Hebreeuws
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Hebreeuws is 'n Semitische taol die in Israël door zoe 8 miljoen minse gesproke weurt en sterk geassocieerd weurt mèt de Joede en 't Joededom. De taol woort ouch in 't aw Israël al gesproke en 't groetste deil vaan 't Aw Testamint (Hebreeuws Talmoes) is in dees taol gesjreve. Al laank voor 't begin vaan de jaortelling moot de taoloetgestorve zien; in d'n tied vaan Zjezus Christus waor Aramees de volktaol in .Palestina. In de Joedse erediens en in de kabbalistiek bleef 't 'n cultuurtaol. Mèt d'n opkums vaan 't zionisme eind negentiende iew woort 't es spreektaol nui tot leve gebrach; allewijl is 't ein vaan de twie officieel taole vaan Israël en moot edere Joedsen immigrant Hebreeuws liere. Me verdeilt de taol in drei periodes oonder: Archaïsch Hebreeuws (veural oet sjerve bekind), Klassiek Hebreeuws of Biebels Hebreeuws (in de Joedse bleujtied es volkstaol en daonao es cultuurtaol) en Modern Hebreeuws of Ivriet (vaanaof 1900). 't Archaïsch Hebreeuws kint, wie 't Arabisch, nog drei naomvalle. 't Ivriet oondersjeit ziech door 't samevalle vaan e paar klaanke (die veur väöl nui lierders lesteg waore) en hiel väöl nui wäörd, die in de Biebel neet bekind zien.
't Jiddisch kint väöl Hebreeuwse leinwäörd. Op orthodox-protestantse gymnasia in Nederland kin me Hebreeuws liere.
Kinmerke
bewirk't Hebreeuws weurt, sjus wie aander semitische taole, vaan rechts naor links gesjreve, en gebruuk 't Hebreeuwse alfabet (aoch wel 't aleph-bet genump). 't Aleph-bet besteit oet 22 lètters, die eeder 'ne consonant (medeklinker) vertegewoordige. In 't Hebreeuws sjreif me daan aoch eigelek geijn klinkers. Einige lètters höbbe 'ne "sofiet"-vörm, die allein veurkeump aon 't eind vaan e woord. 'T Hebreeuwse aleph-bet is hejoonder te vinde.
| Hebreeuwse lètter | Naom | Oetspraak |
|---|---|---|
| א | Alef | - (stil) |
| ב | Bet | B |
| ג | Gimmel | G (wie in 't Èngels of Duits) |
| ד | Dalet | D |
| ה | Hej | H |
| ו | Vav | V/W |
| ז | Zajin | Z |
| ח | Chet | Ch/G (wie in 't Hollands) |
| ט | Tet | T |
| י | Joed | J |
| כ\ך | Kaf/Kaf sofiet | K of CH/G (wie in't Hollands) |
| ל | Lamed | L |
| מ\ם | Mem/Mem sofiet | M |
| נ\ן | Noen/Noen sofiet | N |
| ס | Samech | S |
| ע | Ajin | - (stil) |
| פ\ף | Pej/Pej sofiet | P/F |
| צ\ץ | Tsadi/Tsadi sofiet | TS |
| ק | Koef | K |
| ר | Resj | R |
| ש | Sjien/Sien | SJ/S |
| ת | Tav | T |