Veertiende iew

(Doorverweze van Vièrtiènde ièw)
daartiende iew -- veertiende iew -- vieftiende iew

De veertiende iew vaan de westerse (christeleke) jaortèlling leep vaan 1301 tot en mèt 1400. Dees iew huurt in de westerse historie tot de middeliewe, en wel tot de late middeliewe. De groete besjavinge vaan de wereld stoonte nog neet allemaol mètein in contak. In e groet deil vaan d'n Awwe Wereld weujde de Zwarten Doed, dee de bevolking hendeg oetdunde. In Wes-Europa leep van de mach vaan de Kèrk, die d'n iew deveur op häör huugdepunt had gestande, weer trök; de börgerij kaom op. In groete deile vaan d'n islamitische wereld maakde Turkse voorstedomme d'n deens oet, boe-oonder 't opkoumend Osmaans Riek. Ouch India stoont oonder Turkse hiersjappij. In China kaom de Mingdynastie aon de mach; de Mongoolse hegemonie leep op häör ind. Oos-Afrika woort nog ummertouw gedomineerd door Afrika, dewijl in Wes-Afrika 't Maliriek op zie huugdepunt stoont. In Amerika bestoonte de rieke vaan de Azteke en Inca's nog neet; in plaots daovaan gaof 't stadsstaote en klein voorstedomme.

Groete gebäörtenisse

bewirk
 
Wöllem vaan Saeftinghe deit Robert vaan Artesië doed op de Göldespoereslaag.
 
Slaag bij Poitiers (1356). Te zien vèlt wie 't Ingels vootvolk de Franse ridders mèt sumpel handbeug bekamp.
 
Groethertog Jogaila vaan Litouwe liet ziech duipe.

Wetensjap en filosofie

bewirk
 
Clemens V, d'n ierste in 'n serie Franse pause.
 
Houtsnei oet 'n drök vaan de Canterbury Tales oet 1483.

Religie

bewirk

Kunste

bewirk

Persoenelekhede

bewirk
 
Eduard III vaan Ingeland, de keuning dee d'n Hoonderdjaoregen Oorlog begós.
 
Dante Alighieri.

Voorste, politici en veldhiere

bewirk

Wetensjappers en filosofe

bewirk

Kunstenere

bewirk
Jaore 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310
Jaore 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320
Jaore 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330
Jaore 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340
Jaore 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350
Jaore 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360
Jaore 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370
Jaore 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380
Jaore 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390
Jaore 1300 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Veertiende_iew&oldid=458589"