Lies vaan Nobelprieswinners (natuurkunde)
Wikimedia-lies
Jaor | Laureaot | Land | Juryrapport | |
---|---|---|---|---|
1901 | Wilhelm Röntgen | Duitsland | "es erkinning veur de boetegewoen deenste die heer heet beweze door de oontdèkking vaan de opmerkeleke straole die oonderwijl nao häöm geneump zien." | |
1902 | Hendrik Lorentz | Nederland | "es erkinning vaan de boetegewoen deenste die ze beweze höbbe mèt hun oonderzeuk nao d'n invlood vaan magnetisme op straolingsversjijnsele." | |
Pieter Zeeman | ||||
1903 | Henri Becquerel | Fraankriek | "veur zien oontdèkking vaan spontaon radioactiviteit." | |
Pierre Curie | "veur hun gezamelek oonderzeuk nao de straolingsfenomene die door professor Becquerel zien oontdèk." | |||
Marie Curie | Fraankriek/Congres-Pole | |||
1904 | John William Strutt, Lord Raleigh | Vereineg Keuninkriek | "veur zien oonderzeuk nao de diechheid vaan de belaankriekste gaze en um zien oontdèkking vaan argon in verband mèt dees studie." | |
1905 | Philipp Lenard | Hongarije/Duitsland | "veur zie werk mèt kathodestraole." | |
1906 | J.J. Thomson | Vereineg Keuninkriek | "um zien oonderzeuk nao èllentrieke geleiing in gaas." | |
1907 | Albert A. Michelson | Duitsland/Vereinegde Staote | "veur zien optische percisie-instruminte en 't spectroscopisch en metrologisch oonderzeuk wat 'r demèt heet gedoon." | |
1908 | Gabriel Lippmann | Luxembörg/Fraankriek | "veur zien meneer um kleurefoto's te make door middel vaan interferentie." | |
1909 | Guglielmo Marconi | Italië | "um hun bijdraoge aon de oontwikkeling vaan draodloes telegrafie." | |
Karl Ferdinand Braun | Duitsland | |||
1910 | Johan Diderik van der Waals | Nederland | "veur zie werk aon de touwstandvergelieking vaan gaze en vleujstoffe." | |
1911 | Wilhelm Wien | Duitsland | "veur zien oontdèkkinge umtrint de wètte roond wermtestraoling." | |
1912 | Gustaf Dalén | Zwede | "veur zien oetvinding vaan otomatische kleppe oontworpe veur gebruuk mèt gaasaccu's in vuurtories en boeje." | |
1913 | Heike Kamerlingh Onnes | Nederland | "veur zien oonderzeuk nao de eigesjappe vaan materie bij lieg temperatuur wat, oonder mie, geleid heet tot de productie vaan vleujbaar helium." | |
1914 | Max von Laue | Duitsland | "veur zien oonrdèkking vaan de breking vaan röntgenstraole door kristalle." | |
1915 | William Henry Bragg | Vereineg Keuninkriek | "veur hun verdeenste in de analyse vaan kristalstructuur door middel vaan röntgenstraole." | |
Lawrence Bragg | Australië/Vereineg Keuninkriek | |||
1916 | neet oetgereik i.v.m. Ierste Wereldoorlog | |||
1917 | Charles Glover Barkla | Vereineg Keuninkriek | "veur zien oontdèkking vaan de karakteristieke röntgenstraoling vaan de eleminte." | |
1918 | Max Planck | Duitsland | "veur de deenste die heer heet beweze aon de veurtgaank vaan de natuurkunde door zien oontdèkking vaan energiekwanta." | |
1919 | Johannes Stark | Duitsland | "veur zien oontdèkking vaan 't Dopplereffek bij anodestraoling en 't spliete vaan spectraollijne in èllentrikke velder." | |
1920 | Charles Édouard Guillaume | Zwitserland | "veur de deenste die heet heet beweze aon perciziemetinge in de natuurkunde mèt zien oontdèkking vaan anomalieë in nikkel-staollegeringe." | |
1921 | Albert Einstein | Duitsland/Zwitserland | "veur beweze deenste aon de theoretische natuurkunde, in 't bezinder veur zien oontdèkking vaan de wèt vaan 't foto-èllentrik effek." | |
1922 | Niels Bohr | Denemarke | "veur zien verdeenste in 't oonderzeuik nao de structuur vaan 't atoom en de straoling die devaan aofkump." | |
1923 | Robert Andrews Millikan | Vereinegde Staote | "veur zie werk roond de illementair laojing vaan elektriciteit en vaan 't foto-èllentrik effek." | |
1924 | Manne Siegbahn | Zwede | "veur zien oontdèkkinge en oonderzeuk op 't gebeed vaan röntgenspectroscopie." | |
1925 | James Franck | Duitsland | "veur hun oontdèkking vaan de wètte umtrint d'n invlood vaan 't elektron op 't atoom." | |
Gustav Hertz | ||||
1926 | Jean Baptiste Perrin | Fraankriek | "veur zie werk aon de discontinu structuur vaan materie, in 't bezunder veur zien oontdèkking vaan 't sedimintevewiech." | |
1927 | Arthur Compton | Vereinegde Staote | "um de oontdèkking vaan 't nao häöm geneump effek." | |
Charles Thomson Rees Wilson | Vereineg Keuninkriek | "veur zien methode um paajer vaan èllentrik gelaoje deilkes mèt condens ziechbaar te make." | ||
1928 | Owen Willians Richardson | Vereineg Keuninkriek | "veur zie werk umtrint de thermionische straoling en in 't bezunder de oontdèkking vaan de nao häöm geneumde wèt." | |
1929 | Louis de Broglie | Fraankriek | "veur zien oontdèkking vaan de golvende aard vaan elektrone." | |
1930 | C.V. Raman | Brits-Indië | "veur zie werk aon de verstruiing vaan 't leech en um de oontdèkking vaan 't nao häöm geneump effek." | |
1931 | neet oetgereik | |||
1932 | Werner Heisenberg | Duitsland | "veur de oontwikkeling vaan de kwantummechanica, boevaan de touwpassing oonder mie heet geleid tot de oontdèkking vaan allotrope vörm vaan waterstof." | |
1933 | Erwin Schrödinger | Oosteriek | "veur de oontdèkking vaan nui productieve vörm vaan de atoomtheorie." | |
Paul Dirac | Fraankriek | |||
1934 | neet oetgereik | |||
1935 | James Chadwick | Vereineg Keuninkriek | "um de oontdèkking vaan 't neutron." | |
1936 | Victor Francis Hess | Oosteriek | "veur zien oontdèkking vaan de kosmische straoling." | |
Carl David Anderson | Vereinegde Staote | "veur de oontdèkking vaan 't positron." | ||
1937 | Clinton Davisson | Vereinegde Staote | "veur hun experimenteel oontdèkking vaan elektronebreking door kristalle." | |
George Paget Thomson | Vereinegde Staote | |||
1938 | Enrico Fermi | Italië | "veur zien demonstratie vaan 't bewies veur nui radioactieve illeminte door neutronebestraoling, en veur zien verante oontdèkking vaan kernreacties veroerzaak door laankzaam neutrone." | |
1939 | Ernest Lawrence | Vereinegde Staote | "veur de oetvinding en oontwikkeling vaan de cyclotron en de rizzeltaote die 'r demèt behaolde, in 't bezunder in verband mèt kunsmaotege radioactieve eleminte." | |
1940- 1942 |
neet oetgereik i.v.m. Twiede Wereldoorlog | |||
1943 | Otto Stern | Vereinegde Staote | "veur zien bijdraoge aon de oontwikkeling vaan de moleculair straolingsmethode en zien oontdèkking vaan 't magnetisch momentum vaan 't proton." | |
1944 | Isidor Isaac Rabi | Vereinegde Staote | "veur zien resonantiemethode bij 't vaslègke vaan de magnetische eigesjappe vaan atoomkerne." | |
1945 | Wolfgang Pauli | Oosteriek | "veur de oontdèkking vaan 't oetsletingsprinciep, ouch bekind es 't Pauliprinciep." | |
1946 | Percy Williams Bridgman | Vereinegde Staote | "veur de oetvinding vaan 'n apparaot um extreem hoeg temperature mèt te maken, en veur de oontdèkkinge die heer zoe op 't gebeed vaan hoegendrökfysica heet gedoon." | |
1947 | Edward Victor Appleton | Vereineg Keuninkriek | "veur zien oonderzeuk nao de fysica vaan de hoeger atmosfeer, in 't bezunder veur de oontdèkking vaan de zoegeneumde Appletonlaog." | |
1948 | Patrick Blackett | Vereineg Keuninkriek | "veur zien oontwikkeling vaan 't nevelvaat, en de oontdèkkinge daomèt op 't gebeed vaan kernfysica en kosmische straoling." | |
1949 | Hideki Yukawa | Japan | "veur zien veurspeuling vaan 't bestoon vaan mesone op basis vaan theoretisch werk umtrint kernkrachte." | |
1950 | C.F. Powell | Vereineg Keuninkriek | "veur zien oontwikkeling vaan de fotografische methode veur nucleair percesse te bestudere en zien mèt zien methode gedone oontdèkkinge umtrent mesone." | |
1951 | John Cockcroft | Vereineg Keuninkriek | "veur hun pioneerswerk umtrint de transmutatie vaan atoomkerne door kunsmaoteg versnelde atoomdeilkes." | |
Ernest Walton | Ierland | |||
1952 | Felix Bloch | Zwitserland/Vereinegde Staote | "veur hun oontwikkeling vaan nui methode veur magnetische percisiemetinge en oontdèkking in verband daomèt." | |
Edward Mills Purcell | Vereinegde Staote | |||
1953 | Frits Zernike | Nederland | "veur zien demonstratie vaan de fasecontasmethode, in 't bezunder veur de oetvinding vaan de fasecontasmicroscoop." | |
1954 | Max Born | Wes-Duitsland/Vereineg Keuninkriek | "veur zie fundamenteel oonderzoek nao kwantummechanica, veural veur zien statistische interpretatie vaan de golffunctie." | |
Walther Bothe | Wes-Duitsland | "veur 't touwvalscircuit en de daomèt gedone oontdèkkinge." | ||
1955 | Willis Lamb | Vereinegde Staote | "veur zien oontdèkkinge umtrint de fijn structuur vaan 't waterstofspectrum." | |
Polykarp Kusch | Vereinegde Staote | "veur de perceis bepaoling vaan 't magnetisch momentum vaan 't elektron." | ||
1956 | John Bardeen | Vereinegde Staote | "veur hun oonderzeuk nao haafgeleiers en hun oontdèkking vaan 't transistoreffek." | |
Walter Hauser Brattain | Vereinegde Staote | |||
William Shockley | Vereinegde Staote | |||
1957 | Lee Tsung-Dao | China | "veur hun doordringend oonderzeuk nao de zoegeneumde pariteitswètte wat heet geleid tot veurnaom oontdèkkinge umtrint de elementair deilkes." | |
Yang Tsen-Ning | China | |||
1958 | Pavel Tsjerenkov | Sovjet-Unie | "veur de oontdèkking en interpretatie vaan 't Tsjerenkoveffek." | |
Ilja Frank | Sovjet-Unie | |||
Igor Tamm | Sovjet-Unie | |||
1959 | Emilio Segrè | Italië/Vereinegde Staote | "veur hun oontdèkking vaan 't antiproton." | |
Owen Chamberlain | Vereinegde Staote | |||
1960 | Plaetje:Donald Glaser 1.jpg | Donald J. Glaser | Vereinegde Staote | "um de oetvinding vaan 't bellevaat." |
1961 | Robert Hofstadter | Vereinegde Staote | "veur zie pionierwerk mèt elektroneverstruiing bij atoomkerne en veur de daomèt gedone oontdèkkinge umtrint de structuur vaan nucleone." | |
Rudolf Mössbauer | Wes-Duitsland | "veur zien oonderzeuk umtrint de resonantieabsorbsie vaan gammastraoling en zien oontdèkking in dit verband vaan 't effek wat ziene naom dreug." | ||
1962 | Lev Landau | Sovjet-Unie | "veur zie pioneerswerk roond gecondenseerde materie, in 't bezunder vleujbaar helium." | |
1963 | Eugene Wigner | Hongarije/Vereinegde Staote | "veur zien bijdraoge aon de theorie vaan de atoomkern en de elementair deilkes, in 't bezunder door de oontdèkking en touwpassing vaan fundamenteel symmetrieprincipes." | |
Maria Goeppert-Mayer | Vereinegde Staote | "veur hun oontdèkkinge umtrint de sjèlstructuur vaan atoomkerne." | ||
J. Hans D. Jensen | Wes-Duitsland | |||
1964 | Nikolaj Basov | Sovjet-Unie | "veur fundamenteel werk op 't gebeed vaan kwantumelektronica, wat heet geleid tot de constructie vaan oscillatore en versterkers gebaseerd op 't maser-laserprinciep." | |
Aleksandr Prochorov | Sovjet-Unie | |||
Charles H. Townes | Vereinegde Staote | |||
1965 | Richard Feynman | Vereinegde Staote | "veur hun fundamenteel werk in de kwantumelektrodynamica, mèt deepgaonde consequenties veur de deilkesfysica." | |
Julian Schwinger | Vereinegde Staote | |||
Shin'ichirō Tomonaga | Japan | |||
1966 | Alfred Kastler | Fraankriek | "veur de oontdèkking en oontwikkeling vaan optische methodes um Hertziaonse resonanties in atome te oonderzeuke." | |
1967 | Hans Bethe | Vereinegde Staote | "veur zien bijdraoge aon de theorie vaan kernreacties, in 't bezunder zien oontdèkkinge umtrint de energieproductie in stare." | |
1968 | Luis Alvarez | Vereinegde Staote | "veur zien beslissende bijdraoge aon de deilkesfysica, in 't bezunder de oontdèkking vaan e groet aontal resonantiestaote, meugelek gemaak door zien combinatie vaan 't bellevaat en data-analyse." | |
1969 | Murray Gell-Mann | Vereinegde Staote | "veur zien bijdraoge en oontdèkkinge umtrint de classificatie vaan deilkes en hun interactie." | |
1970 | Hannes Alfvén | Zwede | "veur fundamenteel werk en oontdèkkinge in de magnetohydrodynamica mèt vröchbaar touwpassinge in versjèlleden deile vaan de plasmafysica." | |
Louis Néel | Fraankriek | "veur fundamenteel werk en oontdèkkinge umtrint (anti)ferromagnetisme die höbbe geleid tot veurnaom touwpassinge in de vastestoffefysica." | ||
1971 | Dennis Gabor | Hongarije/Vereineg Keuninkriek | "veur zien oetvinding en oontwikkeling vaan de holografie." | |
1972 | John Bardeen | Vereinegde Staote | "veur hun gezamelek opgezatte theorie vaan supergeleiing, dèks de BCS-theorie geneump." | |
Leon Cooper | Vereinegde Staote | |||
John Robert Schrieffer | Vereinegde Staote | |||
1973 | Leo Esaki | Japan | "veur hun experimenteel oontdèkkinge umtrint tunnelfenomene bij respectievelek haafgeleiers en supergeleiers." | |
Ivar Giaever | Noorwege/Vereinegde Staote | |||
Brian Josephson | Vereineg Keuninkriek | "veur zien theoretische veurspeulinge vaan de eigesjappe vaan superstroum door 'n tunnelbreer, in 't bezunder die fenomene die me gemeinelek es 't Josephsoneffek kint." | ||
1974 | Martin Ryle | Vereineg Keuninkriek | "veur hun pioneerswerk in radio-astrofysica: Ryle veur zien observaties en oetvindinge, in 't bezunder de eupeningssynthese, en Hewish veur zien beslissende rol in de oontdèkking vaan pulsars." | |
Antony Hewish | Vereineg Keuninkriek | |||
1975 | Aage Bohr | Denemarke | "veur de oontdèkking vaan 't verband tösse de collectieve beweging en beweging vaan e deilke in 'nen atoomkern, en de op dit verband gebaseerde oontwikkeling vaan de theorie veur de structuur vaan atoomkerne." | |
Ben Roy Mottelson | Denemarke/Vereinegde Staote | |||
James Rainwater | Vereinegde Staote | |||
1976 | Samuel C.C. Ting | Vereinegde Staote | "veur hun pioneerswerk in de oontdèkking vaan e zwoer elementair deilke vaan 'n nui soort." | |
Burton Richter | Vereinegde Staote | |||
1977 | Philip Warren Anderson | Vereinegde Staote | "veur hun fundamenteel theoretisch oonderzeuk nao de elektronische structuur vaan magnetische en oongeordende systeme." | |
Nevill Francis Mott | Vereineg Keuninkriek | |||
John Hasbrouck Van Vleck | Vereinegde Staote | |||
1978 | Pjotr Kapitsa | Sovjet-Unie | "veur zien basaol oetvindinge en oontdèkkinge op 't gebeed vaan liegetemperatuurfysica." | |
Arno Allan Penzias | Vereinegde Staote | "veur hun oontdèkking vaan de kosmische achtergroondstraoling." | ||
Robert Woodrow Wilson | Vereinegde Staote | |||
1979 | Sheldon Glashow | Vereinegde Staote | "veur hun bijdraoge aon de theorie vaan de vereinegde zwake en elektromagnetische introductie tösse elementaire deilkes, boe-oonder de veurspeuling vaan de neutraole zwaakstroum." | |
Abdus Salam | Pakistan | |||
Steven Weinberg | Vereinegde Staote | |||
1980 | James Cronin | Vereinegde Staote | "veur de oontdèkking en sjenninge vaan fundamenteel symmetrieprincipes in 't verval vaan neutraol K-mesone." | |
Val Logsdon Fitch | Vereinegde Staote | |||
1981 | Nicolaas Bloembergen | Nederland/Vereinegde Staote | "veur hun bijdraoge aon de oontwikkeling vaan laserspectroscopie." | |
Artur Schawlow | Vereinegde Staote | |||
Kai Siegbahn | Zwede | "veur zien bijdraoge aon de oontwikkeling vaan hoegeresolutie-elektronespectroscopie." | ||
1982 | Kenneth G. Wilson | Vereinegde Staote | "veur zien theorie euver kritieke versjijnsele umtrint fase-euvergeng." | |
1983 | Subrahmanyan Chandrasekhar | India/Vereinegde Staote | "veur zien theoretische studie nao de natuurkundege percesse vaan belaank veur de bouw en oontwikkeling vaan stare." | |
William Alfred Fowler | Vereinegde Staote | "veur theoretische en experimenteel studies vaan de kernreacties vaan belaank bij de vörming vaan sjemische eleminte in 't universum." | ||
1984 | Carlo Rubbia | Italië | "veur hun beslissende bijdraoge aon 't groeter projek wat geleid heet tot de oontdèkking vaan de W- en Z-bosone, euverbringers vaan de zwake kernkrach." | |
Simon van der Meer | Nederland | |||
1985 | Klaus von Klitzing | Wes-Duitsland | "veur de oontdèkking vaan 't kwamtum-Halleffek." | |
1986 | Ernst Ruska | Wes-Duitsland | "veur zie fundamenteel werk in elektrone-optiek, en veur 't oontwerp vaan d'n iersten elektronemiscroscoop." | |
Gerd Binnig | Wes-Duitsland | "veur hun oontwerp vaan de tunnelscanmiscroscoop." | ||
Heinrich Rohrer | Zwitserland | |||
1987 | Georg Bednorz | Wes-Duitsland | "veur hun belaankrieke doorbraoke in de oontdèkking vaan supergeleiing in zjeramieke stoffe." | |
K. Alex Müller | Zwitserland | |||
1988 | Leon M. Lederman | Vereinegde Staote | "veur de neutrinostraolingsmethood en de demonstraie vaan de dobbel structuur vaan leptone door de oontdèkking vaan 't muonneutrino." | |
Melvin Schwartz | Vereinegde Staote | |||
Jack Steinberger | Vereinegde Staote | |||
1989 | Norman Foster Ramsey jr. | Vereinegde Staote | "veur de oontwikkeling vaan de separaote oscillatorveldemethode en zien touwpassing in de waterstofmaser en aander atoomklokke." | |
Hans Georg Dehmelt | Vereinegde Staote | "veur de oontwikkeling vaan de ioneval." | ||
Wolfgang Paul | Wes-Duitsland | |||
1990 | Jerome I. Friedman | Vereinegde Staote | "veur hun pioneersoonderzeuk umtrint depe inelastische verstruiing vaan elektrone op protone en geboonde neutrone, wat vaan essentieel belaank is gewees veur de oontwikkeling vaan 't quarkmodel in de deilkesfysica." | |
Henry Way Kendall | Vereinegde Staote | |||
Richard E. Taylor | Canada | |||
1991 | Pierre-Gilles de Gennes | Fraankriek | "veur de oontdèkking tot methode oontwikkeling veur de studie vaan ordeningsfenome in sumpel systeme kinne weure gegeneraliseerd nao complexer vörm vaan materie, in 't bezunder vleujbaar kristalle en polymere." | |
1992 | Georges Charpak | "veur zien oetvinding en oontwikkeling vaan deilkesdetectore, in 't bezunder de proportioneel draojekamer." | ||
1993 | Russell Alan Hulse | Vereinegde Staote | "veur de oontdèkking vaan 'n nui soort pulsar, 'n oontdèkking die nui pistes in 't oonderzeuk nao de zwoertekrach heet geëupend." | |
Joseph Hooton Taylor | Vereinegde Staote | |||
1994 | Bertram Brockhouse | Canada | "veur de oontwikkeling vaan neutronespectroscopie" en "veur pioneersbijdraoge aon de oontwikkeling vaan neutroneverstruiingstechnieke veur de studie vaan gecondenseerde materie." | |
Clifford Shull | Vereinegde Staote | "veur de oontwikkeling vaan de neutronediffractietechniek" en "veur pioneersbijdraoge aon de oontwikkeling vaan neutroneverstruiingstechnieke veur de studie vaan gecondenseerde materie." | ||
1995 | Martin Lewis Perl | Vereinegde Staote | "veur de oontdèkking vaan 't tau-lepton" en "veur experimenteel pioneerswerk aon de leptonfysica." | |
Frederick Reines | Vereinegde Staote | "veur de woernumming vaan 't neutrino" en "veur experimenteel pioneerswerk aon de leptonfysica." | ||
1996 | David Lee | Vereinegde Staote | "veur hun oontdèkking vaan superfluïditeit bij helium-3." | |
Douglas D. Osheroff | Vereinegde Staote | |||
Robert Coleman Richardson | Vereinegde Staote | |||
1997 | Steven Chu | Vereinegde Staote | "veur de oontwikkeling vaan methode veur atome mèt lasers te vaange en aof te keule." | |
Claude Cohen-Tannoudji | Fraankriek | |||
William Daniel Phillips | Vereinegde Staote | |||
1998 | Robert B. Laughlin | Vereinegde Staote | "veur hun oontdèkking vaan 'n nui soort kwantumvleujstof mèt aongeslage touwstand in deillaojinge." | |
Horst Störmer | Duitsland | |||
Daniel C. Tsui | Vereinegde Staote | |||
1999 | Gerard 't Hooft | Nederland | "veur 't verheldere vaan de kwantumstructuur vaan de elektrozwake interactie." | |
Martinus Veltman | Nederland | |||
2000 | Zjores Alferov | Rusland | "veur de oontwikkeling vaan haafgeleier-heterostructure gebruuk in hoegesnelheids- en optische elektronica." | |
Herbert Kroemer | Duitsland | |||
Jack Kilby | Vereinegde Staote | "veur zien aondeil in de oetvinding vaan 't geïntegreerd circuit." | ||
2001 | Eric Allin Cornell | Vereinegde Staote | "veur 't make vaan Bose-Einsteincondensaot in verdund gaas vaan alkaliatome, en veur vreug fundamenteel studies vaan de eigesjappe vaan zoe'n condensaote." | |
Carl Wieman | Vereinegde Staote | |||
Wolfgang Ketterle | Duitsland | |||
2002 | Raymond Davis jr. | Vereinegde Staote | "veur pioneerswerk in d'n astrofysica, in 't bezunder de oontdèkking vaan kosmische neutrino's." | |
Masatoshi Koshiba | Japan | |||
Riccardo Giacconi | Italië/Vereinegde Staote | "veur pioneerswerk in d'n astrofysica, wat heet geleid tot de oontdèkking vaan kosmische röntgenbronne." | ||
2003 | Aleksej Aleksejevitsj Abrikosov | Rusland/Vereinegde Staote | "veur pioneersbijdraoge aon de theorie vaan supergeleiers en supervleujstoffe." | |
Vitali Ginzburg | Rusland | |||
Anthony James Leggett | Vereineg Keuninkriek/Vereinegde Staote | |||
2004 | David Gross | Vereinegde Staote | "veur de oontdèkking vaan asymptotische vrijheid in de theorie vaan de sterke kernkrach." | |
Hugh David Politzer | Vereinegde Staote | |||
Frank Wilczek | Vereinegde Staote | |||
2005 | Roy J. Glauber | Vereinegde Staote | "veur zien bijdraoge aon de kwantumtheorie vaan optische coherentie." | |
John L. Hall | Vereinegde Staote | "veur hun bijdraoge aon de oontwikkeling vaan laser-gedrage perciziespectroscopie, boe-oonder de optische frequentiebom." | ||
Theodor Haensch | Duitsland | |||
2006 | John C. Mather | Vereinegde Staote | "veur hun oontdèkking vaan zwarte straolers en anisotropie in de kosmische achtergroondstraoling." | |
George Smoot | Vereinegde Staote | |||
2007 | Albert Fert | Fraankriek | veur de oontdèkking vaan 't GMR-effek." | |
Peter Grünberg | Duitsland | |||
2008 | Makoto Kobayashi | Japan | "veur de oontdèkking vaan d'n oersprunk vaan gebroke symmetrie, boemèt me 't bestoon vaan minstens drei femilies quarks heet kinne veurspeule." | |
Toshihide Musukawa | Japan | |||
Yoichiro Nambu | Japan/Vereinegde Staote | "veur de oontdèkking vaan 't mechanisme achter spontaon gebroke symmetrie in subatomair deilkes." | ||
2009 | Charles K. Kao | China/Vereineg Keuninkriek | "veur baonbrekende prestaties umtrint de veurtplanting vaan leech in glaasvezele." | |
Williard S. Boyle | Canada | "veur de oetvinding vaan de CCD-sensor." | ||
George E. Smith | Vereinegde Staote | |||
2010 | André Geim | Rusland/Nederland/Vereineg Keuninkriek | "veur baonbrekende experiminte mèt 't twiedimensionaol materiaol grafeen." | |
Konstantin Novoselov | Rusland/Vereineg Keuninkriek | |||
2011 | Saul Perlmutter | "veur de oontdèkking tot 't universum ummer snelder oetzèt, gedoon door observaties vaan wij supernova's." | ||
Brian P. Schmidt | Australië | |||
Adam G. Riess | Vereinegde Staote | |||
2012 | Serge Haroche | Fraankriek | "veur baonbrekende experimenteel methodes die 't meugelek make veur individueel kwantumsysteme te mete en te manipulere." | |
David J. Wineland | Vereinegde Staote | |||
2013 | Fraçois Englert | Belsj | "veur de theoretische oontdèkking vaan e mechanisme wat bijdreug aon eus bezej vaan d'n oersprunk vaan de massa vaan elementair deilkes, recint bevesteg door de oontdèkking vaan 't veurspeuld elementair deilke door de ATLAS- en CMS-experimente in de Large Hadron Collider." | |
Peter Higgs | Vereineg Keuninkriek | |||
2014 | Isamu Akasaki | Japan | "veur de oetvinding vaan efficiënte blauw LEDsjes die helder, energiezuinege bronne vaan wit leech höbbe meugelek gemaak." | |
Hiroshi Amano | Japan | |||
Shuji Nakamura | Japan/Vereinegde Staote | |||
2015 | Takaati Kajita | Japan | "um de oontdèkking vaan neutrino-oscillaties, die tuine tot neutrino's massa höbbe." | |
Arthur B. McDonald | Canada | |||
2016 | David J. Thouless | Vereineg Keuninkriek | "veur theoretische oontdèkkinge vaan topologische fase-euvergeng en topologische fases vaan materie." | |
Duncan Haldane | Vereineg Keuninkriek | |||
John M. Kosterlitz | Vereineg Keuninkriek/Vereinegde Staote | |||
2017 | Rainer Weiss | Vereinegde Staote | "veur beslissende bijdraoge aon de LIGO-detecteur en de woernumming vaan zwoertekrachgolve." | |
Kip Thorne | Vereinegde Staote | |||
Barry Barish | Vereinegde Staote | |||
2018 | Arthur Ashkin | Vereinegde Staote | "veur baonbrekende oetvindinge op 't gebeed vaan laserfysica", in 't bezunder "veur de oetvinding vaan 't optisch pincèt en zien touwpassing op biologische stèlsele." | |
Gérard Mourou | Fraankriek | "veur baonbrekende oetvindinge op 't gebeed vaan laserfysica", in 't bezunder "veur hun methode um hoegintense, ultrakorte optische pulse te ginnerere." | ||
Donna Strickland | Canada | |||
2019 | James Peebles | Canada/Vereinegde Staote | "veur theoretische oontdèkkinge in de fysische kosmologie." | |
Michel Mayor | Zwitserland | "veur de oontdèkking vaan 'n exoplaneet um 'n zon-echtege staar." | ||
Didier Queloz | Zwitserland | |||
2020 | Roger Penrose | Vereineg Keuninkriek | "veur de oontdèkking tot de vörming vaan zwarte loker 'n robuuste veurspeuling is vaan de algemein rillativiteitstheorie." | |
Reinhard Genzel | Duitsland | "veur de oontdèkking vaan e supermassief compak objek in 't midde vaan us mèlkweegstèlsel." | ||
Andrea Ghez | Vereinegde Staote | |||
2021 | Syukuro Manabe | Japan/Vereinegde Staote | "veur 't make van fysieke modelle van 't eerds klimaot, boemèt de veranderlekheid en betrouwbaarheid in 't veurspeule van de klimaotopwerming weurt bepaold." | |
Klaus Hasselmann | Duitsland | |||
Giorgio Parisi | Italië | "um de oontdèkking vaan 't speul tösse versteuringe en fluctuaties in fysieke systeme vaan atomair tot op planetair niveau." | ||
2022 | Alain Aspect | Fraankriek | "veur hun experiminte mit verstrèngelde fotone, boemèt ze de sjenninge vaan de Bell-oongeliekheid aontuinde en pioneerswerk dege veur de kwantuminformatica." | |
John Clauser | Vereinegde Staote | |||
Anton Zeilinger | Oosteriek | |||
2023 | Anne L'Huillier | Fraankriek | "veur ['t oontwikkele vaan] experimenteel menere die attosecondepulse ginnerere veur de studie vaan elektronedynamiek in materie." | |
Ferenc Krausz | Hongarije | |||
Pierre Agostini | Fraankriek | |||
2024 | John Hopfield | Vereinegde Staote | "veur hun groondlègkende oontdèkkinge en oetvindinge die mesjieneliere mèt neuraol nètwerke meugelek make." | |
Geoffry Hinton | Vereineg Keuninkriek/Canada |