D.W. Griffith

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Griffith in 1922

David Llewelyn Wark Griffith (22 jannewarie 1875 in Crestwood, Kentucky te VS - 23 juli, 1948 in Hollywood, Los Angeles, Californië te VS), in de volksmoond meistens D.W. Griffith, waor 'nen Amerikaanse regisseur en filmpionier, veural bekènd vaan ziene film The Birth of a Nation oet 1915, 't vervolg Intolerance oet 1916 en Broken Blossoms oet 1919. Heer weurt dèks geassocieerd mèt de aktrice Lillian Gish, wee in bekans al zien films speult.

applaudissemint en kritiek

Griffith krijg allewijl zoewel applaudissement wie benkelek kritiek. Aon d'n eine kant weurt Griffith gezien es eine vaan de ierste regisseurs dee de modern cinema oetveurde. Wijl de meiste films in zienen tied de logica gebruukde oet 't theater - mèt wieneg veraandering vaan shots in scènes en mèt de naodrök op lang shots die de ganse situatie toende zoewie op de buun - gebruukde Griffith versjèllende, snel-wisselende perspectieve. Ouch däörde zien films mie es 'n oor, wat gans oongebrukelek waor veur 'nen tied wie de gemiddelde film e keteerke à twinteg minuut däörde.

Tegeliekertied is zien erfenis hendeg gekristelierd door de hoeg maote aon expliciet racisme in zie wèrk. Zoe is The Birth of a Nation in essentie 'n viering vaan de slaovernij vaan zwarte Amerikane en vaan de 19e iewsen opkoms vaan de Ku Klux Klan. De film had alternerend zoe'ne groete invlooj op de veurmaolege pro-slaovernij-staote vaan de zuieleke VS, tot dee deils sjöldeg is aon de rittenu vaan de Ku Klux Klan en zien daodoor rizzelterend geweld op Afro-Afrikane. 'n Aander veurbeeld is ziene film Broken Blossoms, dee berös op racistisch karikature vaan Aziaote.

Filmcarrière

Griffith begós mèt 't make vaan kort films in 1908 en brach zienen ierste film, Judith of Bethulia, oet in 1913. Ziene film The Birth of a Nation gebruukde veur 't iers hendeg geavenceerd cameratechnieke en narratief technieke, en de immens populariteit rizzelteerde in 't euverwiech vaan lang films in de Vereinegde Staote. Sinds zien oetkoms woort de film hendeg controversieel oontvaange door zien negatief depictie vaan Afro-Amerikane en glorificatie vaan de Ku Klux Klan. Vaandaog d'n daag höbbe de meiste critici 'n gans dobbel meining euver de film, door zien techniek te höldege en zien racistisch filosofie hendeg te bekritisere. De film woort gemaak veur $ 110.000,-, get kollesaols veur deen tied, mer daoveur trök kraog 't miljoene dollars. Daomèt is 't mesjiens wel eine vaan de meis winsgevende films in de gans historie, al is e percies bedraag noets bekind gemaak. De film woort geboycott door de NAACP en, naodat screenings vaan de film in versjèllende theaters veur opreur hadde gezörg, censoreerde cinema's in väöl stei de film, veural noordeleke stei, wie New York City. Intolerance, zienen aandere belaangrieke film, waor, groetdeils, 'n antwoord op zien kritiek.

Versjèllende latere films vaan Griffith, wie Broken Blossoms (1919), Way Down East (1920) en Orphans of the Storm (1921) waore ouch loenend, mer zien productie- en promotiekoste maakde zien films dèks commercieel mislökkinge. In d'n tied vaan ziene lèste film, The Struggle (1931), had heer groofweeg viefhoonderd geluidloeze films gemaak. Veur zien onorthodoxe technieke en vreug bezej vaan wat gans en al meugelek waor in cinema, weurt Griffith gezeen es eine vaan de belaangriekste figure in de historie vaan 't medium.

Griffith woort zinneloes oontdèk in de lobby vaan 't Knickerbocker Hotel in Los Angeles, in de wiek Hollywood, boe heer aon 't ind vaan-ze-leve in z'n einsje hojsde. Heer hiemelde door hersesbloojing op 23 juli, 1948 um 15.42 op weeg nao 't hoofhospitaol vaan Hollywood. 'n Groet begraffenis woort gehawwe in zien ier in de Hollywood Masonic Temple. Meh e paar bekinde stare kaome evels 't liek besjouwe. Heer is bezörg in Centerfield, in d'n Amerikaanse staot Kentucky. In 1950 kraog heer nao väöl trammelant es nog e mónnumint in Hollywood.