De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie is 'nen inclusieve poëzieboondel samegestèld door Tsead Bruinja. Opgenome zien gediechte vaan taole en gróppe die normaal gezeen boete blomlezinge vaan Nederlandse poëzie blieve, wie streektaole, migrantetaole en poëzie oet de euverziese Nederlandse rieksdeile.
Samestèlling
bewirkBruinja, dee in 2019 en 2020 Diechter des Vaderlands in Nederland waor, sjrijf zelf neve 't Nederlands ouch in 't Fries en greujde op in d'n Achterhook, boe heer um z'ch heen ouch Achterhooks hoort. Toch kaom 't laank neet in 'm op veur in zien moojertaol te diechte. Heer zeet mèt dit book draon bij te drage tot aonkoumende in Nederland vaan joonks aof aon in hun moojertaol goon sjrieve, ouch es dat gei Nederlands is.
Indachteg d'n oondertitel, 101 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu toe, nump heer neet allein gediechte oet Europees Nederland op, meh ouch oet de Antille, zoewie oet Suriname (tot 1975) en oet de lèste daog vaan Nederlands-Indië. Bruinja begint veural bij 1945 umtot heer vaan awwer bronne minder kinnes heet. 't Belsj liet 'r boete de boondel, umtot heer 't book es diechter des Vaderlands vaan Nederland sjreef.
In 't book stoon gediechte in streektaole - Fries, meh ouch Nedersaksisch, Limbörgs en de westeleke dialekte - in taole wie Maleis, Sranantongo en Papiements zoewie in migrantetaole. Nederlandstaolege poëzie vaan Surinamers is opgenome, vaan Europese Nederlanders euver 't algemein neet. Op dat lèste weurt wel 'n oetzundering gemaak veur poëzie vaan kinder en geiselek gehandicapde, zoewie veur 't gediech mi have een droom vaan Ramsey Nasr, wat in de straottaol steit.
De plaotsing vaan de gediechte dreug wijer bij aon 't radicaol karakter vaan de boondel. Bruinja begint bewös achteraon 't alfabet, bij de Ziewsen diechter Jan Zwemer, um te indege bij de Groninger Rik Andreae. De samestèller zeet geïnspireerd te zien door kaarte die 't zuie bovenaan zètte: door die oongewoen oriëntatie weurt de gebrukeleke volgorde gedeconstrueerd, wat lui euver de zake deit naodinke.
Gediechte in aander taole es 't Nederlands (de groete miejerheid) zien veurzien vaan 'n Nederlandse vertaoling. Dèks kump de vertaoling vaan d'n diechter zelf en is ze neet gans lètterlek.
Inhaajd
bewirk| Diechter | Gediech | Taol | Opmerkinge |
|---|---|---|---|
| Jan Zwemer | De dankdag | Ziews (Walchers) | |
| Mia You | Proverb | Ingels | |
| Peer Wittenbols | Kankan | Braobants | |
| Willem Wilmink | Heftan tattat | Twents | Dèks in aander blomlezinge opgenome |
| Jan Widdeshoven | d'r gaad | Limbörgs (Heëlesj) | |
| Nina Werkman | Susternoat | Gronings | |
| Theo Vossebeld | Bang | Twents | |
| Lammert Voos | Zagreb juli '94 | Gronings | |
| Peter Visser | Ofreken | Gronings | |
| Arie de Viet | Brandgank | Ziews (Thools) | |
| Jace van de Ven | Sonnet met Frans/Tilburgse woorden | Braobants (Tilbörgs) | |
| Peter van der Velde | Mien Opa | Gronings | |
| Johan Veenstra | Mien oolde huus | Stellingwerfs | |
| C.B. Vaandrager | Sunday morning | macaronisch, mèt knipouge nao 't Rotterdams | |
| Jan Siebo Uffen | En nou sloapen goan | Gronings | |
| Trefossa | bro | Sranantongo | gesjreve in Suriname in 1957 |
| Sijmen Tol | Werdegang | Hollands (Volendams) | |
| Albert Tilma | Hekel an sigen | Bildts | |
| H. van Teylingen | Tempo doeloe | Nederlands | gesjreve door 'nen Indische Nederlander in Indisch-Nederlands |
| Frank Tazelaar | Zuuzande | Ziews (Land-van-Cadzands) | |
| Eddie Supusepa | Realiteit | Nederlands | gesjreve in Indonesië, gepubliceerd in Nederland |
| Marien Stroo | Sonnet | Ziews | |
| Albertina Soepboer | Yggdrasil | Nederlands en Fries | |
| Jo Smit | De leste taa | Midslands | |
| Michaël Slory | Orfeo negro | Sranantongo | |
| Sitor Situmorang | Berita Perjalanan | Maleis | |
| Shrinivási | Buláhát | Sarnami | |
| Ibrahim Selman | Vakantie | Nederlands | |
| Johanna Schouten-Elsenhout | Sweti | Sranantongo | |
| Dick Schlüter | Veuln is weetn | Twents | |
| Mowaffk al-Sawad | sīnāryū ṣaġīr li-ḥulm | Arabisch | |
| Suze Sanders | Botenhoes | Drents | |
| Gerrit Roosink | In memoriam | Twents | |
| Arno Römgens | Kirmets | Limbörgs (Kirchröadsj) | |
| Sebastiaan Roes | Oldern | Achterhooks | |
| Astrid H. Roemer | Gedaas | Nederlands | Sjriefster is vaan Surinaomse aofkoms |
| Roel Reijntjes | Harfst | Drents | |
| Naji Rahim | In een Hollands restaurant | Nederlands | |
| Otjep Rahantoknam | Trein langs De Punt | Nederlands | Sjriever is vaan Molukse aofkoms |
| Sonja Prins | 16 | Nederlands | Gesjreve in de progressieve spelling vaan de jaore '70 |
| Esther Porcelijn | Taal van Tilburg | Nederlands/Braobants/Ingels | |
| Guillaume Pool | De pijn van wakker zijn | Nederlands | Sjriever is vaan Surinaomse aofkoms |
| Frank van Pamelen | Toepertoetje toe | Braobants (Tilburgs) | |
| Munye Oduber-Winklaar | Te lang | Nederlands | Antilliaonse poëzie; gediech bevat Papiamentse wäörd |
| Gerard Nijenhuis | De beklaogde sprek | Drents | |
| Ramsey Nasr | mi have een droom | Nederlands (straottaol) | Ouch opgenome in aander blomlezinge. Aofgedrök op de houte loupbrögk in Rotterdam-centrum en veural daovaan bekind. |
| Jit Narain | arkáthi se máre kantraki | Sarnami | |
| Richard Muller | Aardbeving | Nederlands | Aofkumsteg oet 'n boondel mèt gediechte vaan verstandelek gehandicapde |
| Tiny Mulder | Bitterswiet | Fries | Bekind vaan e zier umvaankriek vertaolprojek oet 2001 |
| Raj Mohan | karyá-ujjar | Sarnami | |
| Steijn Minholts | Amper | Nederlands | Winner vaan 'ne poëziewèdstrijd veur kinder; de winner waor nege jaor |
| Saul van Messel | kenoal 1972 | Gronings | |
| Hans Mellendijk | One small step | Achterhooks | |
| Djordje Matić | Steeds minder | Nederlands | Sjriever is vaan Joegoslavische aofkoms |
| Tip Marugg | In de straten van Tepalka | Nederlands | |
| Lamia Makaddam | hāḏā mā ḥadaṯa bi-ḍ-ḍabṭi | Arabisch | |
| Titia Lont | Dubbelleven | Bildts | Beeldgediech in de vörm vaan 'ne zwaangere boek |
| John Leefmans | alenten na yu | Sranantongo | |
| Gerrit Lansink | Laandleavn en laanddood | Twents | |
| Wiel Kusters | Kniettewies | Limbörgs (Kirchröadsj) | |
| Everdien Koskamp-Luijmes | Dreum | Achterhooks | |
| Harms Koops | Bij 't stookhok | Drents | |
| Marga Kool | Dat jaor | Drents | |
| Henk Kolvoort | Waarkloos | Twents | |
| Hans Keuper | Dit Land | Achterhooks | |
| Jelle Kaspersma | it wurd is wei / et woord is weg | Fries / Sallands (Genemuids) | 't Gediech is, de Nederlandse vertaoling mètgerekend, in drei versies opgenome. De Genemuidse vertaoling is vaan d'n oteur zelf. |
| Hans Heyting | Het zwarte gat | Drents | |
| Tsjêbbe Hettinga | Frjemde kusten | Fries | |
| Rein Heerink | Philophica Tubantica | Twents | |
| Erik Harteveld | De deur is lös | Drents | |
| Jan Kornelis Harms | Psoríasis | Gronings | |
| Henny Hamhuis | Zeek'nhoes | Twents | |
| Halil Gür | Derwisj | Nederlands | Sjriever is vaan Turkse aofkoms |
| Fieke Gosselaar | Big Mac | Gronings | |
| Paula Gomes | Ik kom en ga | Nederlands | Sjriefster is vaan Indische aofkoms |
| Jan Glas | De mooie bakker | Gronings | |
| Jörgen Gario ('Unom') | Mi ta perdona | Nederlands/Papiaments | |
| Aly Freije | Verhoalen | Gronings | |
| Herman Finkers | Op de fietse | Twents | |
| Elisabeth Eybers | Afstand | Afrikaans | Umvat 'n Ingelstaoleg citaot vaan Walter de la Mare |
| Nydia Ecury | Aroll - mi yu stimá | Papiaments | |
| R. Dobru | Pina | Sranantongo | |
| Gerrit Hendrik Deunk | Esperanto-les | Esperanto/Achterhooks (Winterswieks) | in twie taole nevenein, mèt de Nederlandse vertaoling dao weer neve |
| Kwame Dandilo | Bedankt | Nederlands | Gesjreve in Suriname, veur de oonaofhenkelekheid |
| Eppie Dam | Onmacht | Pompsters | |
| Leonne Cramers | Doe en noe | Limbörgs | |
| Cándani | uitsterven | Nederlands | |
| Edgar Cairo | Godo broko | Sranantongo | |
| Jac. Bulle | Rugger | Gronings | |
| Frans Budé | Lang reis | Limbörgs (Mestreechs) | |
| Wim Bluemers | Batterie-kinder | Achterhooks | |
| Ineke Berentschot | Ik geve ow een walnötte in de mond | Achterhooks | |
| Asaph ben-Menahem | riya varód | Hebreeuws | |
| Aletta Beaujon | De dichter | Nederlands | |
| Shakila Azizzada | Kabul | Pasjtoe | |
| Bernardo Ashetu | Het tapijt | Nederlands | |
| Frank Martinus Arion | Kantika pa hasu ju sonjo kune | Papiaments | |
| Chairil Anwar | Therita Boeat Dien Tamaela | Maleis | |
| Robert Anker | Opperdan kommen | Hollands (Wes-Fries) | |
| Rik Andreae | Flarf | Gronings |