Milaan
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Milaan (Italiaans: Milano, Lombardisch: Milan) is 'n stad in Italië, hoofstad vaan de gelieknaomege provincie (die sinds 2015 Metropool Milaan hèt) zoewie de regio Lombardije, mèt op 31 augustus 2015 1.343.163 inwoeners en in de veurstei nog ins talloes mieljoene. De stad heet veur gans Noord-Italië 'n centraol functie (hoegoet betwis door Turijn) en is internationaol bekind um zien arsjitectuur (kathedraol heineve te zien), mode-industrie, meziekleve (oonder mie door de Scala vaan Milaan, 'n operatheater), voetbal (mèt twie clubs AC Milan en Internazionale Milan die allebei väöl succes höbbe behaold) en financieel beteikenis (de bäörs vaan Italië is hei gevesteg). Milaan woort in 222 veur Christus door de Romeine gestiech es Mediolanum. In 1183 woort de stad 't centrum vaan 'n hertogdom. Vaanaof 1499 waor dit kort in Franse, daonao sinds 1525 in Habsbörgse han in personeel unie mèt de Spaonse keuning en later d'n Oosterieksen aartshertog. Milaan waor in deen tied e veurnaom centrum vaan de Italiaanse renaissance. In 1859 woorte de Oosteriekers verslage en kaom Milaan oonder 't keuninkriek Sardinië. Naotot dit keuninkriek tot 't vereineg keuninkriek Italië waor oetgegreujd, versterkde Milaan zien ban mèt gans Noord-Italië en kaom 'nen economische greuj zoonder ind op gaank. In 1919 begós Mussolini ziene marsj op Roeme in Milaan. In d'n Twiede Wereldoorlog woort de stad hel gebombardeerd. Nao d'n Oorlog oontwikkelde 't ziech helder es de res vaan Italië, al woort 't ouch jaorelaank 't centrum vaan extreemlinks, soms terroristisch geweld.