De Gièlender
- Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Wieldersj, es te dit dialek sjpriks.
De Gièlender, Nederlands: Gerendal, ies 'n landsjapspark-natuurreservaat, dat liek tösje Sjtröch en Sjuèlder in 't heuvelland van Zuud Limburg. Hièl bekènd ies de orchideëtuin, dae ziech hie bevingk. In deze tuin ies 'n groat deil van de nog in Nederland in 't wild veurkómmende (zeldzaam) orchideë bie-eingebrach. In totaal zin dat 23 inheemse soorte. Ze sjtoon op erme grónd in 'n del van de kalkhelling. Nachvlindersj hole nectar oet de blome en zörge veur de besjtuiving.
Limburgs landsjap
bewirk't Typisch zuud-Limburgs landsjap tuènt ziech hie mèt velder, kalkweie, bösj, grave en hol waeg en hun biebehuèrende plante.
Miede in 't gebeed sjteit de Sjaopspöt, 'n waterpöt mèt zaaldaak.
Natuurmonumente haet 'n korewoufroute gemaak, die bie kesjtièl Sjaloen sjtart. Ouch Sjtaatsbosjbeheer haet diverse routes oetgezat.