Sjpaorlien Zitterd-Haelder
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sjènnes. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De sjpaorlien Zitterd - Haelder (eigelik Zitterd - Herzogenrath) is in 1893 door de veurmalige sjpaorwaegboewer Henri Sarolea aangelag. Dees lien is gans mèt publiek geld beköstigd, al höbbe 'n paar gemeinde ouch geld biejgelag. Zao haet de gemeinte Sjènne bieveurbeeld ein bedraag van ƒ 6.000-, biegelag veur de aanlègk en de boew van de veurmalige sjtaasje. De lien woord in gebroek genomme door de NCS (Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij), die later in 1939 mèt angere sjpaorwaegbedrieve sameginge in Nederlandse Spoorwegen.
Oranje Nassau
bewirkDe sjpaorlien waor eigelik gans veurnaam veur de nuuj koel in Haelder, de Oranje-Nassau-mien, opgerich door de Duutsje breurs Honingmann en later kaom dao auch Henri Sarolea nog biej. Dankzij dees sjpaorlien houwe ze ein gooi verbinding mèt de res van 't landj, en koosjte de kaole sjnel waere aafgeveurd.
Drökste sjpaorlien
bewirkDe sjpaorlien van Herzogenrath nao Zitterd is eine ganse tied de drökste sjpaorlien van Nederland gewaes. Allein al op 7 juli 1949 voorte euver dees lien bènne ein oer 33 kaoletreins mèt ein totaalgewich van mae es angerhauf miljoan kilo. En dat op 'n oer tied! Dees kaoletreine waore veurnamelik aafkomstig van de Oranje-Nassau koele in Haelder, Sjaasberg en Haelderhei meh ouch van de anger mienboewbedrieve in Limburg wie de Laura & Julia in Eegelsder, Dominiale in Kirkrao en de Sjtaatsmien Wilhelmina in Terwinsele.
Modernisering en tegenwoordig
bewirkIn 1948 waor 't Nederlandse hoofdlienenet van de Nederlandse Spoorwegen geëlectrificeerd, dat wèl zegke dat vanaaf dae daag ouch electrische treine euver dees lien koosjte vare. De ganse lien waor bès Haelder gëlectrificeerd mèt ein baoveleidingssjanning van 1500 Volt geliekstroum, zjus wie in de res van 't landj. Vanaaf dae tied woorte de kaoletreine neet allein mae getrokke door sjtoumlocomotieve, meh ouch door electrische locs van de toen nog vrie nuuj serie 1100 en 1200. Nao 't sjlete van de koele eind jaore 60, begin jaore 70 waor 't enigste goedereverveur op dees lien mèt enige beteikenis de jaorlikse kraotecampagne. In Nut sjtóng ein euverlaadsjtatsion van de Covas, wo soekerkraote woorte verlaje veur transport nao de soekerfabriek in Roozendaal. Allewiel vare allein nog de sjtoptreine van en nao Kirkrao nao Remunj en de intercity Haelder - Haarlem nog euver dees lien. En 'ne inkele kaer vurt ouch eine goederetrein euver de lien. Euverigens, wae hagelenuuj treins van de NS wilt zeen, haet op dees lien genog kanse. Want es bie Bombardier in Aoke nuuj treine veur NS waere geboewd, gaon dees treine euver dees lien nao Utrecht.