Bitter (smaak)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Bitter is neve zeut, zoer, zaajt en umami, ein vaan de vief smake die door de tong woergenome kin weure.
Väöl lui, en veural kinder, vinde 'ne bittere smaak neet fijn. Volwassene, en veural manslui, vinde bitter minder slech en soms zelfs ech lekker, veural in combinatie mèt 'ne zeute en/of vèttige smaak. Biologe dinken tot bitter beleef weurt es 'ne oonplezerege smaak om vergiftiging te veurkoume (väöl alkaloïde, woevaan 'rs väöl 'n toxisch of farmacologisch effek höbbe, smake bitter). Aander plante ginge ouch bitter smakende stoffe aonmake es verdedigingsmechanisme. In de loup vaan d'n tied heet de mins dees plante evels toch liere ete, door kinneseuverdrach vaan generatie op generatie.
De bitterste substantie die noe bekind is is 't synthetische Bitrex (handelsmerk van Macfarlan Smith) of denatoniumbenzoaat, wat in 1958 oontdèk is. 't Is 'n witte geurloze vaste stof die gebruuk weurt es 'n additief wat 'n touwvallege inname vaan giftige stoffe tegegeit.
't Gief 'n genetische variatie in de perceptie vaan (bittere) smaak, zoe smaak fenylthiocarbamide veur de mieste lui zier bitter dewijl 't veur aandere haos geine smaak heet.