Haspengouw
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Haspengouw (Fraans Hesbaye) is 'n laandsjap op 't Belsj en e klein sjtökske Nederland, ten zuide van de Kempische zaandgroonde en dat tösje de sjtaej Hasselt, Luuk, Name, Tiene, Leuve en Mesjtreech liekt en in 't zuide en ooste de Maas es natuurlijke grens haat. In feite zin dus Mesjtreech-Zuidwes en Noordwes, zoeë-ouch 't westelik gedeilte van 't Centrum deil van Haspengouw. Allewiel wuuërt ivvels 't klein Nederlands gedeilte van Haspengouw vergete. D'r sjtrieëk röst op 'n krietmassief, dat mèt 'n lössdèkke beklèjd is en wert op 'n intensief meneer gebroekd es laandboewgebied. D'r oorsjpronkeleke naam waor d'r Latiense naam vör de Karolingische gouw Haspinga. Zoewel d'r Fraanse es d'r Nederlandse naam is daovan aafgeleid.
De Limburgse Haspengouw, gesjèjje dör de lien Tóngere-Borgloon-S'n Truje, wert verdeeld in:
- 't vröchtbare druuëg Haspengouw in 't zuide, mèt velder, graan, maïs en soekerkrote, haol waeg groeëte boerderieje en klèng "kerndörpkes". De carréboerderieje zint meistal van baksjtèè mèt umliestinge va blowwe sjtèè. Ze huuëre dèk bie kesjtieële, abdieë of commanderieje.
- 't hövvelege vochtig Haspengouw in 't noorde mèt beke, brónne, wèjje, veeteelt en freutbeum. De klènger gesjlaoëte häöf zeunt dèk gaans of deels in vakwerk opgetrokke.
't Oondersjèèd wert gemakd op groond van 't aantal baeëke en revere, die in hövvelechtige gebiede mieë vörkaome wie in platte.
Gemèngdes in Haspengouw
bewirk- Beauvechain (Bevekom)
- Hélécine (Heilissem)
- Incourt
- Jodoigne (Geldenaken)
- Orp-Jauche
- Ramillies
- Amay
- Awans
- Berloz
- Braives
- Burdinne
- Crisnée
- Donceel
- Faimes
- Fexhe-le-Haut-Clocher
- Geer
- Grâce-Hollogne
- Hannut (Hannuit)
- Héron
- Juprelle
- Lincent (Lijsem)
- Oreye (Oerle)
- Oupeye
- Remicourt
- Saint-Georges-sur-Meuse
- Verlaine
- Villers-le-Bouillet
- Wanze
- Waremme (Borgworm)
- Wasseiges
Provincie Belsj-Limburg
bewirk- Alke
- Bilze
- Borgloon (Looz)
- Diepenbeek
- Gingelom
- Heers
- Herstappe
- Hoeselt
- Kortessem
- Nieuwerkerken
- Riemst
- Sint-Truiden (Saint-Trond)
- Tongere (Tongres)
- Wille
- Éghezée
- Fernelmont
- Gembloux (Gembloers)
- La Bruyère
Haspengouwse personalitète
bewirk- Ambiorix : Gallische hoofdmaan - Regio Tongere, ongeveer 100 v.chr.
- Christine Aventin : sjriefster - Hermalle-sous-Argenteau, 1971
- Danny Boffin : voetballer - Sint-Truiden, 1965
- Jean Brankart : fietsrenner - Momalle, 1930
- Frieda Brepoels : politica - Mopertingen, 1955
- Robert Cailliau : oontwerper van 't World Wide Web - Tongere, 1947
- William Cliff : dichter - Gembloux, 1940
- Kim Clijsters : tennisster - Bilze, 1983
- Jos Daerden : voetballer - 's Herenelderen, 1954
- Jean-François De Sart : voetballer - Waremme, 1961
- Barthélémy de Theux de Meylandt : politicus - Sint-Truiden, 1794 - 1874
- Paul Delvaux : sjèlder - Antheit, 1897 - 1994
- Ermengarde van Haspengouw : örsjte vrow van Lodewijk de Vrome, 778 - 818
- Caroline Gennez : politica - Sint-Truiden, 1975
- Pierre Hazette : politicus en sjriever - Marneffe, 1939
- Marcel Hicter : politicus en sjriever - Haneffe, 1918 - 1979
- Camille Huysmans : politicus - Bilze, 1871 - 1968
- Hubert Krains : sjriever - Les Waleffes, 1862 - 1934
- Edmond Leburton : politicus - Lantremange, 1915 - 1997
- Seent Servaos : Bisjop - Regio va Tongere, veerde ieëw n.chr.
- Steve Stevaert : politicus - Rijkhoven, 1954
- Hubert Stiernet : sjriever - Waremme, 1863 - 1939
- Seent Trudo : preester en missionaris, sjtichter van Sint-Truiden, ca.630 - 698
- Joseph Wauters : politicus - Rosoux-Crenwick, 1875 - 1929