Doe Maar
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Doe Maar waor 'ne Nederlandse popgroop, dee veural begin jaore tachteg succesvol waor. Ze waore in hunnen tied de belaankriekste en populairste vertegewoordegers vaan de Nederlandstaolege popmuziek en höbbe väöl later bands geïnspireerd.
Formatie en beginjaore
bewirkDoe Maar woort in 1978 opgeriech door zenger en tósjenis Ernst Jansz en bassis Piet Dekker. Gitaris Jan Hendriks en slaagwèrker Carel Copier vaan Steam completeerde de band. Jansz waor op dat momint al bekind vaan d'n Ingelstaolege folkband CCC Inc., Dekker had al ieder mèt Jansz samegewèrk in oonder mie Slumberlandband. Nao eige zègke raakde Jansz al vreug geïnspireerd um in zien eige taol te zinge, wie heer begin jaore zeveteg op toernee in Denemarke 'ne band in 't Deens hoort zinge. Ouch Boudewijn de Groot, 'ne Nederlandstaolege chansonnier, waor 'n belaankrieke inspiratie.
Ind jaore zeveteg begóste mier bands in 't Nederlands te zinge. Dit waor veur de Stiechting Popmuziek Nederland (later Nationaal Popinstituut) in 1979 aonleiing veur 'ne verzaomelelpee mèt Nederlandstaolege pop oet te bringe: Uitholling Overdwars. Ouch Doe Maar späölde hei-op, mèt 't leedsje Blozen.
In 't begin aosemde de band 'n oetgesproke tegecultureel imago oet. De tekste en de podiumprizzentatie waore choquerend mèt leedsjes wie "Wees niet bang voor mijn lul". De muzikaal koers laog nog neet vas. Allebei veranderde wie bassis Henny Vrienten bij de band kaom.
Skunk en Doris Day: de doorbraok
bewirkHenny Vrienten, 'ne maan mèt väöl artistiek en zakelek talent, woort same mèt Ernst Jansz de creatieve kern vaan de band. De muzikaal koers kaom noe vas te ligke: pop/rock mèt sterke invlode oet de reggae en de ska. In 1980 woort de elpee Skunk opgenómme. Allewel tot de platemaotsjappije de release um commercieel reies tot nao de vastelaovend oetstèlde woort de single "32 jaar (Sinds 1 dag of 2)" mèt väöl succes op de radio gedrejd. 't Pleetsje greujde oet tot e besjeie hitsje (29 in de Top 40) en zouw 't bekindste leedsje vaan Doe Maar blieve. 't Album sjoot nao de ierste plaots in de hitparaad.
In 1982 - drummer Copier waor intösse vervaange door Jan Pijnenburg - kaom Doe Maar mèt de single "Doris Day" en 't album Doris Day en andere stukken. De single haolde de negende plaots in de hitparaad en 't album haolde, zjus wie ziene veurgenger, d'n top vaan d'n Album Top 100. Vaan dit album kaom ouch 'ne disco-remix oet: Doe de dub. Väöl songs op Doris day en andere stukken waore oetgesproke duuster en pessimistisch vaan karakter. 'tZelfde gol veur de neet op album oetgebrachte single "De bom". Toch sjoot "De bom" nao de ierste plaots vaan de Top 40, get wat denao nog eine kier zouw gebäöre mèt "Pa".
't Virus
bewirkIn 1982 en 1983 kaom de populariteit vaan de band op zie huugdepunt. 't Nui studioalbum 4us (oet te spreke es "virus") waor al in de veurverkoup platina. Concerte woorte zoe drök bezoch tot ze neet mier in normaal poppodia en concertzaole kóste weure gegeve, meh allein in evenemintehalle. De manie roond de band deeg dinke aon de gekde roond de Beatles in de jaore zesteg. De media, en zeker de roddelblajer, beriechde wekeleks euver de band.
De band bestoont oet lui vaan in de twinteg en daarteg. De tekste besjreve ouch de leefwereld vaan daartegers ("32 jaar"). Ze gónge euver de bejaorde pa vaan de zenger ("Pa"), euver teleurstèllinge in e börgerlek leve ("Is dit alles"), of euver drugsgebruuk ("Heroïne", "Nederwiet"). Jansz en Vrienten wouwe ouch daartegers bereike mèt hunne muziek, meh dat lökde neet. 't Euvergroet deil vaan de fans waore evels jóng tieners. Väölal waore 't meidskes die bij de concerte massaal flawvele. De fans sjikde ouch hiel väöl fanmail nao de bandleie. Door dit publiek naome väöl popcritici de band neet serjeus en neumde ze Doe Maar 'ne kinderband, ouch al waore de muziek en de tekste gaar neet op kinder geriech.
De populariteit vaan Doe Maar maakde ouch tot ander Nederlandstaolege bands devaan profiteerde. Bij Toontje Lager zaog me dudelek e zelfde soort publiek es bij Doe Maar. Het Goede Doel had veur e deil 'nen anderen aonhaank meh haolde ouch in d'n tied vaan Doe Maar groete successe. Ouch minder bekinde en belaangrieke Nederlandstaolege bands woorte in deen tied door de muziekindustrie gelanceerd.
't Stoont de leje vaan de band tege tot hun konzèrs oetlepe op hysterische gebäörtenisse. Daorum beslote ze in 1983 gein konzèrs mie te geve. Veur hun eige veiligheid móste de hoezer vaan Jansz en Vrienten mèt tankeledraod en bewaking beveileg weure. Vrienten naom in 1984 'n soloplaat op mèt de naom Geen ballade. In 1984 weurt tenslotte de band opgeluf, naotot op zaoterdag 14 aprèl vaan dat jaor nog eine kier e konzèr gegeve weurt.
Opheffing en heropriechting
bewirkEs Doe Maar demèt stop vèlt mètein e look in de Nederlandstaolege popmuziek. Ander bands die in 't Nederlands zonge (mèt oetzundering mesjiens vaan Frank Boeijen) zaoge hun succes mètein vermindere. Nui bands die in of nao 1984 begóste kraoge de ierste jaore al gaaroet gei hitsucces. De muziekindustrie verloor häör interesse in 't genre. Vrienten bleef in deen tied actief es componis en producent. Ze brachte mierdere verzamelalbums oet, die altied d'n hitstatus haolde. Väöl lui vroge um 'n reünie vaan Doe Maar. De bandleje weze dat ummer aof, tot 1999.
In aprèl 1999 gaof de Ziewse band Bløf e konzèr mèt allein covers vaan Doe Maar-leedsjes. 't Publiek kós ze nog woord veur woord mètzinge. Nao aonleiing vaan dit concert besloot Doe Maar weer bijein te koume. Op 1 november woort dit bekind gemaak. Ze planne veur 2000 twie concerte in Ahoy' in Rotterdam; door 't groet succes weure dat 'rs oetindelek vieftien, die allemaol oetverkoch zien. Ze bringe e nui studioalbum oet, Klaar; ouch dit album sjut mètein nao de ierste plaots vaan d'n Album Top 100. 't Live-album Hees van Ahoy haolt de tiende plaots, de single "Watje" kump oetindelek op plaots 9 vaan d'n Top 40.
In 2005 woort bekind tot Doe Maar, in naovolging vaan ABBA, bezeg waor aon 'ne musical gebaseerd op hits vaan de band. Deze musical drejde in 2007. 2008 zaog 'n nui reünie mèt e konzèr in De Kuip.
Vaanaof oktober 2018 góng de band obbenuits op tournee, um 't veertegjaoreg bestoon te vere. Es hommaasj aon hun wortele in 't underground-clubcircuit gónge ze ouch in clubs speule.[1]
Ouch veur 't naojaor vaan 2021 stoonte konzèrs gepland, in 't kader vaan de Lijf aan Lijf-tournee. Die gónge evels neet door, umtot Henny Vrienten kraank waor gewore.[2] Oetindelek storf Vrienten in aprèl 2022 op 73-jaorege leeftied.[3]
Hitsingles
bewirkNoteringe in de Top 40
- "Ik zou het willen doen, (1979, tip)
- "32 jaar (Sinds 1 dag of 2)" (1980, 29)
- "Smoorverliefd" (1981, tip)
- "Doris Day" (1982, 9)
- "Is dit alles" (1982, 8)
- "De bom" (1982, 1)
- "Pa" (1983, 1)
- "1 nacht alleen" (1983, 11)
- "Macho" (1984, 12)
- "Sinds 1 dag of 2 (32 jaar)" (1991, 13)
- "Als niet als" (mèt Brainpower, 2000, 31)
- "Watje" (2000, 9)
- "De bom" (2007, tip)
Albums
bewirkexclusief compilatiealbums; noteringe in d'n Album Top 100
- Doe Maar (1979)
- Skunk (1981, 1)
- Doris Day en andere stukken (1982, 1)
- Doe de dub - discoversie (1982)
- 4us (1983, 1)
- Lijf aan lijf (live-album, 1983, 22)
- 5 jaar Doe Maar, Het complete overzicht (1984)
- De beste van Doe Maar (LP) (1984)
- De beste van Doe Maar (CD) (1987)
- De beste (1991)
- Het complete hitoverzicht (1994)
- Het afscheidsconcert - Live in de Maaspoort 's‑Hertogenbosch (live-album, 1995)
- Het allerbeste van Doe Maar (1999)
- Alles (1999)
- Klaar (2000, 1)
- Hees van Ahoy (live-album, 2000, 11)
- Hollands glorie (2004)
- Écht alles (2007)
- De singles (2008)
- De doos van Doe Maar (2012)
- Versies/Limmen tapes (2012)
- Symphonica in Rosso (2012)
Literatuur
bewirk- Tom Engelshoven: Doe maar, het virus, het boek (Utrei, 2000)
- Henny Vrienten en Ernst Jansz: Dit is alles (Amsterdam, 2000) [integraol leedtekste]
- Louis Peter Grijp (red.): Een muziekgeschiedenis der Nederlanden (Amsterdam, 2001); pp. 871-878 (gebruuk es bron)
- Erik van den Berg, Roy Mantel en Pieter van Adrichem: Klare taal. 15 jaar Nederlandstalige rock (Groninge 1994); pp. 18-27 (gebruuk es bron)
- OOR's eerste Nederlandse pop-encyclopedie, editie 2004 (Amsterdam, 2003); pp. 123-124 (gebruuk es bron)