Meziek vaan Griekeland
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Meziek vaan Griekeland is de verzamelnaom veur meziek dee gemaak weurt in Griekeland. Daomèt meint me dus neet meziek op 't Grieks, dee me Griekstaolege meziek neump. Meziek oet Griekeland in 'n aander taol (vreuger meistens Russisch en Spaons, allewijl dèks Ingels) vèlt dus ouch oonder de meziek vaan Griekeland. De meziek vaan Griekeland vilt oonder de Meziek vaan Europa.
Historie
bewirkAajdheid
bewirk't Is neet bekind wie aajd de meziek vaan Griekeland is. Wel is bekind tot Griekeland ein vaan de ierste len, volges sommege weitesjappers 't ierste land, wat de Europese volksmeziek introduceert. In de Griekse aajdheid, vaanaof 2000 veur Christus, woorte twie genres oondersjeije in Griekeland: de relizjiemeziek en de straotmeziek. De straotmeziek woort oetindelek de basis veur de gaanse volksmeziek oet de Balkan en veur de gaanse Slaovische volksmeziek. De relizjiemeziek woort de basis veur de gaanse Europese kèrkmeziek later, dewijl 't ouch veur de res vaan de historie 'ne stempel zouw zètte op de Romaonse volksmeziek en in kleiner maote op de Germaonse volksmeziek.
Middeliewe
bewirkIn de vieftienden iew oontstoond de Dimotika in Griekeland, dat op dat momint oonder 't Ottomaons Riek, wat noe Törkije is, behuurde. 't Is daan ouch neet gek tot Dimotika neve de Aajdgriekse invlood ouch hendeg väöl heet te daanke aon de Meziek vaan Törkije en de Mohammedaonse kèrkmeziek. De Dimotika zouw later obbenuits weure oontdèk door Wes-Europese componiste in de twintegsten iew, wie 't populair woort te expirimente mèt klassieke meziek en Europese volksmeziek. Dimotika is dus eigelek Griekse volksmeziek mèt liechte oosterse invlood. Op de Ionische Eilen oontstoond in de zestienden iew evels 'nen extremere vörm vaan Dimotika. Dit neump me Nisiótika. Simpel gezach is dit eigelek ieder oosterse volksmeziek mèt Griekse invlood, in plaots vaan Griekse meziek mèt oosterse invlood. Allewel Dimotika allein nog mer ech door intellectuele weurt beluusterd is Nisiótika nog ummer traditie op de Ionische Eilen.
Veuroorlogse modernen tied
bewirkIn de twintegsten iew veur d'n oorlog veranderde väöl veur de meziek vaan Griekeland. Dit kaom veural door 't ind vaan 't Ottomaons Riek, boedoor 'n ind kaom aon de groete Törksen invlood op de Griekse meziek, en de koms vaan Britse mach. Veural de haves vaan de Griekse weskös, zoewie Patras krege väöl te make mèt Ingelse matroze. De Ingelse lui waore in deen tied al in de ban vaan de Noord-Amerikaanse blues. Door 't samegoon vaan Griekse volksmeziek en Noord-Amerikaanse blues oontstoond e nui genre: Rembetika. Nog ummertouw is Rembetika in bepaolde maote populair.
Naooorlogse modernen tied
bewirkNao d'n Twiede Wereldoorlog kaom de Rembetika in aonraking mèt de blaanke filmmeziek vaan de Vereinegde Staote. Heidoor oontstoond e nui genre, genaomp: Éntekhno Maria Farantouri. In de Jaore 50 waor dit genre hendeg populair in Griekeland. 't Had ouch väöl invlood vaan de Rock-'n'-Roll. Toch had Griekeland väöl minder invlood vaan boete Europa es de mieste Europese len. Dit kaom oonder aandere door de geïsoleerde dictatuur vaan 't land. Nao de Jaore 70 begos dat te verandere, wie Griekeland 'n democratie woort. Aon 't begin vaan d'n twintigsten iew kaome "zwarte genres" wie hip-hop en reggae op. 't Greuiend aontal Afrikaone in Griekeland verstèrkte dat. Me heet noe väöl mie artieste die op 't ierste geziech "on-Griekse meziek" make es vreuger. Allewel d'r ouch väöl hip-hop besteit die Griekse folklore es beat gebruke en sommege reggae, wie die vaan Locomondo ziech basseerd op Rembetika, steit de mieste hip-hop en reggae hendeg wiet vaan de originele Griekse meziek aof en is 't eigenlek de taol die ze binde. Daomèt is dit pas de ierste periode in de Griekse historie boe de samehaank vaan genres nog meuilek te vinde is. In tegestèlling tot de mieste Europeane is dat bij de Grieke dus pas laat in beweging gekomme.
Griekeland op 't Eurovisie Songfestival
bewirkSins 1974 deit Griekeland mèt aon 't Eurovisie Songfestival. 't Weurt al vaanaof 't begin oetgezoonde door ERT. Ze höbbe tot noe tou eine kier gewonne, naomelek in Oekraïne, 2005 mèt de nómmer My Number One (Limbörgs: Miene Nómmer Ein) vaan Elena Paparizou. Heidoor presenteerde Griekeland 't festival in 2006. In dit jaor kaom de Grieksen deilnömmer evels op de negende plaots. In 2001, 2004 en 2008 kaom Griekeland op de daarde plaots terech. De Grieke stömme traditioneel gezeen meistens op Cyprus en de Cypriote bijnao altied op Griekeland. Dit kump hoegswoersjijnlek door de taol: beij len spreke Nuigrieks. Ouch de hendeg vrundsjappeleke relatie die beij len mèt mekaar höbbe kin 'n rol höbbe gespäöld. Boete Cyprus stumme dèks aander Balkanstaote op Griekeland (zoewie Roemenië en Albanië), dewijl de Grieke zelf miestal op Wes-Europese len stumme (zoewie Spaanje en Fraankriek). Opvallend is Duitsland dat op nómmer 5 vaan de len die 't mies op de Grieke höbbe gestump kómme te staon. Woersjijnlek kump dit oonder aandere door 't groet aontal Grieke dat woent in Duitsland. Tot 1998 waore alle leedjes op 't festival op 't Grieks gezónge. Nao twie jaor neet door de audities te zien gekomme woort beslote in 2001 veur 'nen twietaolege nómmer te keze: op 't Griek en 't Ingels. Vaanaof 2002 waore zelfs al leedjes, op dee van 2010 nao, volleijeg op 't Ingels gesproke.
Artieste
bewirkHei-oonder 'n lies mèt belaankrieke Griekse artieste oet de twintigsten en einentwintegsten iew. Neve de naom vaan de arties steit de periood boe in heer/zie bekind waor/is en 't genre vaan de arties.
- Maria Farantouri (Entekhno , 1964 - 2007)
- Anastasia Moutsatsou (Rembetika, 1990 - allewijl)
- Children of the Revolution (Rembetika, 2001 - allewijl)
- Christos Dantis (Pop, 1987 - allewijl)
- Elly Paspala (Volksmeziek, Rembetika en Éntekhno, 1953 - 1996)
- G.F.N (Hip-Hop, 2006 - allewijl)
- George Dalaras (Rembetika en Pop, 1970 - allewijl)
- Glykeria (Volksmeziek, 1977 - 1995)
- Haris Alexiou (Rembetika, 1982 - 1998)
- I Apenanti (Volksmeziek en Rembetika, 1993 - allewijl)
- Ipohthonios (Hip-Hop, 2003 - allewijl)
- Kostas Makedonas (Nisiótika, Rambetika en Éntekhno, 1958 - allewijl)
- Kostas Mantzios (Pop, 1989 - allewijl)
- Locomondo (Reggae, 2001 - allewijl)
- Melina Kana (Rembetika en Pop, 1990 - allewijl)
- Onirama (Rock en Pop, 2007 - allewijl)
- Pantelis Thalassinos (Rembetika, 1993 - allewijl)
- Rous (Pop, 2010 - allewijl)
- Sofia Papazoglou (Rembetika, 2009 - allewijl)
- Theodosia Stigga (Éntekhno, 1952 - 1964)