Albanië

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Albanië
Basisgegaevens
Officieel taal	Albanees
Huidsjtad	Tirana
Sjtaotsvörm	Rippebliek
Sjtaotshoof (lies)	Ilir Meta (sinds 2017)
Premier	Edi Rama (sinds 2013)
[[{{{titelhoofregering1}}}]]	{{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]]	{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]	{{{naomhoofregering3}}}
Religie	{{{religie}}}
Opperflaakde – % water	28.748 km² 4,7%%
Inwoeners – Deechde:	3,0 miljoen (2014) 125/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid	Lek (ALL)
Tiedzaone	UTC +2
Nationale fiesdaag	28 november
Vouksleed	Hymni i Flamurit
Web | Code | Tel.	.al | ALB | +355

Albanië (Shqip) is 'n Balkan-rippubliek. Hoofstad en groetste stad is Tirana; wijer zien Shkodër, Durrës, Elbasan en Vlora belangriek. 't Land grens aon Montenegro, Kosovo/Servië, Noord-Macedonië en Griekeland en ligk aon de Adriatische Zie.

Bestuurleke indeiling

Albanië is in 12 prefecture en 36 rrethe (districte) opgedeild.

Taole

Officieel taol is 't Albanees, wat alle etnische Albaneze spreke. 't Gief taomelek groete Grieks en Macedonisch praotende minderhede.

Historie

Vaanaof oongeveer 900 veur Christus vestegde ziech de Illyriërs aon de Balkankös. Albanië is geneump nao eine vaan die stamme, de Albanoi. In de vijfde en veerde iew veur Christus vele ze mierder kiere Macedonië binne, tot ze door Philippos II, vaajer vaan Alexander de Groete woorte verslaoge.

Vaanaof de Roemeins expansie huurde Albanië tot 't Romeins Riek, later tot 't Byzantijns Riek. Wie 't Byzantijns Riek in verval kaom vereuverde ander volker 't land, tot 't in 1478 oonder Osmaans bewind kaom, oondank fellen tegestand oonder aonveuring vaan Gjergj Kastrioti Skenderbeg, allewijl bekind es nationalen held vaan Albanië. Oonder 't Osmaans rezjiem woort Albanië euverwegend islamitisch, op 't noordelek deil nao.

Nao d'n Ierste Balkanoorlog verklaorde Albanië ziech in 1912 tot oonaofhenkelek prinsdom, en in 1928 woort 't e keuninkriek, oonder keuning Zog. In 1938 woort 't land 'ne vazalstaot vaan fascistisch Italië, zoetot 't in d'n Twiede Wereldoorlog aon de kant vaan de Centrale mètvoch, tot in 1944 de communistische verzetsleismaan Enver Hoxha, gesteund door de USSR de mach euvernaom.

't Beweend wat Hoxha tot zienen doed in 1985 zouw veure waor stalinistisch, later maoïstisch, en zier ideologisch vaan aard. De mieste moskeeë en kèrke woorte aofgebroke, de res es museum of veur ander wereldleke doele ingeriech. Privébezit woort gans verboje en hiel väöl lui woorte politiek gevange gezat. Heer vervreemde ziech achterein vaan de toch communistische rezjiems in Joegoslavië en de Sobjet-Unie, zoetot Albanië 'nen heremietestaot woort. In 1985 woort Hoxha opgevolg door Ramiz Alia, dee oonder drök vaan de veranderinge in gans Europa d'n dooi in eige land neet kós stoppe. Wie de tuiel dao in 1990 opgetrokke woort waor Albanië 't ermste land vaan Europa gewore.

In 1991 woorte verkezinge gehawwe, mer de bevolking besjöldegde de machhöbbers, die de absolute mierderheid hadde gehaold, vaan vervalsing, zoetot die 't jaor daonao euvergedoon móste weure. Toen won de Democratische Partij de verkezinge. In 1996 leek de historie ziech te herhaole, wie die vaan manipulatie besjöldeg woorte. Obbenuits mós de regiering betersjap belaove, boenao in 1997, nao ernsteg relle en zelfs anarchie in de groete stei, verkezinge mèt internationaal waarnummers gehawwe woorte. Sinsdeen perbeert de regering 't land te democratisere, veur lid te kinne weure vaan de NATO en oetindelek de Europese Unie.