograaf, mediakónstenieër en filmmaeker
- 2008 - Ian Buruma, Nederlandjsen oriëntalis
- 2009 - Antonio Cassese, Italiaanse zjuris, veurzitter van 't Joegoslavië-tribunaal en van 't Libanon-tribunaal
- 2009 - Benjamin Ferencz, Amerikaans-Transsylvanische zjuris, houfaanklager van 't Einsatzgruppen-percès
- 2010 - José Antonio Abreu, Venezolaanse klassieke musicus en dirigent
- 2011 - Joan Busquets, Spaansen arsjitek en sjtaejboewkóndige
- 2012 - Daniel Dennett, Amerikaanse filosoof op 't gebied van bewószeen, de filosofie vanne geis en kónsmaesige intelligentie
- 2013 - Jürgen Habermas, Duitse filosoof en socioloog
- 2014 - Frie Leysen, Belzje festivaldirektuuer en curator
- 2015 - Wikipediagemeinsjap