1832
1832 (MDCCCXXXII) waor e sjrikkeljaor wat begós op 'ne zóndag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
bewirk
de nuje keuning van Griekelandj.
- 29 jannewarie - 't Eësjte nummer van de Militaire Spectator versjient.
- 7 mei - Prins Otto van Beiere wirt verkaoze tot keuning van 't modern Keuninkriek Griekelandj. Hae is eine zoon van de Beierse keuning Lodewijk I.
- 1 augustus - De epidemie van cholera in de Nederlandse sjteje maak in Nijmege ein eësjte sjlachoffer.
- 9 augustus - Leopold I, saer ein jaor keuning van de Belzje, trouwt mèt Louise van Orleans, dochter van de Franse keuning.
- 3 september - Kodjo, Mentor, Present en anger gevluchde Surinaamse sjlave sjtichte brandj in Paramaribo óm aete te kènne sjtaele. Door de sjtraffe wèndj geit ein groat deil van de houte beboewing in de sjtad in vlamme op.
- 22 oktober - Frankriek en 't Verenigd Keuninkriek eise in ein ultimatum aan Koning Willem I dat Nederlandj zich veur 1 november truktrèk oet de Citadel van Antwerpe en de biejbeheuërende Sjeldeforte.
- zónger datum
- Vietnam verovert 't keuninkriek Xhieng Khuang.
- Ónger Keuning Willem I wirt in 1832 't Kadaster in Nederlandj - behauve in Limburg (1841) - officieel ingeveurd.
- William Sturgeon, eine Britse natuurkundige óntwikkelt de eësjte elektrische motor mèt commutator.
- De Britse Oas-Indische Compagnie bezèt Aden. Door de inveuring van de sjtoumvaart zin op de zeëreis nao India haves neuëdig óm kaole in te numme.
Gebore
bewirk
gebaore op december 1832.
- 23 jannewarie - Édouard Manet, Franse sjilder (gesjtorve 1883)
- 27 jannewarie - Lewis Carroll, Èngelsje sjriever (gesjtorve 1989)
- 13 april - James Wimshurst, Britse oetvènjer, technicus en sjeepsboewmeister (gesjtorve 1903)
- 2 mei - Charles Beltjens, Nederlandse Franstalige sjriever, gebore in Zittert
- 8 juni - Charles Tilston Bright, Britse elektrotechnicus (gesjtorve 1888)
- 14 juni - Nicolaus Otto, Duutsje oetvènjer (gesjtorve 1891)
- 29 juni - Rafqa (ouch: Boutrossieh Ar-Rayes), Libanese maronitische heilige (gesjtorve 1914)
- 3 augustus - Ivan Zajc, Kroatische componist, meziekpedagoog en dirigent (gesjtorve 1914)
- 7 augustus - Max Lange, Duutsje sjaker (gesjtorve 1899)
- 16 augustus - Wilhelm Wundt, Duutsje psycholoog, psychiater, fysioloog en filosoof (gesjtorve 1920)
- 2 oktober - Edward Burnett Tylor, Èngelsje antropoloog (gesjtorve 1917)
- 7 november - Andrew Dickson White, Amerikaanse diplomaat (gesjtorve 1918)
- 8 december - Bjørnstjerne Bjørnson, Noorse sjriever, journalist en politicus (gesjtorve 1910)
- 15 december - Gustave Eiffel, Franse architect (gesjtorve 1923)
Gesjtorve
bewirk
gesjtorve op 22 mieërt 1832.
- 3 fibberwarie - George Crabbe (77), Èngelsje dichter
- 4 miert - Jean-François Champollion (41), Franse taalkundige
- 10 miert - Muzio Clementi (80), Italiaanse componist en dirigent
- 22 miert- Johann von Goethe (82), Duutsje sjriever, weitesjapper en filosoof
- 13 mei – Georges Cuvier (62), Franse geoloog, patholoog-anatoom, zoöloog en paleontoloog
- 31 mei - Évariste Galois (20), Franse wiskundige
- 6 juni - Jeremy Bentham (84), Èngelsje jurist, filosoof en sociaal hervormer
- 22 juli - Napoleon II (21), Franse sjtaatsman
- 24 augustus - Sadi Carnot (36), Franse wiskundige
- 21 september - Walter Scott (51), Sjotse sjriever
- 15 november - Jean-Baptiste Say (65), Franse econoom
