Mark Rutte
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
.jpg)
Mark Rutte (D'n Haag, 14 fibberwarie 1967) is 'ne VVD-politicus en waor vaan 14 oktober 2010 bis 2 juli 2024 premier vaan Nederland. Oonder 't premiersjap vaan Jan Peter Balkenende waor heer vaan 2002 bis 2004 staotssecretaris vaan Sociaal Zake en Wèrkgelegeheid en vaan 2004 bis 2006 staotssecretaris vaan oonderwies, cultuur en wetensjappe. In 2006 naom heer 't leiersjap vaan zien partij, de VVD, euver vaan Jozias van Aartsen. Op 14 oktober 2010 naom heer 't premiersjap euver vaan Balkenende. 't Kabbinèt-Rutte I waor e minderheidskabbinèt vaan de 31 zedels tèllende VVD en de 21 zedels tèllende CDA. 't Kabbinèt had evels 'n tolerantiepolletiek mèt de PVV, op weens steun de VVD kós rekene. Dat bleek evels neet 't geval wie op 21 april 2012 de PVV häöre steun introk nao zeve weke oonderhandele in 't Catshuis. 't Bleef e demissionair kabbinèt bis 23 april 2012. Op 5 november 2012 woort 't kabbinèt opgevolg door 't Kabbinèt-Rutte II. Dit kabbinèt woort op 26 oktober 2017 opgevolg door 't Kabbinèt-Rutte III. Heer waor de premier oonder zien vierde kabbinèt, 't Kabbinèt-Rutte IV vaan 10 jannewarie 2022 bis 2 juli 2024. Dit bestaonde oet 'n coalitie vaan veer partije: VVD, D66, CDA en CU.
Sinds 1 oktober 2024 is Rutte secretair-generaal van de NAVO.
Véúr zien premiersjap
bewirkMark Rutte waor de jongste oet e Haags hervörmp gezin vaan zès kinder. Nao 't behole vaan 't diploma gymnasium euverwoog heer nao 't conservatorium te goon (heer späölt piano), mer 't woort 'n studie historie aon de Universiteit Leide, boe-in heer in 1992 zien doctoraolexame haolde. Heer waor vaan 1988 bis 1991 veurzitter vaan de JOVD, de jäögaofdeiling vaan de VVD, veurtot heer vaan 1993 bis 1997 aktief waor es lid vaan 't hoofbestuur vaan de VVD. In 2002 waor heer Staotssecretaris vaan Sociaal Zake en Wèrkgelegeheid oonder 't premiersjap vaan de CDA'er Jan Peter Balkenende. Vaan 2004 bis 2006, oonder 't nui kabbinèt, waor heer Staotssecretaris vaan Oonderwies, Cultuur en Wetensjappe. Daonao gaof heer dees positie op um polletiek leier vaan de VVD te weure. Dat is heer allewijl nog. Oonder zien leiing woort de VVD de groetste partij in 2010 en daomèt woort heer verkoze tot minister-president. Tegeliekertied woort heer Minister vaan Algemein Zake.
Kabbinèt-Rutte I
bewirkZien ierste kabbinèt, Kabbinèt-Rutte I, waor 'n (centrum-)rechse regiering die Nederland vaan 14 oktober 2010 bis 5 november 2012 regeerde, sinds 23 aprèl 2012 es demissionair kabbinèt, en rösde op 'n coalitie vaan VVD en CDA; umtot die twie partije in de Twiede Kamer 52 zedele hadde, waor 't e minderheidskabbinèt. 't Kabbinèt-Rutte kós bij gedoge regere door de steun vaan de PVV, die neet mèt in de regering zaot. Wie op 21 aprèl 2012 dees partij häöre steun introk nao zeve weke oonderhandele in 't Catshuis, mós de regering oontslaag numme.
't Bewind vaan 't kabbinèt-Rutte I, 't ierste mèt 'ne liberaole premier sinds de inveuring vaan 't Algemein Keesrech, woort geteikend door de zwoeren economische crisis dee de wereld in dees jaore teikende. Internationaol waor de regiering umstrejje, door de steun vaan de es extreem-rechs gezeen PVV. 't Kabbinèt woort opgevolg door 't kabbinèt-Rutte II, e mauf middel-kabbinèt vaan VVD en PvdA.
Kabbinèt-Rutte II
bewirk't Twiede kabbinèt oonder Rutte waor 'n coalitie vaan de ideologische tegepole tegestäönders VVD en PvdA. 't Woort op 5 november 2012 beëdeg nao de Twiede Kamerverkezinge vaan 12 september. 't Kabbinèt hat in de Twiede Kamer bij de start 'n gans kleine mierderheid vaan 76 zetels. Allewel 't Kabbinèt de ierste coalitie sinds 1998 waor die succesvol de ganse perlementaire periood aofgemaak kroog, mooste bei partije aon populariteit inboete. Dat kaom groetdeils doortot VVD en PvdA väöl mooste snije in 't budget door de ikkenomische crisis. Mer 't waor ouch deils te daanke aon de groete ideologische versjille tösse de twie partije (liberaol en sociaoldemocratisch) mèt es gevolg tot rechse noch linkse stömmers ziech neet good koste herkènne in 't program vaan de coalitie. VVD verloor ach zetels in de verkiezinge vaan 2017 en góng vaan 41 nao 33 zetels. Ze bleef evels de groetse partij vaan 't land en kraog daodoor de meugelekheid door te reagere nao de verkiezinge. De PvdA verloor 'n historisch aontal zetels. Zie góng vaan 38 nao 9 zetels en verloor daomèt 29 vaan häör zetels.
Zuug ouch
bewirkExtern linke
bewirk- Drs. M. (Mark) Rutte, Parlement.com
