Prinsbisdóm Luuk

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Kinders. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

't Prinsbisdóm Luuk woor e vörstedóm in e gebeed dèt óngevier samevult mèt de hujige Bèlsje provinsies provincie Luuk, Belsj Limburg en 'n deel van Nederlands-Limburg, n.l. 't Graafsjap Horne, bie Wieërt. Mestreech waor twieëhieërig. Oersprunkelik woor 't e bisdóm boe-euver de bissjóppe de hierleke rechte krege en dus zoewaal geisteleke es waereldleke mach hauwe. De hoofstad van 't prinsbisdóm woor Luuk.

Historie

Bisdóm

't Bisdóm weurt gestich in 't midde van de veerde ièw. Teveure vult 't gebeed ónger 't bisdóm Trier. De ieste hoofstad is Tóngere. In de zèsde ièw weurt de zaetel verplaats nao Mestreech en pas in 720 kees bissjop Hubert Luuk es hoofzaetel.

Prinsbisdóm

In 980 kreeg bissjóp Notger de hierleke rechte van de Duutse keizer Otto II. Vanaaf doe weurt 'n deil van 't bisdóm Luuk 'n prinsbisdóm en haw immuniteit, ónger besjerming van de keizer. Hoewaal 't óngerdeil is van 't Heileg Roemse Riek, blief 't min of mie ónaafhenkelik.

Oetbreijing

In 985 weurt 't graafsjap Hoei deur Otto II aan 't gebeed toegevoeg.

't Hertogdóm Bouillon weurt in 1096 gekoch van Godfried V en bleef 'n ónaafhenkelik deil van 't prinsbisdóm tot 1678.

Nao de dood van graaf Lodewijk IV van Loeën weurt 't graafsjap Loeën in 1366 geannekseerd. Toch hult 't graafsjap 'n groete zelfstennigheid en waere de ouw privileges van Loeën èrkind.

Nao de ónthoofding van Filips van Montmorency kump 't graafsjap Horn in 1568 toe aan de prinsbissjop van Luuk, meh ouch dèt bleef 'n zelfstennig lieën.

Fraanse tied

In 1795 weurt 't prinsbisdóm deur Frankriek geannekseerd. 't Gebeed weurt verdeilt euver versjillige departemente: Nedermaas (Loeën), Ourthe (Luuk en 't prinsdóm Stavelot-Malmedy), en Samber en Maas (Dinant en ómgaeving).

Zeet ouch

Twieëhieërighèèd van Mestreech
De 23 Gooi Steej van Luuk