Centraal-Limburgs

(Doorverweze van Centraallimburgs)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


't Centraal-Limburgs in Nederland en Belsj.

Centraal-Limbörgs is 't Limbörgs hoofdialek wat gesproke weurt langs de Belsj-Nederlands-Limbörgse grens, grof-eweg tösse de Panninger Linie, de Panninger Seitenlinie en de doe-gijlijn. Oonder mie 't Wieërts, 't Genks, 't Mestreechs en 't Tungers weure detouw gerekend.

Aofgrenzing bewirk

In 't ooste weurt de grens gevörmp door de Panninger Linie, de grens tösse slaon, speie, stein (weste) en sjlaon, sjpeie, sjtein (ooste). De wesgrens, de Panninger Seitenlinie, is de grens tösse sjoeën (ooste) en schoeën (weste). Schoën zègke ze ouch in Wieërt en umstreke; toch weurt dit wel tot 't Centraal-Limbörgs gerekend. In 't noorde, bove Wieërt, is de doe-gijlijn de grens: dich weurt ouch, al is 't daan beperk, in Wieërt gebruuk.

Intern variatie bewirk

De doe-gijlijn en de Panninger Seitenlinie kruse ziech, dat gief al intern variatie. Ouch op aander punte zien dao versjèlle. In 't binneland vaan Belsj Limburg (e paar kilometer vaan de Maoskant aof), beveurbeeld in Bree, Genk en Bilze, kinne ze complete oontrunding vaan veurklinkers (sleutel > sletel). Mouillering is in 't noorde alumtegewoordeg, in 't midde aon de Maoskant vrij algemein en in 't zuie aofwezeg. Ouch opvallend is tot de oppositie sleiptoen-stoettoen oets bestoont meh weer verdwene is in de gemeintes Ni-jwieërt, Wieërt (gooddeils), Riems en Eisde. In e paar plaotse in 't zuie kump (d)jzieë veur, veur geer of doe (ó.a. stad Tóngere).

Wijer oonderverdeiling bewirk

't WLD verdeilt 't Wes-Limbörgs wijer in, en wel in de volgende gróppe:

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Centraal-Limburgs&oldid=390498"