Riekswaeg 76

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sjènnes. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De A 76 is ein van de belangriekste autosjnelwaeg in Nederlandj. De aanlag van dèzze autowaeg begosj begin jaore '50 wie tösje Gelaen en Nut euver 1 x twae riejbane woort aangelag. Dizze waeg woort op 23 maert 1951 aope gesjtild, en ein jaor later 't sjtök tösje Nut en Haelder. In 1960 woort de waeg tösje Sjpawbik en Haelder 2 x 2 riejbaans gemak en op 23 november 1963 waor ouch 't sjtök tösje Sjpawbik en Gelaen 2 x 2 riejbaans.

Aansjleting mèt de A2 en 't Belsj

In de begènjaore van de waeg leep dae pès Gelaen, wo noe de aafsjlaag Baek - Gelaen is. pas in 1966 woort de waeg aangesjlaote op de A2, de autosjnelwaeg van Mesjtreech nao Amsterdam. In 1971 woort begonne mèt de boew van de groate brök tösje Sjtein en Maasmechele euver 't Julianakanaal en de Maos, en die waor vaerdig in 1972. Op 11 april 1973 woort 't sjtök autosjnelwaeg tösje de Belsje grens, de aafslaag Sjtein nao Kerensheide aopegesjtild, geliek es 2 x 2 baans-waeg. Noe waor 't meugelik om in eine roetsj van Haelder nao Brussel of Amsterdam te vare mèt d'n auto, zonger euver bènnewaeg te motte sjravele.

Aansjleting nao 't Dutsj

Vanoet Gelaen leep de autosjnelwaeg gans in 't begin nao Gebrook, wo 'r biej 't huidige knouppunt Ten Esschen euverging in eine gewone waeg dae euver ging op de Parallewaeg in Haelder, en zoa nao de sjtaasje leep. Later woort de sjadsautowaeg N281 aangelag dae aan de A76 woort aangesjlaote en zoa langs 't nuuj ziekehoes in Welte nao Bocholtz leep. Dao waor op 15 december 1970 ein klaverblaad vaerdig gekomme mèt ein verbinjing nao de Duutsje autosjnelwaeg 4, van Aoke nao Kölle. 't Zow nog pès 28 juni 1976 doere aer de ganse autosjnelwaeg tösje de Belsje en Duutsje grens vaerdig waor. Want op dae daag waor 't lètste sjtök tösje knouppunt Ten Esschen en de grenseuvergank Bocholtz vaerdig.

Belangrieke waeg

De A76 is haël belangriek omdat 't de einsigste verbinjing is tösje 't Belsj en 't Duutsj via de kortste en sjnelste waeg. Jekeren daag vare euver dèzze waeg doezende vrachwages van en nao 't Belsj of 't Duutsj. Meh ouch es me vanoet Amsterdam of Mesjtreech kömp is dit eine belangrieke waeg nao 't Belsj en 't Duutsj. D'r zeen planne om de waeg 3 baans te make omdat 'r jeker jaor mae verkaer euver geit, en de waeg versjtop kint rake.

Ramp

De autosjnelwaeg löp krek door 't terrein van DSM. Es se nao Mesjtreech of Amsterdam geis, vurs se door 't DSM terrein. Op 7 november 1975 vong dao ein geweldige explosie plaats, wie eine Naftakraker, dae pal naeve de autosjnelwaeg loog de loech in vloog. Bie dèzze ramp vele 14 doaje en 109 angere rakde gewondj. Wie een gelök bie ein ongelök vele d'r gein doaje in auto's op de autosjnelwaeg, meh onger de 109 gewonje waore waal automobiliste die door de enorm sjokgolf gewoon van de waeg woorte geblaoze.

De waeg in ein sjema

Besjtömming oet	Aafritnömmer	Bestömming nao
	grens-Belsj-Nederlandj
Maasmechele	1 Sjtein	Aelse, Stein
Mesjtreech, Luuk	Knouppunt Kerensheide	Wiërtj, Eindhoven
Kerensheide	2 Baek	Baek, Gelaen
Baek	3 Sjpawbik	Sjpawbik, Sjömmert
Sjpawbik	4 Sjènne	Sjènne
Sjènne	5 Nöth	Nöth, Gebrook
	Knouppunt Ten Esschen
Aoke	6 Voelender	Voelender
Valkeberg (A 79)	Knouppunt Kunderberg
Kunderberg	7 Simpelveld	Simpelveld, Vaols
	Grenseuvergank Tienbaan
Simpelveld/Tienbaan	Avantis *)	Avantis
	grens Nederlandj-Dutsj
	A76 = 4	Aoke Kölle

De aafrit Avantis lik deils op Dutsj en deils op Nederlands grondjgebied