Kultuursjpraok

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't AGL. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'n Sjtanderdsjpraok of kultuursjpraok is 'n sjpraok variëteit woeveur 'n zoegenaampde 'pepere norm' gilt; wat nog bènne de sjeite van 'n dergelik variëteit gilt, hink neet aafzunjerlek aaf van 't sjpraokgeveul van de sjpraekers, mer sjteit ouch in diksjenaers, grammaerbeuk, sjpraoksjtiel veurders en dergelikke besjreve. 'n Sjtanderdsjpraok weurt ouch waal 'n kultuurtaal geneump, ómdet 't de aldermeis geaksepteerde sjpraok is bènne 'n besjtömpde kultuur.

Óngerbènjel

De Europees sjtanderdsjpraoke zeen gevörmp in dialekkontinua: gebeeje woe-in verwante veriëteite van plaats tót plaats klein differensies zich vertuine. Es veurbild deent bot 'n variëteit mit 'nen hoege sjtatus. Zoe is 't Sjtanderdnederlands gevörmp nao de variëteite van de in de 17e iew ikkenomisch en cultureel meis aanzeenlikke geweste Holland en Braobant, aangevöld mit Nedersaksische illemènte en zich geeigend aan vermeinde logica en aan Latien veurbild. Veur 't Sjtanderdfrans gold 't dialek van Paries es oetganspuntj.

In de Limburge waor lengs 't Frans de sjtanderdsjpraok (wie in Hesselt, Tóngere, Mestreech en Valkeberg). Soms waor det 't Duutsj (wie in Zitterd, Kirkraoj en in zeker zin nog altied in Vaols).