1814
1814 (MDCCCXIV) waor e gewoen jaor wat begós op zaoterdag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse bewirk
- 10 jannewarie - De widvrouw van de lètste sjtadhawwer, Wilhelmina van Pruse, kump mèt häör dochter Louise vanoet Berlien aan in Den Haag. Daomit is 't Oranjehoes weer compleet truk in Nederlandj.
- 14 jannewarie - Vreje van Kiel: Denemarke verlus Noorwege aan Zjwede en Helgolandj aan 't Verenigd Keuninkriek.
- 1 fibberwarie - Door ein oetbarsjting van de Filipijnse vulkaan Mayon kómme 1200 luuj óm 't laeve.
- 11 fibberwarie - Euverwinning van Napoleon in de Sjlaag van Montmirail.
- 29 miert - In Nederlandj kump ein nuuj gróndjwèt tot sjtand.
- 31 miert - Paries wirt door geallieerde troepe bezat.
- 6 april - Napoleon wirt door de Senaat aafgezat.
- 10 april - De Hertog van Wellington versjleit de Franse troepe biej Toulouse.
- 11 april - Ónveurwaerdelike troansaafsjtand van Napoleon.
- 16 april - Eugène de Beauharnais geuf zich in Noord-Italië euver aan de Oasteriekersj.
- 4 mei - Napoleon kump aan op Elba óm in ballingsjap te gaon.
- 5 mei - De Franse commandant Carnot geuf de vesting Antwerpe euver aan de Britte.
- 21 mei - 't Congres van Wene besjluut óm 't Keuninkriek Sakse te laote veurtbesjtaon, mèr brink zien gróndjgebeed truk tot de hèlf.
- 23 mei - Ouch 't Frans garnizoen in Delfzijl geuf zich gewónne.
- 4 juni - De nuje keuning Lodewijk XVIII van Frankriek vaardigt ein gróndjwèt oet.
- 13 augustus - Nederlandj en 't Verenigd Keuninkriek sjlete 't Verdraag van Londe. De Britte zulle de meiste Nederlandse bezittinge van veur 1795 trukgaeve. Ceylon, de Kaapkolonie, Berbice, Demerara en Essequibo blieve Èngelsj bezit.
- 24 augustus - Britse troepe bezètte Washington en brenne 't Witte Hoes aaf.
- 26 oktober - In Nederlandj wirt 't Corps de Marechaussée opgerich ter vervanging van de Franse Gendarmerie.
- 24 december - Groat-Brittannië en de Verenigde Sjtate van Amerika sjlete de Vreje van Gent.
- Joseph von Fraunhofer besjtudeert de sjterresjpectra en is daodoor de gróndjlègker van de sjpectroscopie.
Gebore bewirk
gebaore op september 1814.
- 1 jannewarie - Hong Xiuquan, Chinese revolutionair (gesjtorve 1864)
- 5 jannewarie - Melchor Ocampo, Mexicaanse sjtaatsman (gesjtorve 1861)
- 10 jannewarie - Samuel Johannes van den Bergh, Nederlandse dreuëgist en dichter (gesjtorve 1868)
- 10 jannewarie - Aubrey Thomas de Vere, Ierse dichter en criticus
- 17 jannewarie - Mrs Henry Wood, Èngelsje sjriefster
- 27 jannewarie - Eugène Viollet-le-Duc, Franse architect (gesjtorve 1879)
- 14 mei - Pierre Beke, Belzje liberale politicus en burgemeister (gesjtorve 1875)
- 14 mei - Simeon Franciscus Berneux, Franse missionaris en martelaer in Korea (gesjtorve 1866)
- 26 mei - Heinrich Geißler, Duutsje natuurkundige en oetvènjer van de geisslerbuus (gesjtorve 1879)
- 13 september - Nicolaas Beets, Nederlandse auteur, dichter en predikant (gesjtorve 1903)
- 15 oktober - Michail Lermontov, Russische sjriever (gesjtorve 1841)
- 6 november - Adolphe Sax, Belzje meziekinsjtrumènteboewer (gesjtorve 1894)
Gesjtorve bewirk
gesjtorve op 29 mei 1814.
- 3 fibberwarie - Jan Evangelista Antonín Koželuh (75), Boheemse componist, dirigent, meziekpedagoog en organist
- 1 april - Joseph de Ferraris (87), Oasteriekse artillerie-generaal
- 25 april - Sébastien Mercier (73), Franse sjriever en politicus
- 29 mei - Joséphine de Beauharnais (50), Franse keizerin
- 19 juni - Friedrich Wilhelm Heinrich Benda (68), Prusje componist en violist
- 19 juli - Matthew Flinders (40), Britse óntdèkkingsreiziger en cartograaf
- 19 augustus - Gustaf Mauritz Armfelt (57), Zjweedse diplomaat
- 13 december - Charles-Joseph de Ligne, Belzje vors, sjriever en veldjmaarsjalk in deens van Oasteriek
