Preensdom Stavelot-Malmedy

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Adbij va Stavelot

Abdij va Malmedy

't Preensdom Stavelot-Malmedy is oontsjtande wie d'r heilige Remaclus in 649 n. chr., mèt de permissje van Sigibert lll, köning van de Franke, in de Ardenne twieë kloesters sjtichde. 't Èngt in Stavelot, doe Stabelaco, 't aandert in Malmedy, doe Malmunderio, allebèj oonder 't èègeste gezag. Stavelot vool kèrkelek bezieë oonder 't bisdom Luuk en Malmedy oonder 't bisdom Kölle.

De rivalitèèt tösje de twieë kloesters waoërt in 980 dör Otto ll beslecht in 't vördeel va Stavelot. Zoe waoërt Stavelot, oeë d'r abt verbleef, de hoofdplaatsj van 'n klèè kèrkelèk preensdom, oeë-van de gemijterde vorste preense van 't Duutsje Riek waoërte. Van d'r 10de bies d'r 12de ieëw bleujde d'r abdij. Abt Poppo (abt in 1020) waor 'ne hervormer in de traditie va Cluny en e kreeg de leiding över 17 abdije oeë-oonder d'r abdij van Echternach en Sankt Gallen. Abt Wibald (abt in 1130) waor 'ne diplomaat van de keizers en waoërt ooch abt va Corvey. Zieng breve zeunt belangrieke bronne bie de besjtudering van d'r twiede Kruustocht.

De autonomie va Stavelot-Malmedy doorde 1000 jaor en kieëm an z'n èng same mèt 't Ancien Regime. De monnike moeste wieke vör de Fraanse revolutie en vluchde nao Duutsjland.

D'r biebel va Stavelot is an 't èng van d'r 11 ieëw gemakd en wert bewaard in 't British Museum.

In 1950 kieëme Benedictiener truuk nao Stavelot en sjtichde op de huuëgde va Wavreumont `n nuuj kloeëster. Es patroeënheilige kaoëze ze Remaclus. Dizze abdij makt gèè beer of kieës, mae latexverf.