Oud- en Nieuw-Mathenesse
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
| Oud- en Nieuw-Mathenesse Gewaeze gemeinte in Nederlandj | |||||
| |||||
| Gevörmp | 1795 | ||||
| Opgehaeve | 1868 | ||||
| Opgegange in | Schiedam | ||||
| Provincie | Holland, Zuid-Holland | ||||
| Hoofplaats | gein | ||||
| Opperflaakde (bie opluffing) | 3,89[1] km² | ||||
| – daovan water: | ? km² | ||||
| Inwoeners (kort veur opluffing) | 1.318 (1859)[2] | ||||
| – deechde: | 340,8/km² | ||||
| Lies van börgemeisters | |||||
Oud- en Nieuw-Mathenesse waor 'n gemeinte in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, aon de Nui Maos, tösse Schiedam en Delfshaven in. Ze bestoont oet twie aw hierlekhede, Oud-Mathenesse, en Nieuw-Mathenesse, die vaanajds in personeel unie waore. Nao häör oplufting in 1868 raakde de polders gestiedeg aon mie versteidelek, tot ze gans volstoonte mèt woeninge en industrie.
Historie bewirk
Oud-Mathenesse weurt al in 1276 geneump. 't Waor in han vaan de hiere vaan Bokel, die ouch Cool bezaote. De hiere hadde 'nen donjon bij Schiedam, boe 't rewien nog ummer vaan te zien is. Nieuw-Mathenesse laog aonvenkelek boetedieks, meh woort later ouch ingepolderd.
In 1795, bij 't begin vaan de Fransen tied, woort ein gemeinte Mathenes gestiech. Die bleef nao de bevrijing in stand. De gemeintegroond reikde tot aon de mör vaan Schiedam.[3] Aonvenkelek waor dit e zier lendelek gebeed mèt mer e paar hoonderd inwoeners, roond 1850 begós 't gebeed aon de Schiedamse kant sterk te verveursteideleke. Daorum besloot me in 1868 veur de gemeinte gans bij Schiedam te veuge. Die begós 't astrein te bebouwe.
Rotterdam, wat in 1886 Delfshaven had geannexeerd, bleef in d'n twintegsten iew hoongereg nao mie groondgebeed. In 1909, 1926 en 1934[4] annexeerde 't daorum deile Schiedamse groond. Heibij kaome groete deile vaan zoewel Oud- en Nieuw-Mathenesse in Rotterdamse han. Nieuw-Mathenesse waor door Schiedam al tot havegebeed umgevörmp. Oud-Mathenesse waor nog deils oonbebouwd, meh woort de volgende jaore compleet volgepak mèt arbeierswoeninge, aon allebei de kante vaan de gemeintegrens. De grens ligk bij d'n Hogebanweg; allein aon dees brei straot merk me tot me 'n grens euvergeit.[5] De Rotterdamse wiek Oud-Mathenesse vèlt oonder 't stadsdeil Delfshaven.
Historische inwoenertalle bewirk
| Jaor | Aontal | Greuj (gans Z-Holland) |
|---|---|---|
| 1795 | 224[6] | |
| 1830 | 312[7] | +39,3% |
| 1840 | 370[8] | +18,6% (+9,6%) |
| 1849 | 612[9] | +65,4% (+7,1%) |
| 1859 | 1.318[2] | +115,4% (+11,5%) |
- Opmerkinge
- 1795: Daovaan 178 in Oud-Mathenesse en 46 in Nieuw-Mathenesse.
- Genormaliseerd nao 'nen tied vaan 10 jaor kump de greuj tösse 1795 en 1830 oet op 9,9%.
- Rillatief oontwikkeling vaan 1830 tot 1859
(v1830=100)
Blauw: Provincie Zuid-Holland
Greun: Gemeinte Oud- en Nieuw-Mathenesse
Waope bewirk
De gemeinte Oud- en Nieuw-Mathenesse droog gei waope. De bei ambshierlekhede hadde wel eint; dees waopes waore identiek en laote ziech zoe umsjrieve:
- In zèlver (wit) 'ne sjuinsbalk vaan keel (roed), belaoje mèt drei zèspuntege stare vaan keel.
Dit is 't femiliewaope vaan de hiere vaan Mathenesse; 't kump ouch veur in de waopes vaan Hazerswoude en Zouteveen.[10]
Bronne bewirk
Veur dit artikel is oonder mie gebruuk gemaak vaan 't Nederlandstaoleg artikel euver Oud-Mathenesse, en wel in dees versie.
Rifferenties bewirk
- ↑ Volkstèlling 1859 - Oppervlaakde en diechheid
- ↑ 2,0 2,1 Volkstèlling 1859
- ↑ Kaart vaan Overschie oet 1867 in de Gemeinteatlas vaan Kuijper. N.B.: Oonder 't make vaan dezen atlas woort Oud- en Nieuw-Mathenesse opgeluf; de gemeinte is daorum neet apaart opgenome. Op dees kaart vaan Overschie, in 't jaor veur de oplufting gemaak, zuut me de aw grenze nog aongegeve.
- ↑ Grote Winkler Prins, zevenden drök, dl. 16, p. 562
- ↑ Gemeinte Schiedam op Google Maps, mèt de gemeintegrens door Oud-Mathenesse aongegeve
- ↑ Volkstèlling 1795 - Holland
- ↑ Volkstèlling 1830
- ↑ Volkstèlling 1840 - Zuid-Holland
- ↑ Volkstèlling 1849 - Zuid-Holland
- ↑ Heraldrywiki - Oud- en Nieuw-Mathenesse
| Rotterdam: Sjtadsdeile, opgelufde gemeintes en dörpsgemeinsjappe |
|---|
|
Centrum (Cool) | Charlois (Heijplaat) | Delfshaven (Oud- en Nieuw-Mathenesse) | Feijenoord (Katendrecht) | Hillegersberg-Schiebroek (Hillegersberg · Schiebroek · Terbregge) | Hoek van Holland | Hoogvliet | IJsselmonde | Kralingen-Crooswijk (Kralingen) | Noord | Overschie | Pernis ('s-Gravenambacht) | Prins Alexander (Kralingse Veer) | Rozenburg (Blankenburg) |