Zink

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Zink.

Zink is e sjemisch element mit 't symboeal Zn en 't atoeamnómmer 30. 't Is e bluitsig wit euvergangsmetaal.

Toepassinge

Inne industrie wuuertj zink väöl gebroek in legeringe. Inkel wichtige toepassinge zeen:

• Besjurming taenge corrosie door lektrolytisch of thermisch verzinke;
• Es legeringsmatterjaal in messing, zilvernikkel en soldeertin;
• In batterieje;
• Es raengerpiep, daakgäöt en daakbedèkking;
• Es muntjmetaal. d'n Amerikaanse cent besteitj oet zink mit e dón kaoperläögske. Zowaal in 't Belsj in Nederlandj woort zink in kriegstied gebroek es goodkoup muntjmetaal;
• In e belanceringsgewich oppe staole velg van 'ne wage. 't Wuuertj döks loead geneump; 't is aevel zink det es 'ne miljeuvruntjelikere vervanger wuuertj gebroek;
• Zinkoxied wuuertj inne varfindustrie gebroek es kluuerstof en zinksulfied is 'ne component vanne witte pigmentstof lithopoon;
• Inne genaeskónde wuuertj zinkoxied gebroek es wirkzaam óngerdeil van versjillige zalve bie eczeem. 't Haet 'n indruuegendje, verkeulendje en adstringerendje (sametrèkkendje) wirking. Zink wuuertj ouch es aetessupplement toegepas;
• Bieje bewirking van röbber wuuertj zinkoxied es katalysator gebroek;
• Inne organische sjemie wuuertj dimethylzink (Zn(CH₃)₂) gebroek veur versjillige synthese;
• Zink is e wichtig biologisch spaorelement;
• De zink-zinkoxiedcyclus of Zn/ZnO-cyclus is e percès in twieë fase op gróndj van zink en zinkoxied veure perduksje van waterstofgaas mit 'n tupische efficiëntie van 40%.

Versjieninge

De wichtigste zinkhajendje ertse zeen sfaleriet (zinkblenj, ZnS), smithsoniet ('n carbonaat), calamien ('n silicaat) en frankliniet.

Isotoeape

Stabielste isotoeape
Iso	RA (%)	Halveringstied	VV	VE (MeV)	VP
64Zn	48,6	stabiel mit 34 neutrone
65Zn	syn	244,26 d	EV	1,351	65Cu
66Zn	27,9	stabiel mit 36 neutrone
67Zn	4,1	stabiel mit 37 neutrone
68Zn	18,8	stabiel mit 38 neutrone
70Zn	0,6	5·1014 j	??	6,739	????
72Zn	syn	46,5 u	ß-	0,458	72Ga

Inne netuur kump zink op aerd es veer stabiel isotope veur: ⁶⁴Zn, ⁶⁶Zn, ⁶⁷Zn en ⁶⁸Zn, wobie ⁶⁴Zn mit 48,6% 't grótste deil oetmaak. Daonaeve kónne twieëentwintjig radioaktieve isotoeape waere óngersjeie mit halveringstieje variërendj van inkel millisekónd toet ruum 244 dagen veur ⁶⁵Zn.