Tegele

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Tegels. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Tegelen vanoet 't Maasveld met links de Martinuskerk

Tegele (Tegelen in 't Nederlands) is 'n groeët dörp in de Nederlands-Limburgse gemeinte Venlo, veural in de industrie en religie belangriek. Wies 2001 waar 't 'n zelfsjtendege gemeinte.

Historie

In 720 is waarsjienlik de ierste parochie met kerk gesjtich in naam van Sint Martinus. Heej zien de kerke van Kakerke, Venlo en Belvend oet ongksjtaon. Tegele is wies 1330 ein onaafhankelike heerlikheid gewaes, vanaaf toen beej Gullik en Pruses gehuurd, wies de Franse 't inliefde. Aaf en toe wouwe de Pruse 't weer truuk, maar det is wies vandaag neet mier gelök.
't Tegele van now is ongksjtaon oet de ónkwikkeling van Venlo, alle sjtein veur Venlo zien oet Tegelse klei gegrave in de kleisjoppe en gebakke in de sjteinfabrieke. Beejprodukte van 't kleiwinne waar ónger angere iezererts, daorum had 't dörp ouch vuël zjwaore industrie, wie 't bekinde Globe-pötdekselfebriek. Ouch ware d'r vuël sigarefebriekskes. Nao de Twiëde Wereldoorlog zien de groëte febrieke langzaam vertrókke.

De naam Tegele is óngksjtaon oet de Romeinse weurd Tegula en Tigleja, die allebei "daakpan" beteikene. Der zien euverbliefsele van Romeinse kampe met klei-koele en panne-aoves gevónge, 't ierste bewies van gebroek van de goje Tegelse klei. 't Is ein van de einige plaatse woe desse dreej kleure klei kens vinge. Tegele is vanaaf toe altied bewoeënd gebleve.

Gebaore in Tegele

• Caspar Franssen (1860 - 1932), architect
• Myra Ward (1916 - 1990), aktris
• Theo Thurlings (1916 - 1997), politicus (KVP)
• Piet Killaars (1922-2015), beeldhouwer
• André van den Heuvel (1927-2016), acteur
• Jeu Sprengers, (1938 - 2008), veurzitter KNVB
• Mariet Verbong (1939 - 2006), sjriefster
• Toine Ambaum (1941), samesjtèller Brónsgreun bukske (sjriefhölp) Nederlands-Tegels (2006)
• Ben Verbong (1949), filmregisseur
• Huub Beurskens (1950), sjriever
• Carla Beurskens (1952), atlete
• Jos Oehlen (1953), beeldend kunstenaer
• Huub Stapel (1954), acteur
• Marion Koopmans (1956), viroloog
• Patricia de Groot (1964), sjriefster
• Pieter Kuijpers (1968), filmregisseur
• Frans Pollux (1977), zenger van Neet Oét Lottum
• Chantal Janzen (1979), musicalsjter en actrice
• Sjors Verdellen (1981), vootballer van VVV Venlo
• Mathieu Oehlen (1915 - 1991) keramisch kunstenaer