Els Diederen

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Els Diederen declameert bie de presentatie van Sjakelt de zinne in 2006

Els Diederen (Els van Dedere, Sint-Pièter, Valkeberg, 19 november 1946) ies 'n diechteres en sjriefster in 't Valkebergs en in 't Nederlands. Zie ies gebore es neugende kind van èlf, dochter van ónderwiezer Huub Diederen oet Valkeberg en Lieske Steins oet Zjwier. Jan en Bert Diederen zint breursj van häör.

Diederen volgde, nao de pedagogische academie, de lièrare-opleidinge teikene, handvaardigheid en textiel wèrkvörme. Docent Limburgs woort zie nao 't hole van 't diploma van de (ièrsjte) pos-hbo-kadercursus Lièrgank Limburgs in 2004. In 't dageliks leve waor zie lièrares op 'n basissjoal.

Zie ies saer 1970 besjtuurslid van de Veldekekrink Valkeberg, in 2003 maakde ze de website van Veldeke-Valkeberg, die in 2016 't predicaat digitaal erfgood kreeg. Daonaeve functioneerde ze es lid van de Algemein vergadering van Veldeke Limburg, lid van de commissie Volkscultuur, lid van de redactie van 't Jeugdmagazine Veldeke en van de Veldeke-Nuujsbreef.

In 2010 woort zie lid in de Orde van Oranje Nassau.

Publicaties

In 't begin diechde ze in 't Nederlands, vanaaf 1980 in 't Valkebergs. Häör gediechte en artikele versjene in 't Veldeke-orgaan van Veldeke-Limburg en in diverse ander regionaal tiedsjriefte. Zie maakde ouch 'n aantal vertalinge, woa-ónder 't Valkebergs van twiè personages in 't sjtripverhaol van Suske en Wiske De waerwouf van Ieëtselder, volkskaersjleedsjes veur de kaersjvieringe van de Veldekekrink Valkeberg en tekste/dialekbewèrkinge van zangsjtökker veur zangvereiniging Orphée, woavan zie zingend lid ies. Ein van die bewèrkinge waor de dialekvertaling van 't Limburgs volksleed in 1996.

Vanaaf 2005 sjrief ze artikele op de Limburgse Wikipedia en van 2005 tot 2020 wekeliks Sjtökske plat in de regionaal gezèt Heuvelland Aktueel later Via-Limburg.

Gediechte

• 1980, Blomekinger: bundel dialekversjkes veur kinger en kingermusical Blomekinger
• 1992, 3 gediechte in de bloomlezing Rierank van Veldeke-Valkeberg
• 1992, 1 gediech in de bloomlezing 1, in de reeks Veldeke Literair van Veldeke-Limburg
• 1993, 2 gediechte in de bloomlezing 2, in de reeks Veldeke Literair van Veldeke-Limburg
• 1994, 1 gediech in de bloomlezing 5, in de reeks Veldeke Literair van Veldeke-Limburg
• 2006, Sjakelt de zinne, gediechtebundel in 't Valkebergs mèt eige illustraties, nr 52 in de serie Limburgse Literair Lies LiLiLi, door oetgeverie TIC
• 2009, L1 Poëzie uit het Zuiden Aaflevering Els Diederen
• 2010, 2 gediechte in de bundel D'r hergod versjteet óch plat, LiLiLi nr. 67;
• 2013, in Veldeke jaorbook 2012
• Gediechte in Platbook 4, 5, 6, 8, 10, 11, 13, 16, 17, 18, 20, 22, 23
• 2016, Gediech in jaorbook van Stichting Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal
• 2018, Gediechte in In Vredesnaam, bundel oetgegeve door Stichting Kunst en Cultuur Valkenburg

Sjrieverie, artikele e.d.

• 1983, Valkebergs laesplenkske, laeskleurplaat
• 1984, 't Vallekebergs Laesplenkske A3-formaat in kleur;
• 1993, artikel: Dialekname van plante in Valkeberg e.u. in Veldeke vol. 68, afl.3, pag.76-79.
  • De lies ies ouch versjene in 't heemkundeperiodiek van Sjin op Geul (1994)
• 1998, Sjpele mèt weurd en klanke, dialeklèsse, behuèrend bie 't leesplenkske, veur kinger van groep 7/8 van de basissjoale in Valkeberg aan de Geul, oetgegeve door Veldeke-Valkeberg
• 2000, Digitaal Valkebergs laesplenkske mèt oetsjpraok, op de website
• 2003, artikel: St. Pièter, kruuspunt en kloaster, in 't Veldeke-Valkeberg jaorbeukske 2003
• 2005, artikel: Wat name van plante oes vertèlle, ‘ne kroedwösj, in ’t Veldeke-orgaan van Veldeke Limburg,
  • Veldeke-Valkeberg jaorbeukske 2004 en
  • in 2005 in ’t Sjtegelke van de Heemkundevereiniging Houthem-St. Gerlach
• 2007, Sjtökskes plat, ‘n verzameling van 122 sjtökskes plat, die van medio 2005 t/m 2007 wekeliks versjene zint in de weekgezèt Heuvelland Aktueel. Oetgegeve door Veldeke-Valkeberg
• 2008, In 't VJM (Veldeke Jeugmagazine) de artikele: Vakwerkboew in Limburg (mèt foto's), Van Poëzie tot Hyves (mèt foto's), Limburgs Volksleed en de Valkeberg-limmerick
• 2008, Sjins Laesplenksjke, basissjoal van Sjin op Geul
• 2009, Limburgs volksleed in 't Houtems in 't Sjtegelke, Heemkundeblaad van Houtem-St. Gerlach.
• 2009, Beukske Dialekhuweliksmès
• 2009, teks van Veldeke-Valkeberg-dialekmès, beukske mèt (vernuujde) dialekmèstekste volges de canon van de liturgie, oetgegeve door Veldeke-krink-Valkeberg.
• 2010, artikel mèt foto's in 't Veldeke Jeugmagazine: Giechelmoos en ander dialekname veur plante en dere.
• 2010, artikel in en redactie van Platbook 5 Moder Maas.
• 2010, Leesplenkskes, artikel in Veldeke-jaorbook 2010
• 2011, Houtems Laesplenkske
• 2011, samesjtèlling en teks van de Lèsbreef Mergel veur de basissjoale van Limburg, oetgegeve door Veldeke-Volkscultuur
• 2011, artikele in 't Veldeke Jeugmagazine, thema Lekker Limburgs.
• 2013, I g'ne leem, sjtreektaal in 't Limburgs vakwerkhoes', artikel (40 pag. mèt foto's) in Veldeke-jaorbook 2012
• 2013, Valkebergs, 'n (twiètalige), taalkundige besjrieving van 't Valkebergs, beukske, oetgegeve door Veldeke-krink-Valkeberg
• 2014, 2 Artikele euver de historie van zangvereiniging Orphée 1864-2014, in 't Sjtegelke van Heemkundevereniging Houthem-St. Gerlach (Nederlands).
• 2014, Fièsdaag en loerdaag, artikel in Veldeke Nuujsbreef
• 2015, Limburgse Wikipedia 10 jaor, artikel in 't Veldeke-jaorbook 2014
• 2015, Rukend veurjaor (daslook en meizäödsje); Kretse en wil kem (groate kaardebol en kleine kaardebol), artikele in Veldeke Nuujsbreef
• 2016, 't Hommelt in de kroedwösj; haamsjeut en heksebessem artikele in Veldeke Nuujsbreef
• 2016, Hölsbergs laesplenkske, basissjoal van Hölsberg
• 2016, Druimtuin, verhaol in oetgaaf van 't Veldeke-verhaolekonkoer
• 2016, Lèsbreef In Limburg zit meziek, veur de basissjoale van Limburg, oetgegeve door Veldeke-Volkscultuur.
• 2016, Geschiedenis van een oude vakwerkhoeve in Zjwier, artikel in het Bulletin van Wijnandsrade (Wienesroa) (Nederlands)
• 2017, A g'ne boan, geïllustreerd artikel in 't Veldekejaorbook 2016 euver 't belang van drinkwater en euver peul, waterpötte en pómpe in Limburg
• 2017, A g'ne boan, aan de bron, geïllustreerd artikel in jaarboek Stichting Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal (Nederlands)
• 2017, Sjtrieëktaal in de vakwerkhoezer i Zjwier en omgeëving deile I en II (Nederlands en Zjwiers)
• 2018, 't Bakkes in Limburg, euver broad bakke en 't typisch Limburgs bakkes. Geïllustreerd artikel in 't Jaorbook Veldeke 2017
• 2018, 't Bakkes in Zuud-Limburg, geïllustreerd artikel over de karakteristiek van 't Limburgs bakkes in Zuid Limburg en de aantallen in de 19de eeuw in jaarboek Stichting Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal (Nederlands).
• 2019 en 2020, Volksbotanie van aels tot zemp, Limburgse sjtreektaal in de name van plante, geïllustreerd artikel in twiè deile gepubliceerd in de Jaorbeuk van Veldeke 2018 en 2019
• 2019, verhaol in 'Valkenburg 75 jaar bevrijd': 'De Pruusje en de Amerikane op de Reinaldsjtraot'.
• 2020 Eindredactie en inleiding in 'Valkenburg aan de Geul beleeft 75 jaar bevrijding'.

Leedtekste en vertalinge

• 1995, Och Hièr dien Goodheid op muziek van A.E. Grell (1800-1886)
• 1995, Hoop op muziek van Karl Glosz
• 1996, Limburgs volksleed op muziek van Henri Thijssen (1929)

Sjtäölke

Mozart
aart
Mozart
nao de veugel
't keuninkske van boetemaot en euverwiech
of link 'r nao de vink
mèt tegetoanig ing
boewt hae de fien tuèntsjes van de blauwmeis oet
of miè de luiper van de ander
akkoord
muziek greujt
ouch oet de vleugel
en de aansjlaag op zien brein
same breujt
't trio
van interval tot groate terts
zien composities biejein

oet: Sjakelt de zinne (2006)

Externe link

els-diederen.jouwweb.nl (Website van Els Diederen, mèt o.m. gediechte en beeldend werk)