Keukekroed

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Knoflookbol mèt tiène (*Allium sativum*)

Keukekroed ies kroed dat gebruuk weurt in de keuke, um 't ete te kruje of miè sjmaak te geve. Dit kènne inheemse plante zin meh ouch gekweekde of einjaorige plante of deile daovan. Van kroed were allein de friesje greun deile, blaad en / of sjtengel of wortel gebruuk. Gedruèg geve ze mer wiènig aroma.

Veurbeelde van inheems kroed

Inheemse plante zint: dragon, bieslook, citroanmelisse, karwij, rozemarien, munt, tijm, salie, silderie, pimpernel, maggiplant (lavas), anies, hyssop, kamille, jeneverbes, marjolein, potmarjolein, mierikswortel, mosterdzaod, waterkers (cresson) en zuring.

Neet euverblievende plante, ein- of twièjaorig kroed

Neet euverblievende plante of einjaorige plante, die gezièjd moete were zint basilicum (twiè soorte: Fiene en graove basilicum), boanekroed, kervel, dille, peterselie (twiè soorte: krulpeterselie en sjniepeterselie), koriander, tuinkers en majoraan (echte marjolein) .

Provencaals kroed of herbes de provence, dat dèks gebruuk weurt op grill- of ruèstergerechte, besjteit oet 'n mengsel van gedruègde rozemarien, tijm, marjolein en boanekroed. Sóms nog extra debie: lavendel en/of basilicum.

Bouquet garni

'n Bouquet garni ies 'n kroedwösjke, dat gebruuk weurt um mèt te trèkke in bouillon, sop en saus. 't Besjteit meistal oet: laurierblaad, peterselie en tijm. Aafhankelik van 't gerech kèn dat aangevöld were mèt salie, rozemarien, silderie, dragon, boanekruudje, basilicum en kervel.

Greunte en fruit es sjmaakgever

Sómmige greunte were ouch es sjmaakgever toegepas, zoa-es un, sjalot, knoflook, wortel, knoepsilderie, bleiksilderie, venkel en citroan.

Invloed van de sjmaak bie 't koke

Friesj gebruuk kroed hèlt 't bèste ziene sjmaak.
De volgende soorte verleze väöl sjmaak bie 't mètkoke: dille, kervel, bieslook, peterselie, mierikswortel, pimpernel, citroanmelisse, dragon, mosterd, hyssop, lavendel. Toedene kènt 't bèste vlak veur 't opdene.

Soorte die maoge mètkoke, meh toch beter neet te lang, zint: basilicum, boanekroed, marjolein, kamille, anies, salie, maggiplant, knoflook, munt, tijm, venkel, silderie, rozemarien, zuring.

Sjpecerie

Sjpecerieë zint ingeveurde neet inheemse plante of plantedeile zoa-es: foelie, laurierblaad, gróffelsnagel, mosterdzaod, sesamzaod, maonzaod, paprika, peper, komijn, saffraan, kenièl, gember en vanille. Kerriepoeier ies 'n mengsel. Sjpecerieë geve meistal 'ne doordringender of pittiger sjmaak es kroed. Friesj gemale geuf 'ne betere sjmaak es poeier oet e pötteke.

Krujetuin
Laurier (Laurus nobilis)
Bieslook (Allium schoenoprasum)
Dille (Anethum graveolens)
Tuinkers (Lepidium sativum)
Maggiplant (Levisticum officinale)
Majoraan (Origanum majorana)
Peterselie (Petroselinum crispum)
Munt (Mentha piperita)
Rozemarien (Rosmarinus officinalis)
Salie (Salvia officinalis)
Tym (thymus)