Wiengood

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Vanoet de hoof Nekum (wiengood) ziech op wiengood Apostelhoof in Mestreech

'n Wiengood of 'ne wiengaard , ouwer weurd zin wiegerd, wiegert of wiejerd, ies 'n landboewbedrief, dat ziech haet gespecialiseerd in de teelt van droeve en 't producere en bottele van wien. Daegeen, dae 't beroep oetoefent weurt wienboer geneump. 't Geuf ouch hobby-wienboere die in vereinigingsverband 'n plantage bewèrke en wien make veur eige gebruuk en de luuj oet 't dörp. In Nederlands Limburg en Belsj Limburg liegke saer 't ing van de 20e ièw de nuèdige wiendomeine en wiengaarde in 't heuvelland. Veural wiete wien (en ouch waal rosé) weurt geproduceerd.

Gesjiedenis

Ouw veldname geve aan dat de Romeine al hie en dao wiengaarde in cultuur houwe. bv. De wiegerd op Sint-Pièter in Valkeberg tegen 'n zuud-helling van de Geul, waor vreuger 'ne wiengaard.
Vivegnis, bie Oupeye beteikent ouwe wiegerd. Bies 't ing van de 17de ièw hou 't hie op de hellinge van de Maasterrasse wiensjtekker die 'ne liechte wien opbrachte.
Op de Hut haet 't de sjtraotnaam Wienwaeg.
De Abdij va Val Dieu heel vanaaf abt Thomas, rónd 1270 lieste van de inkomste bie en dao-oet bliek dat de abdie o.a. inkomste hou van e paar wiengaarde.
De kleine iestied maakde 't verboewe va wiendroeve lestiger.
Wie 't in de 19de ièw wir wermer woort maakde Napoleon 'n wèt die bepaalde dat allein in Frankriek nog wiendroeve verboewd en wien gemaak moch waere.

Gulpener Kriet

De op 't zuide gerichte hellinge, zint hièl good gesjiek veur de wienboew umwille van twiè faktore. Op de ièrsjte plaats sjient de zón op die hellinge miè loadrech woadoor 't dao wermer ies es in de umgaeving, es de zon sjient. Op de twiède plaats kump de Gulpesj kriet in die hellinge haos aan de oppervlakte. De lösslaog ies dao meistal door erosie, hièl dun. Kriet haet de eigesjap wermde langer vas te houte. Op de zuidelike hellinge in 't mergelland ontsjteit door dit samesjpel van umgaevingsfaktore 'n sub-tropisch microklimaat. Aan de bösjreng op dit soort hellinge vingk me ouch orchideë.

Confrérie des chevaliers du Vin Limbourgeois

Wiengood Aldenborgh in Ees

Op 5 mei 2004 weurt de Confrérie des chevaliers du Vin Limbourgeois opgeriech mèt es doel 't controlere, sjtimulere, beoordeile en beware van goje kwaliteit wien.

In Nederlands Limburg

Wiengood Sint Mauritius in Sjin op Geul
Sjtókkemer wingerd tösje Berghäöf en Sjtókkem
Domein Backerbosch in Keer
Domein Wiengaardsberg in Waterval
Wiengood Frómberg in De Berg
Domein Aldenborgh in Ees
Wittemer wiengaard in Wilder
Wiengood St. Cunnibert in Wilder
Wienplantaasj Sjtejneberg in Misj
Apostelhoof in Mestreech
Hoof Nekum in Hoeve Nekum in Mestreech
Domaine de Blaireaux in Mestreech
Boekenderhaof bie Meersenhove in Mestreech
Wiengaard Op gen Heugde in Norbik
Wiengaard Sint Martinus in Viele
Hubertus wiengaard in Viele
Wiengood Thorn in Toear
Domaine d'Elkandré in Meyel
Domein Wanenberg, Windraak, Munstergelaen
Domein in aanplaant (vreugjaor 2008), Rosa-Pinot, Windraak, Zitterd-Gelaen-Born

Belsj Limburg

Domein Pietershaof in Nurop
Wienkesjtièl Genoels-Elderen
Wiendomein Aldeneyck in Mezeik
Domaine Schorpion in Vliermaal
Wiengaard Kartuizerhaof in Kortessem
Domein De Groote Mot in Borgloon
Domein Pirar in Borgloon.