Vieftiende iew

(Doorverweze van Viefteende eeuw)
veertiende iew -- vieftiende iew -- zèstiende iew

De vieftiende iew vaan de westerse (christeleke) jaortèlling leep vaan 1401 tot en mèt 1500. In de westerse historie is dit de lèste iew vaan de middeliewe. De groete besjavinge vaan de wereld stoonte nog neet allemaol mètein in verbinding, meh door diverse westerse oontdèkkingsreize kaom dao snel veraandering in. In Europa waor dit ouch d'n tied vaan groete sociaol en geopolitieke veraanderinge: rieke die de middeliewe hadde bepaold, verdwene, en staote die de Vreugmodernen Tied zouw bepaole kaome op. De mach vaan adel en kèrk leep wijer trök, dewijl de groete voorste en de börgerij ummer belaankrieker woorte.

Groete gebäörtenisse

bewirk

Wetensjap

bewirk

Oontdèkkingsreize

bewirk
 
Wereldkaart oet 1502, verwèrk alle informatie die de Portugese en Spaonse oontdèkkingsreize oet de veurbijen iew hadde opgeleverd.

Oontdèkkinge zien vaanoet Europees perspectief wienie neet expliciet aanders gezag.

Natuurwetensjappe

bewirk

Oetvindinge

bewirk
  • 1440: Drökpeers mèt losse lètters (vaanoet Europees perspectief: bestoont al in China)

Religie

bewirk
 
Debat op 't Concilie vaan Konstanz.

Kunste

bewirk
 
't Lam Gaods, vaan de breurs Van Eyck.

Persoenelekhede

bewirk

Voorste en politici

bewirk

Wetensjappers en filosofe

bewirk

Kunstenere

bewirk
Jaore 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410
Jaore 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420
Jaore 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430
Jaore 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440
Jaore 1400 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450
Jaore 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460
Jaore 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470
Jaore 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480
Jaore 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490
Jaore 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Vieftiende_iew&oldid=458576"