Qatar

Qatar (officieel دولة قطر, dawlat(u) qaṭar) is e land in Azië, e sjiereiland vaan Arabië, mèt als eineg grensland Saoedi-Arabië. De hoofstad is Doha. Qatar waor iewelaank 'n oonopvallend en rillatief ermelek lendsje wat veural vaan de vèsserij leefde. Wie in d'n twintegsten iew evels eerdolie en -gaas woort gevoonde, woort 't land in korten tied sjatriek. De lèste decennia perbeert 't land ziech obbenuits oet te vinde es financieel centrum en hèlt 't diverse prestigeprojekte, boevaan 't WK voetbal vaan 2022 't groetste en bekindste is. 't Land heet 'n gespanne verhajding mèt diverse len in de regio en 'n slechte reputatie op minserechtegebeed.

Naom

De naom Qatar is zeker twiedoezend jaor aajd. Plinius d'n Awwere (zuug ouch oonder bij Historie) sprik in d'n iersten iew al vaan de Catarrhei en bedoelt daomèt de inwoeners vaan 't sjiereiland. Einen iew later heet Ptolemaeus 't op zien wereldkaart euver Catara ('t sjiereiland) en Cadara ('n stad dao-op).

De oetspraok in 't Modern Standaardarabisch is [ˈqɑtˤɑr], mèt de klemtoen op de ierste lèttergreep, al lègk me in 't weste gemeinelek de naodrök op de lèste. De [q] is 'n deepligkende k die mèt de huig weurt gemaak, de t is emfatisch (deepligkend oetgesproke). In 't plaotselek dialek zeet me vaan giṭar [ˈɡitˤar].

Bestuurleke indeiling

Qatar is verdeild in gemeintes, sinds 2014 zien 't 'rs nog ach.

Politiek

Qatar is 'n unitair, parlemintair, semi-constitutioneel monarchie. D'n emir (ouch sjeik geneump) heet groete mach euver 't land. Oondaanks 't bestoon vaan 'n Raodgevende Assemblee, die oet 30 gekoze en 15 beneumde leie besteit, grens de mach vaan d'n emir aon 't absolute.

'n Groondwèt gief 't wel; heiaon is in theorie ouch d'n emir geboonde. Veur väöl zake weurt de sharia gebruuk. Veur dinger wie euverspeul en alcohol drinke kin me stoksleeg kriege. Alcohol drinke door neet-moslims in hotels is touwgelaote. Veur homoseksualiteit en aofvallegheid kin zelfs de doedstraof (door steineging) weure oetgesproke; de lèste jaore is dat evels neet mie gebäörd. Ouch kin 'ne maan tot veer vrouwe höbbe.

Minserechte

Wie in aander Golfstaote zien de minserechte neet nao de westerse maot. Neve de discriminatie vaan vrouwlui, homoseksuele en neet-moslims (zuug direk bove) gief 't ouch groete probleme in de behandeling vaan migrante. Veur de väöl bouwprojekte in 't land weure migrante aongetrokke oet Zuid-Azië, en in minder maote oet Afrika, die dèks in de groetste hits mote wèrke en in wörgcontrakte zitte die neerkoume op modern slavernij. Dees missten, die neet uniek zien veur Qatar, kaome sterk oonder de aondacht naotot 't WK voetbal vaan 2022 aon Qatar woort touwgeweze. Ouch bij de bouw vaan de voetbalstadions waore väöl doeje gevalle en woorte de bouwers dèks wie slave behandeld.

In internationaol verband

Qatar is sinds de oonaofhenkelekheid in 1971 lid vaan de Vereinegde Naties. Ouch is 't lid vaan d'n Arabische Liga, vaan de OPEC en vaan de Samewèrkingsraod vaan Arabische Golfstaote.

Insignes

Aajd embleem vaan Qatar, tösse 1976 en 2022 gebruuk.

't Veendel vaan Qatar is marron mèt 'ne breie gekartelde band vaan zèlver (wit). De verhajding is 11:28, zoetot 't veendel rillatief smaal oetkump. 't Oontwerp is typisch veur de regio; Bahrein heet beveurbeeld e vergliekbaar veendel.

Qatar heet gein ech waope, iejer 'n embleem wat väöl vaan e bedriefslogo heet. Binne twie gekruusde zweerde - 't insegs ech heraldisch elemint - zuut me 'nen dhow ('ne traditionele vèssersboot), twie dadelbuim en get golve die de zie verbeelde. Heimèt tuint me wat Qatar iewelaank gewees is - e land aon de Perzische Golf vaan vèssers en bedoeïene. 't Embleem is einkleureg marron, 'n verwiezing nao 't veendel.

Dit embleem woort in 2022 in gebruuk genome. Daoveur gebruukde Qatar e soort zegel es embleem. Hei-op waore dezelfde eleminte te zien mèt roontelum de naom vaan 't land in 't Arabisch en Ingels. 't Arabisch stoont in Koefisch sjrif, 't Ingels in Gotische lètters; allebei de taole gebruukde 'n archaïsch aondoend sjrif.

Defensie

Qatar heet mer e besjeie leger. De ganse kriegsmach besteit oet 11.800 maan, boevaan 8.500 bij de landmach, 1.800 in de marine en 1.500 bij de lochmach. 't Land is door de iewe heer ummer aofhenkelek gewees vaan boetelandse besjerming of samewèrking. Allewijl vint me in 't land 'ne lochbasis vaan 't Amerikaons leger, d'n al-Oedeidbasis.

Economie

Boumdiagram vaan de Qataresen export. Me zuut wie sterk 't land aofhingk vaan eerdolie.

Qatar is eint vaan de riekste len op de wereld. Rekent me allein de Qatarese staotsbörgers, daan is 't BNP per kop vaan de bevolking 't veerde hoegste vaan de wereld; wat inkoume per kop vaan de bevolking aongeit stoont 't zelfs jaorelaank bovenaon. Door de groete staotsinkomste oet olie kin me zoeget alles veur niks aonbeje. 't Land luf ouch gein inkomstebelasting.

Veurheer leefde 't land vaan vèsserij, gans in 't bezunder perelvèsserij. Wie de merret veur perele in 't Interbellum door Japanse perele euverspeuld raakde, kaom de economie in 'ne crisis. 't Vinde vaan olie in 1940 veraanderde alles. 't Klein Qatar bleek zoeget 12% vaan de wereldwij oliereserves te höbbe; mèt de opkoms vaan eerdolie es motor vaan de economie kaom de voonds op perceis 't good memint. Zoeget direk begós me dit groetsjaoleg te exploitere.

De aofhenkelekheid vaan olie en gaas, de zoegezagte Hollandse krenkde, maakde wel tot 't land bij vallende olieprieze direk mèt lieger standaarde te make kraog. Daorum, en umtot me anticipeert op 'n ind aon 't olietiedperk, wèlt me de economie diverser make. De lèste jaore heet me vaan Qatar, zjus wie dat in de naoberlen ouch gebäört, e centrum vaan handel en kinneseconomie wèlle make. De gering visabeperkinge en lieg belastinge trèkke väöl zakelui nao 't land. Ouch 't toerisme weurt oontwikkeld; intösse weurt Qatar jaorleks door mie es twie mieljoen lui bezoch.

Munteinheid

De munteinheid is de Qatarese riyal. 'ne Riyal is (per november 2022) zoeget 28 eurocent.^[1]

Fysische geografie

Köslandsjap in Qatar.

Qatar is mer 11.437 km² groet, zoeget de gruutde vaan drie Nederlandse of Belzje provincies. 't Land besteit vaan nature gans oet weuste; de wienege plante die hei zoonder kunsgrepe kinne greuje kriege hun water vaan de zie. Door de vörm vaan Qatar, e sjiereiland, is de Perzische Golf euveral kortbij. Oonder Qatar valle e paar klein eilendsjes, oonder mie 't eiland Haloel, wat mer 1,5 km² groet is en zoeget 75 kilometer oet de ooskös ligk. De groetste eilen bij 't land zien kunsmaoteg. De Hawar-eilandegróp kort veur de weskös huurt bij Bahrein.

Klimaot

Qatar heet e typisch weusteklimaot. In de lange, heite zomer ligk 't maximum gemiddeld roond de 40°C en kin 't zelfs 50°C weure. Ouch 's nachs keult 't daan neet wijer aof es e graod of 30. In de korte, mèlle winter ligke de maxima veur in de twintig (jannewarie is mèt 22°C de kajdste maond) en weurt 't 's nachts roond de 15°C. Voors kump neet veur, wie dat in aander weusteklimaote nog wel ins 't geval is. Rege vèlt bekaans noets. In de winter kin 't 'nen inkele kier (hel) regene; wadi's veure de rege daan nao zie aof.

Levende natuur

Wie me ziech kin veurstèlle beujt de weuste gein plaots aon al te väöl soorte. De soorte die in naoberlen kinne leve, vint me in Qatar gemeinelek ouch. Heioonder valle de struusvogel, de Arabische gazelle en d'n Arabischen oryx, 't nationaol bies vaan Qatar. In 't water um Qatar vint me oonder mie doejongs en versjèllende ziesjèldpadde.

Demografie

De bevolking vaan Qatar is sinds de koms vaan de groondstofwinning en -verwèrking compleet geëxplodeerd. Had 't land in 1950 nog mer 25.000 inwoeners, intösse zien 't 'rs mie es 100 kier zoeväöl. Veur e groet deil kump dee greuj door immigratie. Begin 2017 waor mer zoeget 12% vaan de bevolking Qatarees staotsbörger. Vaan de 88% boetelenders is zoeget 60% - good 1,5 mieljoen lui - vaan Zuid-Aziaotischen aofkoms (Indiërs, Nepaleze, Bengaole, Pakistani). Zij doen gojekoup, dèks oongesjaold werk in de bouw, in de hoeshajding of es chauffeur. Veur de res gief 't väöl Filipijne, Egyptenere en nog get lui oet aander len. Europeaone wèrke dèks hoeg in de olie-industrie.

Jaor	Aontal	Greuj
1950	25.000	–
1960	47.000	+88%
1970	110.000	+134%
1980	224.000	+103,6%
1990	476.000	+112,5%
2000	592.000	+24,4%
2010	1.856.000	+213,5%
2019	2.832.000	+52,6%

Taol

De inheimse bevolking sprik Arabisch. In de daogeleksen umgaank weurt 't Golfarabisch gebruuk, 'n Arabisch dialek wat vaan Koeweit tot aon de Vereinegde Arabische Emiraote euveral aon de zuidkant vaan de Perzische Golf weurt gesproke (en ouch door de Arabische minderheid die in Iran nao de noordkös woent). Allewel tot 't oonderein wel versjèlle gief, kin 'ne Qatarees ziech mèt Arabere oet die len zoonder meujte verstoon. Insegste oetzundering hei-op zien de sjiïete in Bahrein, die 'n aander dialek spreke.

De migrante spreke hun eige taole, wie Hindi, Bengaols, Nepalees, Telugu, Kannada, Punjabi, Tagalog of Egyptisch-Arabisch. Umtot de lokaol bevolking zoe in de minderheid is, en umtot de Arabische taol ziech neet op einen daag liet liere, is Ingels sterk es lingua franca in opkoms.

Relizjie

De otochtoon Qatareze zien praktisch allemaol moslim, wie bove al gezag is bekiering tot 'n aander geluif straofbaar. Euver 't algemein is de bevolking salafistisch, 'n ultra-orthodoxe struiming binnen 't Wahhabisme (en oetindelek binne de soenna) die hei in de regio väöl aonhengers heet. Väöl migrante zien ouch islamitisch, meh hinge aander struiminge aon. Aander geluive oonder de migrante zien in de ierste plaots 't hindoeïsme (bij de Indiërs) en 't katholicisme (bij de Filipino's). Door de groete mierderheid die de boetelenders oetmake heet de regering ziech verpliech gezeen die geluive neet allein touw te laote, meh ouch um gebèdshoezer te laote bouwe. Kèrke zien sinds 2008 touwgelaote. 't Preke oonder de eige bevolking blijf verboje.

Cultuur

't Museum veur Islamitische Kuns in Doha. Op d'n achtergroond d'n horizon vaan de stad, mèt väöl hoegbouw.

Qatar heet, wie mie len in de regio, 'n Arabisch-islamitische cultuur. De strengheid in de lier lègk de kuns groete beperkinge op. Toch heet me ziech de lèste decennia, um 't aonzien in de wereld te verhoege, in de kunswereld gemingk.

Arsjitectuur

Vaanajds waore de Qatareze veural bedoeïene, die dus neet hoofde te bouwe. De paar vèssers aon de kös bouwde allein leime hötsjes die veural praktisch waore. E paar vaan de ajdste gebouwe in Qatar zien de Barzantories (ind negentienden iew; tot 2003 officieel es wachtories in gebruuk). 't Zubarahfort stamp al oet 1938. 't Katara-cultuurdörp in Doha is in euzen iew gebouwd meh tuint diverse gebouwe in de traditionelen Arabische stijl.

Nao 2000 evels gaof 't 'ne regelrechte bouwhausse in en um Doha. Wie in aander stei in de regio zaog me hei ketoertories verrieze. In vergelieking mèt beveurbeeld Dubai of Rijaad heet me 't neet nujeg gevoonde um huugderecords te breke. 't Hoegste gebouw in 't land is anno 2022 d'n Aspire Tower mèt 300 meter. De Dubaitories, noe in aonbouw, goon dao wienie ze veerdeg zien evels wel mèt mie es hoonderd meter euverheen. Ouch in de nui veurstad Loesail stoon get opvallende gebouwe, boe oonder de Haaf Maon die lètterlek wie 'ne maonsikkel mèt twie opgaonde punte oetzuut.

Meziek

In de bedoeïenecultuur vaan Qatar späölt meziek zeker 'n rol vaan beteikenis. Traditioneel danse wie de Arda weure roond 't vuur gedoon, boebij me zaank begeleid mèt trommele en aander slaagwerk. Ouch d'n oed weurt algemein gebruuk. De bedoeïenecultuur weurt veural nog hoeg gehawwe door de klein minderheid die boete de stad woent.

Literatuur

Wie in de gansen Arabische wereld gief 't 'n rieke traditie in gesjreve poëzie. Heiveur gelt oongeveer 'tzelfde wie veur de meziek: d'n traditionele cultuur leef neet zoe sterk mie in de stad, meh veural nog oonder de ermer plattelandsbevolking. Vaanaof midde twintegsten iew kaom 'n prozaliteratuur nao westers veurbeeld op.

Musea

Wie aander rieke staote in de regio heet Qatar gein tekort aon musea. D'n emir en zien femilie geve väöl oet aon kunsmecenaot, veural aon kuns oet d'n islamitische wereld en modern kuns. 't Museum veur islamitische kuns (foto), opegedoon in 2008, is zoonder mie 't bekindste vaan 't land. 't Nationaol Museum (1975, in 2019 verhuis nao 't modern gebouw) tuint veural de natuurleke historie en de (materieel) volkscultuur. In 't Arabisch museum veur modern kuns vint me, wie de naom al haafum suggereert, veural modern kuns oet de regio. De collectie besteit oet zoeget 9.000 stökker.

Media

De Qatarese media bedene zoewel de inheimse bevolking es de expats. In 't klei land versjijne neet minder es zeve gazètte, veer in 't Arabisch en drei in 't Ingels. Diverse Zuid-Aziatische gezètte koume ouch in Qatar oet. Tv gief 't sinds 1970.

Media in Qatar zien neet vrij en höbbe te make mèt sterken drök vaanoet de euverheid. Gemeinelek geit 't neet um direkte censuur; iejer passe media zelfcensuur touw um neet in probleme mèt zjustitie te koume. Wel beujt 't land oonderdaak aon Al Jazeera, 'ne CNN-echtege zender annex website dee/die 't nuits vaanoet e neet-westers perspectief wèlt bringe. 't Ingelstaoleg kenaal is väöl gepreze um zien betrokkeheid bij dinger wie 't Arabisch Veurjaor en natuurrampe in Afrika en Azië (boe de westerse media soms neet zoe oetgebreid vaan beriechde). 't Arabisch kenaal is get minder vrij; dit woort evels wel wereldbekind wie 't ummer de peersberiechte vaan Osama bin Laden in han kraog en oetzond.

Oonderwies

Wie mie rieke golfstaote beujt Qatar gratis oonderwies aon. De gelètterheid ligk veur de regio hoeg: 3,1% vaan de manslui en 4,2% vaan de vrouwlui kós in 2012 neet leze (wereldwied is dit trouwens neet bezunder). Börgers mote vaan de kleutersjaol tot en mèt de middelbaar sjaol oonderwies volge. Sinds 1973 heet 't land 'n eige universiteit. Nao 2000 heet 't land hendeg in hoeger oonderwies geïnvesteerd. In Education City, 'ne groete campus in ar-Rajjaan, höbbe versjèllende boetelandse universiteite e satellietcolleesj. Doel vaan dit alles is um de aofhenkelekheid vaan olie en gaas aof te bouwe en neve de financieel dienste ouch 'n kinneseconomie op te bouwe.

Sport

Qatar heet de lèste jaore ouch hendeg in sport geïnvesteerd. De prinseleke femilie heet väöl in 't werk gestèld um prestigieus eveneminte nao 't land te kriege. 't Ierste groet evenemint waor 't Azatisch kampioensjap hierevoetbal in 1988, wat in 2011 nog ins in Qatar woort gedoon. Nog gans get groeter waore de Aziatische Speule, die 't land in 2006 organiseerde. In 2030 zal dit evenemint weer in Qatar weure gehawwe. Later perbeerde de sjeik de Olympische Speule nao Doha te kriege, meh tot twie kier touw woort 't bod zelfs neet touwgelaote tot de stumrunde.

Wel haolde me in 2010 't Wereldkampioensjap hierevoetbal 2022 binne. In tegestèlling tot bij de Aziatische Speule kaom noe 'ne groete cultuursjok mèt de westerse wereld tot stand. Väöl lui voonte 't sjan tot zoe e klei land zoonder groete voetbaltraditie, allein mer mèt väöl geld, dit toernooj kós binnehole. Later woorte de sjendaole nog groeter, veural um d'n doed vaan doezende bouwvakkers die aon de stadions hadde gewèrk (zuug bove). Tot boycots kaom 't neet. 't WK vaan 2022 weurt mèt aofstand 't groetste evenemint oets in 't land gehawwe.

Oondaanks alles heet 't land toch wel 'n eige sportcultuur. 't Populairste zien traditioneel sporte wie de valkejach.^[2] Voetbal is de lèste jaore in de sjeem vaan 't WK sterk opgekoume. 't Qatarees hierevoetbalèlftal woort in 2019 kampioen vaan Azië. Väöl speulers zien genaturaliseerde Soedaneze of aander landslui, die evels in eige land zien opgeleid. Neve voetbal weure ouch handbal en basketbal vrij väöl gedoon.

Historie

De ajdste spore vaan minseleke bewoening goon 50.000 jaor trök. Me heet op 't sjiereiland veurwerpe gevoonde vaan de Ubaidcultuur, 'n prehistorische cultuur in Mesopotamië die direk aon de ierste gelètterde besjavinge veuraofgeit. Ouch de Babyloniërs höbbe op 't sjiereiland gezete. Me meint tot dees volker kleurstoffe oet zieslekke zochte; in Babylonische kolonies zien wel 3 mieljoen gepletde slekkehuiskes gevoonde. In 224 nao Chr. bezat 't Perzisch Sassanideriek Qatar; hun waor 't, neve de purperslekke, ouch um de perele te doen.

In 628 zouw de hierser vaan Qatar, Munzir bin Sawa al-Tamini, ziech zoonder geweld tot d'n islam bekierd en bij 't kalifaot aongeslote höbbe. Neet laank daonao veel 't Sassanideriek en woort ouch Perzië deil vaan 't kalifaot. Oonder 't Abbasidekalifaot bleujde Qatar. 't Lendsje greujde in deen tied oet tot e centrum vaan peerds- en kemelfokkerij. De perelvèsserij bleef vaan groet belaank en väöl sjepe die vaan of nao Baghdad vore, dege ouch Qatar aon. Wie 't kalifaot in verval kaom, leep ouch de economie vaan Qatar trök. In 1253, nao de verweusting vaan Baghdad door de Mongole, kaom Qatar in 't regionaol riek vaan de Oesfoeride te ligke; vaanaof 1320 laog 't in 't riek vaan Ormoes. Begin vieftienden iew kaom dit riek oonder Portugese suzereiniteit; um die te verjaoge reep de voors de besjerming vaan d'n Osmaanse sultan in.

Umtot de Turke neet al te väöl intrèsse hadde in dit aofgelege en strategisch en economisch oonbelaankriek gebeed, hadde ze hei gei groet garnizoen. 't Lökde de stam vaan de Bani Chalid in 1670 de Turke gans te verjaoge en eige baos te weure. Ouch zij waore neet bezunder in Qatar geïntresseerd en hoonderd jaor later waor 't sjiereiland compleet verwaarloes. De inheimse al-Chalifafemilie stiechde in 1783 ei riek wat zoewel Qatar es Bahrein umvatde. Korten tied later begós de keuning vaan 't hoes Saoed 'n vereuveringscampagne aon de zuieleke golfkös. Umtot de Turke ziech evels weer in de regio gónge minge, kaome de Saoedi's noe in de verdrökking. Nao 'ne chaotischen oorlog lökden 't de femilie al-Chalifa in 1811 weer aon de mach te koume.

In 1821 góng 't Vereineg Keuninkriek ziech in Qatar meuje, umtot de bevolking aon zieruiverij deeg. Nao veer jaor woort de femilie ath-Thani es sjeik geïnstalleerd en woort Qatar 'ne Britse vazalstaot. Oonder de bevolking bleef 't nog laank oonrösteg. De Osmaanse Turke dege in 1871 nog ein gelökde poging um Qatar in han te kriege: de sjeik wisselde vaan hier en verklaorde ziech vazal vaan 't Osmaans Riek. De Turke waore neet väöl geleefder oonder de bevolking es de Britte. Die lèste bleve aonspraok op Qatar hawwe. In de Turks-Britse Conventie vaan 1913 beloofde 't Osmaans Riek Qatar aof te stoon. Dao waor evels nog niks vaan gekoume wie d'n Ierste Wereldoorlog oetbraok. Hei-in stoonte 't Brits en 't Osmaans Riek tegeneuverein. De Britte pakde Qatar noe mèt geweld, en in 1916 woort 't protectoraot definitief. Planne um 't land, same mèt Bahrein, bij de Verdraagsstaote (de later Vereinegde Arabische Emiraote) te veuge mislökde door conflikte oonderein.

In de jaore daarteg kaom 't land in financieel probleme door 't instorte vaan de perelmerret (zuug bove), meh de ontdèkking vaan eerdolie brach verandering. D'n Twiede Wereldoorlog zörgde veur vertraging, meh vaanaof 1947 woort 't op groete sjaol geëxploiteerd. Later oontdèkde tot 't land neve olie ouch enorm wieväölhede eerdgaas heet. Qatar veraanderde heidoor zoeget vaan 't ein op 't aander memint in e sjatriek land. In 1971, praktisch tegeliek mèt Bahrein en de Emiraote, woort 't land oonaofhenkelek. D'n iersten emir vaan d'n oonaofhenkeleke staot, Ahmad bin Ali ath-Thani, woort e paar maond nao zien aontrejje aofgezat door ziene neef Chalifa bin Hamad ath-Thani. Häöm gebäörde in 1995 'tzelfde, wie ziene zoon Hamad bin Chalifa ath-Thani de mach pakde. Hamad woort hei-in gesteund door 't leger, diverse naoberlen en ouch westerse machte wie Fraankriek. Hamad heet sindsdeen oondaanks get beperkde moderniseringe toch veural otocratisch geregeerd. Oonder häöm begós Qatar aon de groete bouwprojekte en sporteveneminte boe 't land um bekind kaom te stoon. Ouch maakde heer 't land tot 'n regionaol vrijhave veur boetelandse dissidente. Heer riechde oonder mie 't al geneump Al Jazeera op en booj oonderdaak aon dissidente oet diverse len, meh ouch aon terroriste en aander extremiste. Dit brach de sjeik diverse kiere in de probleme mèt ander len oet de regio.

Rifferenties

Commons

Op de pazjena Qatar van Wikimedia Commons zeen media gerelateerd aan dit óngerwerp te vènje

Lenj in Azië
Afghanistan · Armenië¹ · Azerbeidzjan¹ · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Birma · Brunei · Cambodja · China · Cyprus¹ · Filipiene · Georgië¹ · India · Indonesië · Iran · Irak · Israël · Japan · Jeme · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maledive · Maleisië · Mongolië · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oos-Timor · Pakistan · Papoea-Nuuj-Guinea · Rusland¹ · Qatar · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Thailand · Turkieë¹ · Turkmenistan · Vereinegde Arabische Emirate · Vietnam · Zuud-Korea
Sjtatus betwis: Abchazië¹ · Hoeg-Karabach¹ · Palestiense Sjtaot · Naord-Cyprus¹ · Taiwan · Zuud-Ossetië¹
Zuug ouch: Aafhenkelike gebejer in Azië
1. Dit land ligk gedeiltelik of gans in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes ouch bie Europa ingedeild.

[1] Google Finance - riyal nao euro

[2] NOS.nl - Trots op voetbal? In Qatar zijn ze trotser op een andere sport

[1]

[2]