Beatrix vaan de Nederlen
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Beatrix vaan Oranje-Nassau | |
---|---|
Keuningin vaan de Nederlenj | |
In functie van | 30 aprèl 1980 |
tót | 30 aprèl 2013 |
Veurgegange door | Juliana |
Opgevolg door | Willem-Alexander |
Gebaore | 31 jannewarie 1938 |
Gesjtórve | nog in laeve |
Echgenoet(e) | † Claus von Amsberg |
Religie | Nederlands Hervörmp |
Beatrix Wilhelmina Armgard (Baarn, 31 januari 1938) is prinses vaan de Nederlen. Vaan 1980 tot 2013 waor ze keuningin. Ze volgde häör mojer, keuningin Juliana, op, en gaof 't keuningssjap door aon häöre zoon Willem-Alexander. Häöre vaajer waor Prins Bernhard vaan Lippe-Bisterfeld.
Leve tot 1980
bewirkEs keend vaan twie jaor vlöchde ze mèt häör awwers nao Groet-Brittannië, later nao Canada, boe ze de oorlogsjaore doorbrach. Nao 't lyceum gong ze rechte studere in Leiden. In 1961 studeerde ze aof. In miert 1966 trojde Beatrix mèt d'n Duitse Claus von Amsberg, wat tot relle leide in Amsterdam. Claus bleek evels 'ne sympatieke maan, boedoor 't verzet gaw opheel. In 1967 woort Prins Willem-Alexander gebore; Prins Johan Friso en Prins Constantijn volgde in 1968 resp. 1969.
Keuningsjap
bewirkRegering
bewirkJuliana abdiceerde op 30 april 1980. Beatrix bleek 'n voorstin te zien die häör werk hiel serjeus naom. Dèks zeuk ze de grènze vaan wat kin binne de wèt. Um die eigensjap weurt ze wel ins mèt häör grammeer Wilhelmina vergeleke. Binne Haagse kring steit ze bekind um 'n oetgebreide dossierkennis. Ouch häören invlood op kabinètsformaties zouw groet zien. In miert 2012 evels naom de Twiede Kamer e wètsveurstèl aon wat de Keuning in 't vervolg boete de formatie moot hawwe. Heer of zij blijf wel hoof vaan de regering. Beatrix heet totnogtouw mèt veer premiers gewèrk: Ruud Lubbers (1980-1994), Wim Kok (1994-2002), Jan Peter Balkenende (2002-2010) en Mark Rutte (sinds 2010).
Op 28 jannewarie 2013 maakde ze bekind per 30 aprèl aof te trejje tot guns vaan häöre zoon.
Persoenlek
bewirkOp 6 oktober 2002 storf Prins Claus. Op 7 december 2003 woort häör ierste kleinkeend prinses Amalia gebore. In 2004 storve allebei häör awwers. In fibberwarie 2012 raakde prins Friso in coma nao e zwoer ski-oongelök.
Sinds 8 februari 2005 is ze ieredoctor aon de Leidse Universiteit.