Maoter

(Doorverweze van Kamille)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Maoter tege de aovend
Maoter

Maoter ies de Limburgse volksnaam van de echte kamille (Matricaria chamonilla of Matricaria recutita) oet 't gesjlach Matricaria. De plant ies 'n ónderdeil van 't gesjlach Anthemis in de Composietefamilie. Mater ies 't Latiens woord veur moder. 't Kroed woort vreuger toegepas bie vrouwekrenkdes en menstruatieklachte.

Kènmerke

bewirk

De sjterk rukende wil plant weurt 15–30 cm hoag en kump algemein veur op zónnige, druèg plaatse op 't land en in de berme van waeg. De kegelvömige köpkes sjtoon binne 'n sjtraol van wiette lintbleumkes. Saoves hange dees bloomblaedsjes umlièg. De blaedsjes aan de sjtengel zint hièl fien. Ze bleujt van mei-juli.

Gebruuk

bewirk
     Lèt good op 't veurbehawd bie medische informatie.
Gank bie gezóndjheidsklachte nao 'nen hoesdokter.

De gedruègde bloomknuupkes were (nog) gebruuk um kamillethee van te trèkke. Es móndsjpeulmiedel weurt diet gebruuk tege óntsjtekinge en (tand)pien. 't Waor vreuger ouch e heksekroed, umdat 't hekse zou were es me 't aan 'n kruus hóng. De wèrking waor 't bèste es 't veur of op de namesdaag van Sint Jan, 24 juni, geplök waor. Maoter ies 'n ónderdeil van de kroedwösj.

Ander kamillesoorte en geliekende plante

bewirk
  • Sjief- of knoepkamille (Matricaria discoidea of M. matricarioides).

Dees bloom haet allein blomeknuupkes en geine sjtraol van wiette lintbleumkes.

  • Reukeloze kamille (Matricaria maritima of Tripleurospermum inodorum)
  • Gaele kamille (Anthemis tinctoria)
  • Sjtinkende kamille (Anthemis cotula)
  • Valsje kamille (Anthemis arvensis).

't Enigste versjil mèt maoter ies de aanwezigheid van extra sjtruè-velkes in de blomekop.

  • Roamse kamille (Anthemis nobilis of Chamaemelum nobile)
  • Moderkroed (Tanacetum parthenium), sjterk rukende plant, haet 'n groater bloom en groater blaar in vergelieking mèt de echte kamille.
bewirk
  Commons: Matricaria recutita – Media gerelateerd aan dit óngerwerp
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Maoter&oldid=350068"