Cultureel antropologie
- Dit artikel is in mierder Limburgse dialekte gesjreve. Perbeer estebleef waal mer ei dialek per alinea aan te hauwe.
Cultureel antropologie (ouch wel volkerkunde, etnologie, sociaal antropologie of sociaal-cultureel antropologie geneump) is de weitesjap die 't sociaal gedraag, de economische structuur en 't gelouf vaan volleke en bevolkingsgróppe bestudeert. 't Is ein vaan de vief oonderdeile vaan de antropologie wie ze dat veural in de Vereinigde Staote kinne. Op 't vasteland vaan Europa verwijs me mèt d'n term antropologie miestal veural nao de culturelen tak devaan.
Jong wetesjap
bewirkDe cultureel antropologie is 'n jóng wetesjap die zich - nao 'ne ideejesjtrijd tussje sociologe en etnologe dae dör de örsjte gewónne is - sterk oontwikkelde. Boe me vreuger door 't koloniaal gedachtegood geïnspireerd woort um versjèllende bevolkingsgróppe in 'n oonderverdeiling onder te bringe, is de culturele antropologie vaan noe de wetesjap bij oetstek die kinnis vaan de complexiteit vaan versjèllende culture oontwikkelt.
't Concept Cultuur
bewirkOonder cultuur versjtèèt de cultureel antropologie:
- de sociaal weefsels en de gewoeëntes en gebroeke van 'ne groep luuj
- de productie van technische hulpmiddele die d'r miensj nuëdèg haat um te laeve.
D'r miensj wert dus besjouwd es 'ne sjepper van cultuur en es 'n sjepping van z'n cultuur. De sociaal antropologie besjtudeert o.m. de populair cultuur in Europa. Oetwisselinge tussje culture werre es wisselwèrkinge bezieë en zoe werre ooch transnationale en subculture belicht.
Oonderzeuksmethodes
bewirkDe culturele antropologie is 'n empirische wetesjap en bedènt zich van de volgende oonderzeuksmethodes:
- bronne-oonderzeuk in archieve
- analyse van de materiële cultuur
- film- en fotoanalyse
- discoursanalyse
- media-oonderzeuk
- vaeldoonderzeuk mèt behulp van:
- participerende observatie
- wetensjappelek interview (narrative interview) en analyse van volksverhaole (Oral history).
Complexiteit van cultuur
bewirkIn de huidige, veural pos-moderne wetesjap die de antropologie in Nederland met naome is, ligk de naodrök tot op zeker huugte ouch op wat kinnis is. Mèt dees oontwikkeling plaots de Nederlandse culturele antropologie ziech zellef in väöl opziechte tösse de sociaal wetesjappe en de filosofie. Ze zitte daomèt daan ouch korter bij de inziechte vaan de Frankfurter Schule es bij 't positivisme vaan Karl Popper.
Cultuur is gecompliceerder gebleke es me iers dach. Culture zien neet allein flexibel en veranderlik (dynamisch), d'r zien ouch gein dudelike sjeidslijne tösse versjèllende culture aon te wieze. Antropologe die ziech väöl mèt 't cultuurbegrip en de invlood vaan cultuur höbbe bezig gehawwe zien Arjun Appadurai en Pierre Bourdieu.
Praktijkväörbeeld
bewirk'n Twintigtal volksverhaole va Voere zeunt opgetekend dör Rob Brouwers (Nederlandse kunssjilder) in d'r Koeënwoof nr. 7 (1992), 't heemblad va Voere e.o. In diz oetgaaf is och 'n besjowwing opgenaome van d'r cultureel antropoloog Hans van Laar uvver antropologie en volkskunde. e Maakt dao-in op pag. 30 en 31 'n oondersjeed tussje volksverhaole en roddels, die allebej in volkskundig en cultureel antropologisch opzicht, belangriek zeunt um te verzamele en sjtèlt in dizze context de vraog of Brouwers och roddels verzamelt. Vervolgens zit van Laar oetèè wat volksverhaole en roddels os kinne lieëre uvver de sociale circuits in een gemeensjap en wae daovan wert oetgesjlaote en wat dao de raej va zow kinne zieë. Och vertille roddels over de de väörsjtillinge, waarderinge en betekenisse oeëmit roddelaers hun waelt interpretere en waardere. 't Volksverhaol van de Verzoonke sjtad Ribbi, dat zich aafgesjpelt in de buurt van de Sjteebusjkapel, is dao-in neet opgenaome.