Umami

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Umami (旨味) is e Japans woord wat zoeväöl es 'hierlekheid' of 'hartelek' beteikent; 't is ein vaan de 5 smake, neve zaajt, zeut, zoer en bitter.

Oet recent oonderzeuk is gebleke tot veer 'ne vijfde smaak höbbe dee geveuleg is veur glutamaat, ein vaan de twintig aminozoere. Glutamaat weurt ouch es smaakversterker gebruuk in de vörm vaan 't additief mononatriumglutamaat (ouch wel ve-tsin geneump), allewijl in väöl kant-en-klaor etenswaor, zowie zaajte snacks en bouillonblökskes, te vinde. De Japanners numme dizze smaak umami, 'n woord wat vaan umai is aofgeleid en lekker beteikent. Euver 't effek devaan op de aander smake is wieneg bekind. Umami verhoeg de speekselaofsjeiding en versterk de harteleke zaajte en zeute smake. Umami kump vaan nature in väöl etenswaor veur die vrij glutamaat bevatte, zowie erwte, belege kies, champignon, shiitake en ziewier.

't Zien veural aminozoere, de bouwstoffe vaan eiwitte, en smaakstoffe wie natriumglutamaat die dees smaakgewaarweurding geve. 'n Glutamaat is 'ne neurotransmitter.