Visé

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Liegking va Visé in de provincie Luuk

D'r peroen va Visé

Saint Hadelinkèrk va Visé mèt sjtadsbeeld

Visé, Norbikse oetsjpraak Vizè mèt d'r klemtoeën op d'r örsjte lettergreep, Waezet (Moelinge) en Waezent (Voere), (Welsj: Vizé, Fraans: Visé, Nederlands: Wezet) is 'n sjtad in de provincie Luuk op 't Belsj haoverwaegs Luuk-Mestreech, gelaege an twieë zieje van de Maas. 't Is de ènnige Welzje sjtad die an Nederland grenst mae da waal in 't sjtroomgebied van de Maas. Visé wert ooch de Ville de l'Oie of Sjtad van de gans geneumd. De sjtad haat 'n oppervlakte va 27,99 km² en tèlt roond de 17.000 inwuëners.

In Visé sjtopt eeder oor d'r intercity tösje Mestreech en Luuk. Um 't haof oor vieërt 'ne sjtoptrein. Ooch d'r Talys Mestreech-Brussel sjtópt in Visé.

Saer de fusie in 1977 ömvat Visé de volgende kerne: Argenteau, Cheratte, Lixhe, Richelle en Ternaaie of Lanaej (Lanaye).

Historie

• Vondste va prehistorische silexwerktuge oet 't paleolithicum (100.00 v. chr) wiese op meinsjelèke aanwezighèèd.
• Vondste Romeinse legerplaatsj. Van hie-oet dreve de Romeine de Eburone wieër nao 't noord-weste en vervonge dae sjtam däör de Tungri.
• In de 9de ieëw begoes Visé 'n handelscentrum te waeëre, mèt baovelokaal maerte en zelfs baoveregionaal jaormaerte. Karel de Groete verlieënde de plaatsj allerlèj bezeunder rechte.
• Goo Sjtad of Bonne Ville in 't Prinsbisdom Luuk. D'r prins-bissjop Adolphe de la Marck beväördeelde Visé.
• Va 1672 bies 1675, verbleef Louis XIV, kunning va Fraankriek op d'r leenkeroever va Visé in Hoes Houbart. E waoërt begeleid dör musketier d'Artagnan, dae in 1673 in Mestreech sjneuvelde.
• Groeëte verwoestinge an 't begin van d'r Örsjte Waeltkreeg.
  • De örsjte luuj sjneuvelde op 4 augustus 1914. Ter naogedachtenis an dis twieë gendarme is op de Place Reine Astrid, naeve d'r ingang van de Post, 'n monumaent geplaatst.
  • Mieë wie 600 hoezer, zoewie 't sjtadhoes, 't Sepulceriene kloeëster, de rue des Récollets en 't Hoes van de Gildes platgebraand. Nao d'r krèèg zeunt de hoezer wer opgeboewd mèt överhèèdssjteun. Gaevelsjtèng mèt de lètters ORD, de aafkorting van Office des Régions Dévastées, getuge dao nog va.
• In 1977: de fusie mèt de dörper.
• Momenteel is Visé 'n handelssjtad, mèt baovelokale maart en bezeunder Maaslandse architectuur.

St. Hadelinkèrk

In 1338 zeunt de reiliek van St. Hadelin överbrach van de kèrk in Celles nao Visé. D'r reliekschrijn is tössje 1972-74 gerestaureerd en saer doe wer in de kèrk geplaatst. D'r driejde zoondèg va september is de St. Hadelinbroonk. De oontkèrkeleking in Visé is groeët.

Lorettekèrkhof

Dizze kèrkhof liegkt op g'n huuëgde. Naeve d'r toegang sjtèèt 'n Lorettekapel. Naeve aow graafsjtèng vindt me dao ooch de typisch Belzje graver väör urne en saer ènnige tied 'n graasveldsje oeë me d'r esj kan oetsjtrujje. Op 't Belsj is 't verbaoje um de esjreste van overledene mèt nao hèèm te naeme.

Referenties

An 't begin van d'r vörrige ieëw zow 'n paerd en kar per oongeluk 'n gans ha ömgevare. D'r boer, oeë die gans va waor waor woedend en eiste dat d'r koetsier 'm näöge Frang zow betale väör 't verlees van de gans. "Niks daovan" zag d'r koetsier, "'ch betaal dich zès Frang en da behèls-te dich die gans mer". Op dat momaent kieëm d'r boj (vaeldwachter) langs en e sjtèlde de volgende oplossing väör. "Betaal zès frang an d'r boer" zag-e an d'r koetsier, dae de gans neet ha woolt, "en 'ch betaal de aander driej Frang, mae da naem 'ch waal de gans mèt". Zoe gezag, zoe gedoeë en d'r boj noom de gans mèt nao heem oeë z'n vrow volges 't oondersjtaond recept de gans vaeërdèg makde.