Solfer

(Doorverweze van Sólfer)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Periodiek systeem
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
* La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Algemein
Naom Solfer/Z(j)wa(e)vel/Sulfur
Symbool S
Atoomnómmer 16
Gróp Zuurstofgroep
Periode Periode 3
Blok P blok
Reeks Niet-metalen
Kleur Geel
Sjemische eigenschappe
Atoommassa (u) 32,06
Elektroneconfiguratie [Ne]3s2 3p4
Oxidatietoestande -2, +4, +6
Elektronegativiteit (Pauling) 2,58
Atoomstraol (pm) 103
1e ionisatiepotentiaol (kJ×mol-1) 999,60
2e ionisatiepotentiaol (kJ×mol-1) 2251,78
3e ionisatiepotentiaol (kJ×mol-1) 3356,75
Fysische eigenschappe
Deechde (kg·m-3) 2070
Smiltpunt (K) 386
Kaokpunt (K) 718
Aggregatietoestand Vas
Smiltwermde (kJ·mol-1) 1,7175
Verdampingswermde (kJ·mol-1) 9,62
Van der Waalse straol (pm) 180
Kristalstructuur Ortho
Molair volume (m3·mol-1) 15,49
Specifieke wermde (J·kg-1·K-1) 710
Elektrische weerstandΩcm) 2×1023
Wermdegeleiding (W·m-1·K-1) 0,205
SI-einhede en standaardtemperatuur en -drök waere gebroek,
tenzij angers aongegeve
smeltende en brandende solfer

Solfer (ouch wel z(j)wa(e)vel) is e chemisch illemint, hurend bij de neet-metaole, wat bij kamertemperatuur oetzuut es geel kórrele mèt 'ne sterk penetrante, oonplezerege reuk, dee evels neet vaan de solfer zelf kump meh vaan 'n oxide wat 't vörmp. De kórrele kinne versjèllende kristalstructure aonnumme. Gesmolte solfer heet evels 'n bloodroej kleur, bij verbranding kleurt de vlam helblaw. Wat wijer aon vloejbare solfer opvèlt is tot de viscositeit euver e bepaold trajek touwnump naomaote 't helder verwermp weurt, dewijl me 't tegeneuvergestèlde zouw verwachte.

Solfer vint me in de aminozoere cysteïne en methionine en daorum is 't veur bieste oonmisbaar, al is 't ouch mer in klein kwantiteite. De mins haolt 't oonder mie oet eier. Väöl solferverbindinge vervojle 't milieu evels sterk, veural doortot ze zoere rege veroorzake.

't Illemint kump hei en dao in gedege touwstand veur, dèks bij wermwaterbrónne. Wijer is 't veural te vinde in geboonde touwstaand, mèt iezer es pyriet (FeS2), mèt kwik es cinnaber (HgS) en mèt loed es galeen (PbS). Rotte eier oontliene hunne staank aon 't gaas waterstofsulfied (H2S); 'n aander gaas, solferdioxide (SO2), heet oongeveer dezelfde reuk. Solferzoer (H2SO4), e sterk zoer, en solferigzoer (H2SO3), e zwak zoer, vinde touwpassinge in de industrie. Ander touwpassinge vaan solfer zien v'r in kunsmes, in zwegele, in insecticides. Door de sterke miljeuvervojling en de helle staank en klein gezoondheidsrisico's nump 't gebruuk vaan solfer in hoeshawweleke veurwerpe aof.

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Solfer&oldid=408262"