Rouen
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Rouen of La Ville aux cent clochers (De sjtad mèt de hoonderd kèrktaoëres) liegkt in 't noord-ooste va Fraankriek en is de hoofstad van de regio Haute-Normandië en van 't départemaent Seine-Maritime.
Oontdèkking aodste Limburgse dialektekste
bewirkIn 2002 oontdèkde de dialektologe Frens Bakker en Joep Kruijsen ach vertalinge van 't biebelverhaol d'r verlaore zoon in versjèjje Limburgse dialekte in de archieve va Rouen. Volges Pierre Bakkes gèèt 't öm de groeëtste oontdèkking väör 't Limburgs saer d'r vondst van 't Mestreechse Sermoen.
Algemèng
bewirkRouen wert dörkruusd dör de Seine en driej klènger ziejrevere: de Aubette, de Robec en de Cailly. D'r wonne in 2007 115.000 luuj in de sjtad en nog èns 410.000 in de boetewieke. Rouen is 'n aow industriesjtad. 'n Klèng minderhèèd in Normandië sjprèkt nog 't Normandisch. Frankriek erkènt gèng minderheidstale in 't kader van 't Europees Handvest en 't Normandisch is 'n sjtaerk bedreigde taal.
Victor Hugo haat Rouen bezonge in 'n gedich oet Les Feuilles d'automne:
Amis, c'est donc Rouen, la ville aux vieilles rues,
Aux vieilles tours, débris des races disparues,
La Ville aux cent clochers carillonnant dans l'air,
Le Rouen des châteaux, des hôtels, des bastilles,
Dont le front hérissé de flèches et d'aiguilles
Déchire incessamment les brumes de la mer ;
Kiek väör vertaling in 't Limburgs: Lies van vertalinge sjtäölkes
Gesjiedenis
bewirk
De aodste sjpore va miensjeleke bewuëning sjtamme oet d'r zèsde-viefde ieëw v. Chr. oet de La Tène-cultuur. De sjtad Rouen is gesjticht in d'r Romeinse tied en hoosj doe Rotomagus. Roto betekent kar en magus, maert. In de driejde ieëw belaefde de Romeinse nederzetting häör hoeëgtepeunt. Me vindt d'r zelfs 'n amfitheater oet dae tied.
Vanaaf d'r driejde ieëw beginne de Germaanse invalle. In d'r ieëw d'r op waoërt d'r örsjte kathedraal geboewd en d'r örsjte bisjop beneumd, d'r Heilige Victrice. Roond 800 beginne de invalle van de Noormanne.
Jeanne d'Arc
bewirk
In 1419 wert Rouen bezat dör de Engelsje. In 1431 wert Jeanne d'Arc van Orléans in Rouen berech en verbraand op d'r braandsjtapel umdat ze de Fraanse how geleid in hunne taegesjtaand taege d'r Engelsje bezètter. In 1449 geet Rouen truuk nao Fraankriek.
Moderne tied
bewirkIn 1870 waoërt Rouen bezat dör de Duutsjers. Ooch waor de sjtad betrokke bie d'r Ursjte en d'r Twiede Waeltkrèèg. In d'r lètste krèèg zeunt väöl besjadiginge aa-gerich dör bommewerpers.
Gebaore in Rouen
bewirk
Gustave Flaubert, sjriever, gebaore 12 december 1821. Flaubert sjreef o.m. Madame Bovary en L'éducation sentimentale, histoire d'un jeune homme.
Musea
bewirk- 't Musée des beaux arts. Museum vör fieng keunste.
- 't Musée maritime fluvial et portuaire. 'n Museum euver de historie van d'r have en de sjeepvaart