Rowwen Hèze (band)

Dit artikel is in versjillende Limburgse dialekte gesjreve. Ómdat 't plaotsgebónje is maogs doe 't ómzètte nao 't Amerikaans, as te dit dialek sjpriks.

Rowwen Hèze is 'ne band oet America, gemeinte Haors aan de Maas, dee in 't dialek zingk. Heer besteit oet Jack Poels (zaank, gitaar), Theo Joosten (gitaar, achtergroondzaank, tin wistle), William 'Tren' van Enckevort (accordeon, piano, trombaone, achtergroondzaank), Jack Haegens (trompöt), Jan Philipsen (bas) en Martin Rongen (dröms). 't Dialek vaan hun dörp, 't Haorsters, vèlt in de euvergaankszone tösse Limbörgs en Kleverlands. Ze höbbe in Nederlandj ouch landelek succes gekrege.

Naom

De naam Rowwen Hèze is aafgeleid vaan enne derpsfiguur, Christiaan Hesen, deen de bienaam Rowwen Hèze haj. Dizze verhoesde end nigetiende ieuw, begin twintigste ieuw aan de rand vaan ut drupke America. Christiaan Hesen waar enne hoeveringwekkend verschiensel: stoppelboard, kraassende stem, enne leage, rottende oegkas, geklied in lompe beejiengehooje door iezerdroad. Ut waar al met al en fraai pletje. Overmoatig drankgebroek en kilo´s proemtabak makte zien imao as 'den Rowwen Hèze' (op zien Nederlandjs: "de lompe, ruwe, onbeschaafde, onverschillige Hesen").

Gesjiedenis

Rowwen Hèze gaef e concert in Nijmege, jannewarie 2007

Rowwen Hèze woort es band opgerich in 1985. De band woort landelek bekind vanaaf 1987, veur d'n ierste kier mèt 't carnavalsnummer Niks stront niks boevan de naam controverse opwèkte. Korte tied later gaove zie hun ierste eige album oet, Rowwen Hèze.

In de jaore daona woort hun succes ummer groter. Vanaaf 1991 ware Van Enckevort, Philipsen, Joosten, Haegens en Rongen de vaste bandlede. In dees bezetting sjpeelde de band in 1992 veur d'n ierste kier op 't Pinkpop in Lankgraaf.

In 1993 waar Rowwen Hèze d'n ierste Nederlandjse band op 't Roskilde Festival, e muziekfestival in Denemarken.

In 't veurjoaor van 1998 war de band op tournee in 't zuje van de Vereinegde State.^[1] In 1999 sjpeelde Rowwen Hèze en Los Lobos same in Paradiso (Amsterdam).^[2]

Rowwen Hèze haet op 22 september 2010 de Edison oeuvrepries-nationaal gekregen. Dat gebeurde in 't Radio 2-programma 'De Gouden Uren'. Deze Edison oeuvrepries ies, saer 1971, de daartiènde, dae oetgereik woort aan artieste mèt hoag verdeenste veur de nationale popmuziek.

In 2008 kènne lieërlinge die opgeunt vör 't sjtaotexame havo en vwo songtekste va Jack Poels op de literatuurlies plaatsje. Dit is vör 't örsj dat Limburgstalige literatuur op de lies van Nederlandse literatuur gezat kan waeëre.

In 2008 gèèt de band op theatertoer, Saus geneumd, mèt zès aander muzikaante, o.m. Emile Szarkowicz en Mo Jones.

Stiel

De sound vaan Rowwen Hèze, die dèks door critici gepreze weurt, baseert ziech op versjèllende broone, meh veurnaomelik die vaan Europees of Euro-Amerikaans (en neet Afro-Amerikaans) kläöring. De famfaar- en feesmuziek is zeker aonwezeg, meh veural de tex-mex (of cajun) van Los Lobos ('ne band oet Los Angeles) is bepaolend veur hun stijl gewees. Wijer invlode zien Americana (alternatieve country), Anglo-Keltische folk (beveurbeeld in November) en nog aander volksmuziekstiele (beveurbeeld d'n Alpemuziek in 't Roeie Klied).

In hun albums is 'n evolutie te zien vaan euverwegend feesmuziek (mèt väöl parodistische covers, wie Bestel Mar en Kroenenberg) nao 'depere' folk.

Inspiratiebronne

Optrede in Remunj, 2013

Hun tekste goon ouch euver oetereinloupende dinger: vaan conteplaties euver veurbij tije tot leedsjes euver beer drinke. Bekind woort ouch de song euver 't plat, Limburg, boe-in me, deils in 't Nederlandjs, oetlègk wie de Limburgse taol en cultuur ziech euver de res vaan Nederlandj zalle verspreie.

De mierste nummers weare geschreve dur den zanger Jack Poels. Al gauw bliekt dat deen enne woare poëet is: den schrieft den iene kier over t dronkeschap en de kater bej den volgende merge (Ellendige merge), den angere kier over de dorpsfanfaar (Limburgs land – die enkele leeje vaan de band hed geleverd – en daan wer over de natuur, ut leave in den piel (De Peel in brand), veurbeie leefde (Engel, Heilige Anthonius, Zoveul joar), den dood (De neus omhoeg) of euver den Twiede Wereldoorlog (De zwarte plak; zuug ouch Amerika (Limburg)). Noa de geborte vaan zien zeunke Jan in 1999 hed dem ok over de vreuge en de sgoow vaan ut vaderschap geschreve (op den CD 'Vandaag'), en de verwerking vaan zien echtscheiding stieut op de CD'Dageraad.

In 2003 kwaam ut leedje Vlinder oet vanweage de moord op ut 11-jeurige jungske Nicky Verstappen vief jaor daoveur.

Aloewel Jack Poels ut grutste diel vaan de nummers hed geschreve, blieke ok de angere bandlede stiks creatiever te weare. Martîn Rongen hed ok en paar nummers geschreve, woaronder Nacht, Theo Joosten schreef ut oapenhartige genne gojje mood, dat ok door um werd gezonge, Op ut album Dageraad naam Tren van Enckevort ut schrieve vaan twieje nummers vur zien reakening, woaronder Dichtbeej.

Sociologische positie

Oondanks 't gegeve tot ze muzikaal wied oeterein ligke steit de band sociologisch kortbij 't ouch in 't dialek zingende Normaal: hun veurnaomste publiek kump oet de plaostelike boerejäög en hun podium is de fiestent. Hun cóncerte zien dèks hiel leventege gebäörtenisse, woebij väöl beer gesjöd weurt en de Limburgse identiteit sterk benaodrök weurt. Evels zien ze bij 't publiek vaan boete Limburg meender es Normaal aon de boerestaand verboonde en kin me dao hun muziek good waordere, wat tot uting kump in bev. toers door 't theater.