1825

1822 - 1823 - 1824 - 1825 - 1826 - 1827 – 1828

1825 (MDCCCXV) waor e gewoen jaor wat begós op 'ne zaoterdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

George Stephenson,
oetvènjer van de sjtoumlocomotief.

3 fibberwarie - 5 fibberwarie - De provincies Groninge, Frieslandj en Euveriessel waere getróffe door ernstige diekdoorbrake en euversjtruiminge wodoor meë es 800 luuj 't laeve laote.
17 fibberwarie - De Nederlandse regering beneump ein commissie óm de hulpgelje veur 't watersjnoadgebeed te besjteje.
1 juni - Nederlandj dreug zien hanjelsposte op de Coromandelkus en in Malakka euver aan Groat-Brittannië, in ruul veur Bengculu en anger Britse bezittinge op Sumatra.
14 juni - Keuning Willem I raak in conflict mèt de Roams-katholieke Kirk in de zuidelijke provincies. Hae leët tieëntalle kleinseminaries sjlete en sjtich in plaatsj daovan 't Collegium Philosophicum in Leuve. Ouch bemeujt hae zich mèt bisjopsbeneuminge.
6 augustus - Bolivia reup de ónaafhankelikheid oet.
27 september - George Stephenson äöpent mèt ziene zelfóntwórpe sjtoumlocomotief de 42 kilomaeter lange Stockton & Darlington railway tösje County Durham en Darlington.
26 december - (Gregoriaanse tiedraekening) In Sint Petersburg bruk de Dekabristenopsjtand oet, dae nog daezelfde daag blojig wirt neergesjlage.

De Kölsje Vaart, ein sjterk verbaeterde waterverbènjing van Amsterdam mèt de Lek, wirt in gebruuk genómme.
Generaal Jozef van Geen verovert Celebes.
Ónger leijing van de pangeran Diponegoro bruk d'r in Djokjakarta de Java-aorlog oet, dae pès 1830 zal doere. D'r wirt ein guerrillaleger gevörmp en Nederlandj wirt de jihad verklaord.
William Sturgeon maak de eësjte bruukbare elektromagneet dae meë es 20x zien eige gewich kènt opluchte.

Johann Strauss jr.,
gebaore op 25 oktober 1825.

15 fibberwarie - Paulus Jan Bosch van Drakestein, commissaris van de Keuning(in) van Noord-Brabantj (gesjtorve 1894)
31 mei - Domenico Agostini, Patriarch van Venetië (gesjtorve 1891)
30 juni - Hervé, Franse operettecomponis, zenger, acteur en dirigent (gesjtorve 1892)
9 september - Dieudonné Dagnelies, Belzje componist en dirigent (gesjtorve 1894)
25 september - Herman van Cappelle, Nederlandse medicus (gesjtorve 1890)
10 oktober - Paul Kruger, leijer van de Zuid-Afrikaanse Boere en president van Transvaal (gesjtorve 1904)
25 oktober - Johann Strauß Jr., Oasteriekse componist (gesjtorve 1899)
6 november - Charles Garnier, Franse architect (gesjtorve 1898)
2 december - Peter II vaan Brazilië (gestorve 1891)
7 december - Cornelis Antonie Jan Abraham Oudemans, Nederlandse medicus (gesjtorve 1906)

Antonio Salieri,
gasjtorve 7 mei 1825.

15 fibberwarie - Rutger Jan Schimmelpenninck (63), Nederlandse jurist, ambassadeur en politicus (raadpensionaris)
29 fibberwarie - Roberto Cofresí (33), Puerto Ricaans piraat (geëxecuteerd)
7 mei - Antonio Salieri (74), Italiaanse componist en dirigent
9 juni - Pauline Bonaparte (44), hertogin van Parma en Guastalla
10 oktober - Dmytro Bortnjansky (~73), Russische componist
1 december - Alexander I van Rusland (47), tsaar van Ruslandj
29 december - Jacques-Louis David (77), Franse sjilder
29 december - Giuseppe Maria Gioacchino Cambini (79), Italiaanse componist en dirigent

Commons

In de categorie 1825 van Wikimedia Commons zeen media gerelateerd aan dit óngerwerp te vènje