30 oktober

Gebäörtenisse

Gebore

Gesjtorve

Viering/herdènking

30 oktober is de 303de daag van 't jaor (304de daag in ein sjrikkeljaor) in de Gregoriaanse kalender. Nog 62 daag pes 't eindj van 't jaor.

De Kanaaltunnel,
in 1990 is de verbènjing tot sjtand gekómme.

1888 - John Loud verkriet octrooi op de kogelpen.
1897 - In café de Kruif aan de Houttuine in Delft wirt de 'Delftsche Studente Bóndj' opgerich.
1925 - John Baird sjut in Londe de eësjte tv-beelde.
Vanaaf de jaore 1930 wirt 't jaorliks trukkeërende Devil's Night ein traditie.
1938 - 't Heuërsjpel War of the Worlds van H.G. Wells, gemaak door Orson Welles, wirt oetgezónje op de radio in Verenigde Sjtate; ónger de loesteraersj óntsjteit paniek.
1955 - Jommeke, de sjtripfiguur van Jef Nys, versjient veur 't eësj in drök.
1944 - Walchere is gans in geallieerde henj.
1944 - De gaaskamersj van Auschwitz waere veur de lètste keër gebruuk.
1947 - De Algemein Euvereinkoms betröffende tarieve en handel (General Agreement on Tarrifs and Trade; GATT), de veurluiper vaan de Wereldhandelsorganisatie (World Trade Organisation; WTO), woort geteikend.
1961 - De groatste óntploffing aller tieje. Genaamp de Tsar Bomba. De bóm woort tot óntplóffing gebrach óm 11.32 oer Moskouse tied.
1968 – De première van de film The Lion in Winter mèt Katherine Hepburn in de hoofrol. Hiej zal ze eine derde Oscar veur kriege.
1973 - Biej Istanboel wirt de brök euver de Bosporus die Europa en Azië verbèndj, geäöpend.
1975 - Prins Juan Carlos wirt keuning van Sjpanje naodat dictator Francisco Franco toegeuf dat hae te krank is óm te kènne regere.
1981 - Lancering van Venera 13, 't eësjte ruumdetuug dat kleurefoto's maak van 't oppervlak van Venus.
1990 - Eine eësjte groep Belzje para's keërt nao ein humanitaire opdrach van 24 daag in Rwanda truk nao Belsj.
1990 - In Belsj wirt veur 't eësj saer 20 augustus 1990 weer eine haard van verkespes vasgesjtèld. 't Geit óm ein landjboewbedrief in Denderwindeke.
1990 - Groat-Brittannië is gein eilandj meë: óm 20u25 wirt ónger 't Kanaal ein verbènjing van 5 centimaeter tot sjtand gebrach tösje Groat-Brittannië en 't Europese vastelandj.
1997 - De Britse au-pair Louise Woodward wirt veraordeild tot laveslang gevangenissjtraof naodat eine baby in häör zörg euverliejt door 't shaken baby-syndroom. De rechter zou 't vonnis later verangere in ein gevangenissjtraof die euvereinkaom mèt de doer van 't veurarrest.

Fjodor Dostojevski,
gebaore op 30 oktober 1821.

1735 - John Adams, president van de Verenigde Sjtate (gesjtorve 1826)
1751 - Richard Sheridan, Ierse toneëlsjriever en politicus (gesjtorve 1816)
1816 - Gerardus Henri Betz, Nederlandse politicus (gesjtorve 1868)
1821 - Fjodor Dostojevski, Russische sjriever (gesjtorve 1881)
1834 - Carel Marie Brantsen, Nederlandse politicus (gesjtorve 1909)
1839 - Alfred Sisley, Franse impressionistische sjilder (gesjtorve 1899)
1873 - Francisco I. Madero, Mexicaanse sjtaatsman (gesjtorve 1913)
1882 - Günther von Kluge, Duutsje generaal (gesjtorve 1944)
1885 - Ezra Pound, Amerikaanse dichter (gesjtorve 1972)
1887 - Georg Heym, Duutsje sjriever (gesjtorve 1912)
1902 - María Izquierdo, Mexicaanse kunssjilderes (gesjtorve 1955)
1909 - Emiel-Jozef De Smedt, Belzje bisjop (gesjtorve 1995)
1916 - John Opdam, Nederlandse arts en meërvoudig maordenaer (gesjtorve 1983)
1921 - Bram Appel, Nederlandse voetballer (gesjtorve 1997)
1930 - Clifford Brown, Amerikaanse jazztrompettist (gesjtorve 1956)
1932 - Willem de Looper, Nederlands-Amerikaanse kunssjilder (gesjtorve 2009)
1932 - Louis Malle, Franse regisseur (gesjtorve 1995)
1934 - Frans Brüggen, Nederlandse musicus (gesjtorve 2014)
1935 - Agota Kristof, Hongaars-Zjwitserse sjriefster
1939 - Grace Slick, Amerikaanse zangeres
1941 - Otis Williams, Amerikaanse zenger
1942 - Aad van Toor, Nederlandse artiest (Adriaan van Bassie en Adriaan)
1947 - Timothy B. Schmit, Amerikaanse bassist
1951 - Harry Hamlin, Amerikaanse acteur
1953 - Pete Hoekstra, Amerikaanse politicus
1954 - Piero Gros, Italiaanse alpineskiër
1957 - Rob Ehrens, Nederlandse sjprèngruter en bondscoach
1960 - Diego Maradona, Argentijnse voetballer (gestorve 2020)
1963 - Gilberto Milos, Braziliaanse sjaker
1964 - Jean-Marc Bosman, Belzje voetballer (bekènd van 't Bosmanarrest)

Henry Dunant,
gesjtorve op 30 oktober 1910.

1292 - Benvenuta Bonjani (38), Italiaanse lekezuster
1611 - Karel IX van Zjwede (61), keuning van Zjwede
1824 - Charles Maturin, Ierse sjriever
1827 - Henry Salt (47), Èngelsje kunstenaer, diplomaat en egyptoloog
1910 - Henri Dunant (82), Zjwitserse bankeer en oprichter van 't Roaj Kruus
1949 - Angela Raubal (66), Oasteriekse haufzus van Adolf Hitler
1960 - Johannes Buiskool (61), Nederlandse jurist en politicus
1993 - Paul Grégoire (82), Canadese kardinaal-aartsbisschop van Montréal
2002 - Jam Master Jay (37), Amerikaanse rap- en hiphop-muzikant
2007 - Paul Römer (79), Nederlands cameraman en televisieregisseur
2007 - John Woodruff (92), Amerikaanse atleet
2009 - Manu Verreth (69), Vlaamse acteur
2019 - Jin Yong, Chinese sjriever (94)

sep - oktober - nov

Roams-katholieke kalender:
- Zalige Angelus (Falcone) van Acri († 1739)
- Heiligen Zenobia en Zenobius (van Sidon) († 3e eëuw)
- Heilige Alfons Rodriguez († 1617)
- Heilige Marcellus van Tanger († c. 298)
Servisch-orthodoxee kalender:
- De heilige Helena van Servië († 1314)